Kinderen gokken al op 12 jaar: “Och, een kraslotje, dat kan toch geen kwaad?”

Een gokje wagen is spannend. Dat vindt driekwart van de 645 kinderen uit het vijfde en zesde leerjaar die bevraagd werden door de KU Leuven.

Vreemd. Want gokken is bij wet verboden voor minderjarigen. Ze mogen er op geen enkele manier mee in contact komen. “De realiteit is heel anders”, zegt prof. dr. Rozane De Cock (KU Leuven). “Kinderen worden vandaag om de oren geslagen met kansspelen. Die lijken allemaal onschuldig, maar dat zijn ze niet.”

Krasloten

Ten eerste zijn er de krasloten. Een derde van de 10- tot 12-jarigen krast wel eens een Subito of Presto en straks liggen ze weer massaal onder de kerstboom. “Vele volwassenen denken: och, een kraslotje, dat kan toch geen kwaad?”, zegt De Cock. “Maar kinderen kijken daar heel anders naar: ze overschatten hun kans en zien het als een manier om iets te verdienen. Bovendien: het blijft daar niet bij. Gokreclame is alomtegenwoordig op televisie en in het straatbeeld. Tijdens een voetbalmatch worden live de noteringen getoond, Unibet passeert zelfs op de openbare zender. En daarbovenop komt de online wereld: computergames zijn vandaag doordrongen van kansspelen.”

Gokje op FIFA

In games is het gevaar dubbel, zeggen de onderzoekers. Enerzijds zijn er duidelijke, casino-achtige gokspelletjes, genre Zynga Poker, die voor iedereen beschikbaar zijn. “Je speelt met virtueel geld, maar ze maken kinderen al verslaafd aan de handeling.”

Daarnaast zitten in veel games vandaag verrassingspakketten: je koopt een schatkist voor pakweg 1 (echte) euro, maar je weet niet wat erin zit. Het kan een superzwaard zijn, het kan een nutteloos bloemetje zijn. “Pure kansspelen”, zeggen de onderzoekers.

Bovendien is náást de games een heel netwerk van goksites ontstaan. Zo kun je met virtueel geld uit het voetbalspel FIFA gokken op de website futgalaxy.com en zo centen verdienen om je Ultieme Team te kopen. “Dat Ultieme Team is iets waar kinderen mee stoefen bij elkaar; ze willen allemaal het beste. Dat kunnen ze bereiken via goksites die zomaar toegankelijk zijn.”

Nood aan actie

“Alles samen zijn de resultaten zeer zorgwekkend. Voor geen enkele generatie kinderen was gokken zo normaal. Terwijl net bij hen de kiem ligt voor problemen later. Verslaafde gokkers begonnen vaak al met kansspelen voor hun puberteit. Wat geeft dit over tien jaar? Zitten we dan met een grote groep problematische gokkers? Dat weten we nu nog niet, maar het gevaar bestaat.”

De Kansspelcommissie is het daarmee eens. Ze vindt de cijfers “alarmerend” en roept op tot actie. “Als samenleving hebben we het effect van kansspelen veel te lang onderschat”, zegt Peter Naessens, secretariaatshoofd van de commissie. “Als volwassenen pokeren en sportweddenschappen en de Lotto heel normaal vinden, dan nemen kinderen dat over. Ja, we moeten ze de toegang tot kansspelen verbieden. Maar er is méér: er moeten ook duidelijke preventiecampagnes komen. Gokken mag niet zo aantrekkelijk en onschuldig worden voorgesteld.”

Online is er duidelijk wil tot actie: minister van Justitie Koen Geens gaf gisteren aan dat hij games met gokelementen wil verbieden voor minderjarigen. “Vergunningen zouden een goed systeem zijn: leeftijdscategorieën en waarschuwingen op de verpakking”, zegt Naessens. “Zodat ouders het weten als ze een spel met gokelementen kopen.”

Maar hij wijst ook naar de offline wereld en naar de Nationale Loterij. “Ik denk niet dat de Loterij genoeg doet. Waarom staan er kindertekeningen op die krasloten? Waarom moet je geen identiteitskaart ingeven in hun verdeelautomaten?”

Bij de Nationale Loterij, die het onderzoek trouwens mee financierde, wijzen ze op het systeem van ‘mystery shoppers’: minderjarigen proberen in een krantenwinkel krasloten te kopen en wie betrapt wordt krijgt een boete. “Dat systeem werkt, de overtredingen dalen jaarlijks”, zegt woordvoerster Ann Lammens. “Ik vind het moeilijk te geloven dat jonge kinderen nog zelf krasloten kunnen kopen. En als ouders het hen geven, staan we machteloos. Maar wij doen ons best. Tot nu hebben we nog nooit een preventiecampagne richting kinderen gedaan. Misschien is het na deze resultaten wel nodig.”