Margaery Tyrell praat zo snel dat ze soms niet te verstaan is. De moeilijkst te vertalen discussies zijn die tussen Varys en Tyrion Lannister. En Jon Snow spreekt soms een beetje binnensmonds, maar wel traag genoeg om zijn woorden te kunnen begrijpen.

Ann Van Bogaert (32) uit Kruibeke kijkt op een andere manier naar Game of thrones dan u thuis. Haar taak: de Nederlandse ondertitels maken, zodat ze van De Panne tot Maaseik de conflicten in Westeros kunnen volgen. Het is een job die ze sinds het vijfde seizoen doet voor Videohouse, een bedrijf uit Vilvoorde dat ondertitels verzorgt voor onder meer Telenet. Maar eigenlijk was Van Bogaert er vanaf het begin bij. De eerste vier seizoenen mocht ze de vertalingen nalezen van een collega.

Geen beelden van laatste seizoen

De Nederlandse weergave van Game of thrones komt er steeds op dezelfde manier. Drie weken vóór de aflevering beschikbaar is, krijgt de Kruibeekse de beelden. Het script ontvangt ze twee weken later. Met behulp van de beelden en het script begint ze te vertalen en past ze de ondertitels in. Dat duurt nooit langer dan een dag. Vervolgens worden de ondertitels nagelezen door collega’s. Daarna worden ze nog eens herbekeken met het beeld erbij.

Het is een beproefd recept, behalve dan voor het laatste seizoen. ‘Daar heb ik helemaal geen beelden van gekregen’, zegt Van Bogaert. ‘De maatregelen waren zo streng dat ze alleen de tekst doorgestuurd hebben. Voor mij is dat makkelijker, natuurlijk. Dan moet ik me niet bezighouden met tijdcodes en ben ik minder lang aan een aflevering bezig.’

Boeken zijn beter

Game of thrones en geheimhouding zijn als een eeneiige tweeling: het een kan niet zonder het ander. Daar moest Van Bogaert, die ook reeksen als Black sails, Vikings, Siren en The deuce mocht ondertitelen, mee leven. Geen woord mocht ze lossen over een held die gedood zou worden in King’s Landing, Meereen of Winterfell. ‘Ook ik heb een contract moeten tekenen. Als ik iets verklap, staan daar grote geldboetes op. Hoeveel? Méér dan een paar tienduizend euro. Bovendien zou ik sowieso mijn ontslag krijgen.’

Dus zwijgt de vertaalster als vermoord met drakenglas. Al probeerde haar vader haar meer dan eens een stukje plot te ontfutselen. ‘Ik kijk zelf graag naar de serie’, geeft ze toe. ‘Maar de boeken vind ik beter, want die gaan veel breder. Ik begrijp wel dat je niet alle personages uit de boeken op televisie kunt brengen, maar het maakt wel een verschil.’

‘Mijn favoriete personage? Sansa Stark, omdat ze van een tuttebel veranderd is in een harde tante. Varys mag ik ook. Wat een slimme man. Als ik hem hoor praten, ben ik altijd blij dat ik een script heb. Zulke moeilijke woorden gebruikt hij.’

Perfect Engels

Toch gaat Van Bogaert, afgestudeerd als vertaler-tolk aan de UAntwerpen, er prat op dat ze alle woorden begrijpt. ‘Ik gebruik woordenboeken om de nuances beter te vatten. Soms begrijp ik een woord wel, maar kan ik niet op de precieze vertaling komen. Dan doe ik opzoekwerk. Het moeilijkste aan ondertitels maken, is overigens niet het vertalen zelf, wel het plaatsgebrek. Vertalingen moeten kort en bondig zijn. We hebben ook een soort stijlboek. King’s Landing vertalen we altijd als Koningslanding. White Walkers zijn altijd Witte Lopers.’

Toen in de reeks voor het eerst sprake was van een ‘usurpator’, de titel die Robert Baratheon kreeg nadat hij koning van de Zeven Koninkrijken geworden was, waren ze het bij Videohouse niet helemaal eens over de precieze vertaling. ‘Uiteindelijk hebben ze gekozen voor overweldiger, omdat ze bang waren dat de kijker usurpator niet zou begrijpen’, zegt Van Bogaert. ‘Terwijl ik zeker voor usurpator gegaan was. Ik lees veel boeken over Romeinse geschiedenis en vind het een geweldig woord.’

Ook teleurgesteld

Terwijl de Kruibeekse de laatste aflevering twee weken geleden al gezien heeft, zijn ze op het internet en sociale media nog druk in de weer met ‘kappen’ op de voorbije vijf episodes. Die brachten niet waar de meeste fans op gehoopt hadden. Vooral D.B. Weiss en David Benioff, de twee makers van de reeks, krijgen de wind van voren. ‘Ook ik ben een beetje teleurgesteld’, geeft Van Bogaert toe. ‘Hebben we daar twee jaar op moeten wachten? Jarenlang portretteren ze een personage als een goedhartig iemand en dan plots wordt daarmee gebroken. Ik had beter verwacht.’

Intussen kijkt de 32-jarige vertaalster, die ook Chinees spreekt, alweer vooruit. Volgende week werkt ze een achter-de-schermen-aflevering van Game of thrones af. Daarna moet ze aan het werk voor het tweede seizoen van Big little lies. Alweer een verhaal tjokvol leugens en intriges. ‘De reeksen worden verdeeld tussen de vertalers. Ik probeer de series met geschiedenis en fantasy te pakken te krijgen.’

De schrik van ‘dt’

Blijft de vraag of er de voorbije seizoenen foutjes geslopen zijn in het vertaalwerk van Game of thrones? ‘Ik denk het niet’, zegt Van Bogaert. ‘In de eerste aflevering van dit seizoen heb ik mijn naam volledig in kleine letters geschreven in plaats van hoofdletters te gebruiken. Maar daar lig ik niet wakker van. Een dt-fout zou veel erger geweest zijn.’