Direct naar artikelinhoud
Voetbalschandaal

"Ik kreeg al enkele refs huilend aan de lijn"

Bart Vertenten is een van de verdachte scheidsrechters in een grootschalig onderzoek naar matchfixing en witwaspraktijken in het Belgisch voetbal.Beeld BELGA

Nu twee topscheidsrechters in het Belgisch voetbal worden verdacht van matchfixing, krijgen hun collega’s psychologische bijstand. "Ik kreeg er al enkelen huilend aan de lijn", zegt sportpsycholoog Jef Brouwers.

Het was bij Voetbal Vlaanderen net ‘De Week van de Official’: een oproep tot meer respect voor scheidsrechters. Want dat zit niet al te best. Of zoals secretaris-generaal Benny Mazur het diplomatisch stelt: “De 3.800 scheidsrechters in het voetbal worden niet altijd even sterk gewaardeerd.”

En toen kwam het nieuws dat twee toprefs in verdenking zijn gesteld voor matchfixing. Plots is de hele groep verdacht. “Ik heb voorlopig geen weet van uit de hand gelopen situaties, maar op de duizenden matchen is de kans niet gering dat het er hier en daar extra lelijk aan toegaat”, zegt Mazur.

Doosjes pralines

Van het Bureau Arbitrage Voetbal Vlaanderen kregen de amateurscheidsrechters dan ook een brief waarin hen is gevraagd moedig, sterk, correct en sereen te blijven. Mazur: “We roepen supporters op om hen extra te steunen. Ik hoor positieve geluiden over erehagen en doosjes pralines.”

Wat een scheidsrechter nu echter vooral helpt, is de eigen emoties ‘te laten zakken’, benadrukt hoogleraar sportpsychologie Paul Wylleman (VUB). “Bij zo’n crisis zie je vaak paniekreacties. Scheidsrechters die nu plots extra voorzichtig oordelen, bijvoorbeeld”, zegt hij. “Maar cruciaal is nu net jezelf blijven. Op de crisis zelf heb je toch geen controle. Besef dat er nu zeer scherpe opinies rondgaan en het geen zin heeft in discussie te gaan. Kalm en excellent je werk doen zoals altijd is het beste houvast.”

De scheidsrechters in de hoogste klassen krijgen morgen nog meer psychologische ‘bijstand’ van Jef Brouwers, die als sportpsycholoog voor de Belgische voetbalbond werkt.

Twee van hun collega’s – Bart Vertenten en Sébastien Delferière – zijn in verdenking gesteld en Vertenten zit nog in de cel. Scheidsrechtersbaas Johan Verbist vond het dan ook geen overbodige luxe om Brouwers in te schakelen. “Ze voelen zich nu allemaal erg slecht. Ik kreeg al enkelen huilend aan de telefoon”, zegt de specialist.

'Bij zo’n crisis zie je vaak paniekreacties. Maar kalm en excellent je werk doen zoals altijd is het beste houvast'
Paul Wylleman, sportpsycholoog VUB

Kleenex

Toch, zo benadrukt Brouwers, zal hij morgen niet met Kleenex rondgaan. “Ik zal wel empathisch luisteren, maar ik zal het toch vooral hebben over hoe dit zo ver is kunnen komen”, zegt hij.

Want in deze crisis is het volgens hem meer dan ooit nodig dat scheidsrechters stilstaan bij hoe ze hun rol spelen. Brouwers: “Er zijn nu twee, zeer menselijke directe reacties. De shock over het lot van die twee collega’s, maar ook de reflex om te denken: ‘Dat zijn er twee minder, misschien kan ik een van die plekjes innemen.' Ik ga hen erop wijzen dat dat normale reacties zijn, maar dat ze zich daartegen moeten verzetten willen ze overeind blijven. Het belangrijkste wat ze nu kunnen doen, is zich concentreren op wat je als scheidsrechter sterk maakt. En dat is niet azen op andermans plek.”

'Het voetbal is heel erg ons kent ons, met allerlei informele vriendschappen waarbij het reglement zeker niet altijd primeert'
Jef Brouwers, sportpsycholoog

Brouwers plant dan ook eerder een les psychologie. “De beste manier om extra verwijten op te vangen, is goed beseffen dat je als scheidsrechter een rol speelt waar je in en uit stapt. Je speelt het en dat doe je volgens het boekje, het reglement. Wie dat doet met de grootst mogelijke afstandelijkheid, staat ook in zo’n crisis sterk.”

Het klinkt eenvoudig, maar is dat volgens Brouwers helemaal niet. “Het Belgisch voetbal is heel erg ons kent ons, met allerlei informele vriendschappen waarbij het reglement zeker niet altijd primeert. Niemand is ongevoelig voor ego, macht en vooringenomenheid, zeker niet in dit door geld en status gedreven wereldje. Hoe we onder invloed van anderen onbewust afwijken van een neutrale, onafhankelijke rol, is iets waar veel meer aandacht moet voor komen onder de scheidsrechters. 

"Ik ga hen dat uitleggen en hen op het hart drukken daar bewust tegenin te gaan en alles zo formeel mogelijk te houden. En dus ook figuren van wie iedereen weet dat er iets niet aan klopt, te mijden. Wie het zo aanpakt, hoeft het lot van die twee collega’s niet te vrezen.”