Partijvoorzitter Petry vertrekt op dag na winst AfD, de partij verbouwereerd achterlatend

Petry maakte haar afscheid vanochtend bekend op een persconferentie van de AfD. 'Na een zorgvuldige overweging heb ik besloten om niet in de parlementaire fractie te gaan zitten', zei ze. Kort daarna stond ze op en verliet de perszaal, alle aanwezigen - inclusief haar partijgenoten - verbouwereerd achterlatend. De overige AfD-prominenten verontschuldigden zich voor haar abrupte vertrek. 'Dit was niet met ons afgesproken', verzekerde co-voorzitter Jörg Meuthen. 'We wisten hier niet van.'

Petry wil doorgaan als onafhankelijke volksvertegenwoordiger. Een mandaat voor een Bondsdagzetel heeft ze verkregen in kiesdistrict Saksen, waar de AfD de grootste werd.

De rechtspopulisten boekten een grote verkiezingswinst door bijna 13 procent van de stemmen te trekken, ruim voldoende voor een plek in de Bondsdag. Een doorbraak van populistisch rechts in Duitsland; toch trekt partijvoorzitter Petry haar handen ervan af.

Haar rol in de AfD is daarmee definitief uitgespeeld. De vervreemding tussen Petry en de partij begon in april, toen ze besloot af te zien van het lijsttrekkerschap. Ze stelde het partijcongres voor de keuze tussen haar gematigde 'conservatief-burgerlijke' koers of een ruk naar rechts. Met de keuze voor Alexander Gauland en Alice Weidel als partijleiders werd het het laatste. Petry, jarenlang het gezicht van de AfD, belandde op een zijspoor.

Vanuit de marge bleef ze aansturen op een koers van realpolitik. Ze hekelde openlijk de controversiële uitspraken van partijprominenten als Gauland, die kiezers zouden wegjagen en regeringsdeelname onmogelijk maken. In februari poogde ze partijlid Björn Höcke te royeren, nadat hij het Holocaustmonument in Berlijn een 'monument van schande' had genoemd en had gepleit voor een radicaal andere herdenkingspolitiek. Höcke mocht uiteindelijk blijven.

Verdeeldheid

Met Petry's afscheid lijkt de interne strijd binnen de partij voorlopig beslecht in het voordeel van het rechterse kamp-Gauland. Dat heeft de wind mee met het onverwacht hoge aantal stemmen dat de AfD behaalde - ten tijde van het partijcongres stond ze maar op 8 procent in de peilingen. De nieuwe partijtop ontkent dat er verdeeldheid heerst binnen de AfD, tot frustratie van Petry, die vindt dat de onenigheid niet verzwegen moet worden.

Tegenstanders van de AfD hebben geprotesteerd tegen haar verkiezingssucces. Buiten de club waar de partij feest vierde, verzamelden zich gisteravond honderden demonstranten. Ze zongen leuzen als 'nazivarkens' en sommige betogers bekogelden de politie met stenen en flessen. Vooraf hadden meerdere politici en kranten kiezers opgeroepen niet op de AfD te stemmen. Op Twitter riep weekblad Die Zeit de hashtag 'Ich bin #87Prozent' in het leven, waarmee niet-AfD-stemmers hun wensen en grieven kunnen delen.

De AfD dankt haar succes mede aan de onvrede over Merkels immigratiebeleid. 'Een miljoen mensen, buitenlanders, die zijn binnengebracht in dit land ontnemen een deel van dit land en wij als AfD willen dat niet', zei partijleider Gauland op de persconferentie. 'Wij zeggen dat we Duitsland niet willen verliezen aan een invasie van buitenlanders met een andere cultuur. Heel eenvoudig.'