Concurrentievermogen

Commissie wil Europese bedrijven voorrang geven bij publieke aanbestedingen

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft een plan om het concurrentievermogen van de EU te herstellen.© afp

Voorrang geven aan Europese bedrijven, eenvoudiger regelgeving en het bouwen van AI-gigafabrieken. Het zijn enkele speerpunten waarmee de Europese Commissie de concurrentiepositie van Europese bedrijven wil aansterken. Maar “de klimaatdoelen zijn in steen gebeiteld”, verzekerde Ursula von der Leyen.

Korneel Delbeke

Terwijl de Amerikaanse president Donald Trump zijn America-first-agenda probeert door te drukken, wil ook de Europese Commissie dat Europese bedrijven in sommige strategisch belangrijke sectoren voorrang krijgen in publieke aanbestedingen. Dat heeft de Commissievoorzitter Ursula von der Leyen woensdag gezegd bij de presentatie van het ‘competitiviteitskompas’.

Dat plan moet, zoals de naam belooft, het concurrentievermogen van de Europese Unie herstellen, nu de groei achterophinkt tegenover de VS en China. De Europese aanbestedingsregels stellen dat alle kandidaten gelijk behandeld moeten worden en dat er geen discriminatie mag zijn. Maar terwijl de VS en China hun eigen markt afschermen, bekijkt de EU hoe ze publieke aanbestedingen “kan sturen”, aldus Von der Leyen, zonder de internationale verplichtingen binnen de Wereldhandelsorganisatie met de voeten te treden.

Ook de regels voor het toekennen van staatssteun binnen de EU zullen worden aangepast. Waar het nu belangrijk is dat er binnen Europa een gelijk speelveld blijft bij het toekennen van staatssteun, moet er in de toekomst afgewogen worden of de steun ook kan bijdragen tot het creëren van een gelijk speelveld op mondiaal niveau, in “een wereld van reuzen”, aldus Von der Leyen.

Vereenvoudigde regels

Wijzigingen in de publieke aanbestedingen en staatssteun zijn slechts een van de vele maatregelen waarmee de Commissie de concurrentiekracht wil herstellen. Von der Leyen kondigde ook een grondige vereenvoudiging aan van rapporteringsregels voor bedrijven – veelal regels die binnen de Green Deal van de vorige Commissie-Von der Leyen waren ingevoerd. Stéphane Séjourné, de Eurocommissaris voor Industrie, sprak over een “vereenvoudigingsschok”.

De administratieve lasten voor bedrijven moeten met 25 procent dalen (-35 procent voor kmo’s), klonk het. Daardoor denkt Brussel de gezamenlijke kosten voor Europese bedrijven tegen het einde van de ambtstermijn met jaarlijks 37 miljard euro te verminderen. Ook stelt de Commissie voor om een zogenoemd “28ste regime” in te voeren, zodat bedrijven niet in alle 27 staten afzonderlijk hun papierwerk in orde moeten brengen, maar kunnen kiezen voor een set regels die over heel Europa geldt.

De Commissievoorzitter benadrukte meermaals dat de Unie “op koers” blijft om de klimaatdoelen te behalen. “De transitie naar klimaatneutraliteit blijft essentieel voor onze welvaart”, zei Von der Leyen. Maar ze gaf toe dat de Commissie daarbij te veel regels had uitgewerkt en meer ruimte aan de bedrijven had moeten laten om de weg naar die doelen te behalen. “De weg mag niet het doel worden”, vulde Séjourné aan.

Concurreren met big tech

Ook op het gebied van AI zit Europa momenteel in de achtervolging. De Commissie wil daarom investeren in extra infrastructuur, door AI-gigafabrieken te bouwen. Europese bedrijven kunnen die fabrieken vol met chips gebruiken om hun modellen te trainen en te ontwikkelen.

Cijfers en details werden nog niet bekendgemaakt. Ook over de plannen om meer durfkapitaal aan te boren en de hoge energieprijzen voor de Europese industrie aan te pakken, bleef ze op de oppervlakte. “Maar ik wil duidelijk maken dat we een plan hebben en de weg ernaartoe”, zei Von der Leyen. “Ook de politieke wil is er”, verwijzend naar de Europese top in Boedapest, waar alle lidstaten onlangs nog de ambities onderschreven. Of ze ook in de uitwerking even eensgezind blijken, blijft een open vraag.