Fictie

Uitgewist is de beste inleiding op het werk van de Wit-Russische schrijver Sasja Filipenko. In dit boek beschrijft hij een vergeten, duister stuk geschiedenis aan de hand van het verhaal van de fictieve Tatjana Aleksejevna die op 90-jarige leeftijd terugblikt op haar tijd in de Sovjet-Unie. Tijdens de oorlog met nazi-Duitsland, werkt ze voor het NKID, het ministerie voor Buitenlandse Zaken. Wanneer ze een lijst met krijgsgevangenen in handen krijgt met daarop de naam van haar man, staat ze voor een verscheurende keuze. Krijgsgevangenen worden beschouwd als overlopers, ze vreest voor haar leven en vervangt zijn naam door een andere. Na de oorlog komt haar gesjoemel aan het licht. De prijs die ze moet betalen, is hoog.

Meridiaan, 280 blz.

Lees hier de recensie en hier het interview.

De nieuwe thriller van de Zuid-Afrikaan Deon Meyer, Leeuw, heeft alles wat sterke misdaadliteratuur moet hebben: een zenuwslopende zaak en een maatschappelijk vraagstuk. Wanneer het lichaam van een jonge vrouw wordt gevonden, lijkt ze het slachtoffer van een gruwelijke aanval door een luipaard. Maar het politieduo Bennie Griessel en Vaughn Cupido vermoedt dat er meer aan de hand is. In Zuid-Afrika, dat na de apartheid, de aidscrisis en de coronapandemie nog steeds worstelt met corruptie, blijkt hun zoektocht naar de waarheid niet zonder gevaar.

Bruna, 512 blz.

Lees hier de recensie.

Yellowface, van de Chinees-Amerikaanse Rebecca F. Kuang, begint als een roman, maar leest gaandeweg als een thriller. Gevierd bestsellerauteur Athena Liu sterft voor de ogen van haar goede vriendin en schrijfster June Hayward. Die laatste steelt Athena’s manuscript, een steengoede roman over het Chinese Labour Corps dat tijdens WO I voor de Britten vocht aan de frontlinies. June, die nooit doorbrak met haar boeken, publiceert het onder het pseudoniem Juniper Song en het verhaal wordt een wereldwijde hit. Maar het doet ook stof opwaaien: is het wel aan een witte auteur om dit verhaal te vertellen? En hoever gaan uitgevers om diversiteit te veinzen? Yellowface is een brutale satire die zich ontpopt tot een thriller wanneer June steeds harder geplaagd wordt door paranoia, internettrollen en Athena’s geest die plotseling overal opduikt. verpakt grote vraagstukken in een pittige roman.

The House of Books, 320 blz.

Lees hier de recensie.

Het nu pas vertaalde Aan zee (2001) is misschien wel de meest beklijvende roman van Nobelprijswinnaar Abdulrazak Gurnah. Saleh Omar, een Oost-Afrikaanse handelaar op leeftijd, wordt samen met andere asielzoekers naar een opvangcentrum gebracht en daar achtergelaten in een gebouw dat nog het meest weg heeft van een schuur. Hij wordt ‘een dossier’ op de papierstapel van maatschappelijk werkers en advocaten. Uiteindelijk ontmoet hij landgenoot Latif Mahmud, die als jongeman in Londen terechtkwam en het tot professor schopte. Beiden zijn ze ontworteld en uitgeput, kennen ze pijn en eenzaamheid. Gaandeweg komen ze bij elkaar op verhaal. Gurnah staat zijn personages genadig bij in de boekhouding van hun verlies, zonder larmoyant, cynisch of dramatisch te worden.

Meulenhoff, 368 blz.

Lees hier de recensie en hier het interview.

Ooit was Marie Verhulp, de hoofdpersoon in Over het zwijgen, een gevierd dichter. Na drie geprezen bundels blijft een nieuwe bundel weliswaar uit. Terwijl ze zich in een almaar langer durende stilte hult, doceert ze filosofie en schrijft ze essays. Tussendoor bezoekt ze exposities, geeft ze lezingen en leest ze Virginia Woolf. Net als in het werk van Woolf zijn in deze dunne roman de verhaalwendingen en intriges van ondergeschikt belang. In gevoelig proza dompelt Roelof ten Napel ons onder in het bedwelmende gepeins van schrijvers, kunstenaars en andere kwetsbare zielen.

Hollands Diep, 160 blz.

Lees hier de recensie.

Hoe het allemaal is begonnen, weten we niet, wel hoe het afloopt want dat wordt aan het begin van Schoon al weggegeven: er is een meisje gestorven. Hoe? Waaraan? Dat hopen we te vernemen van het dienstmeisje des huizes, dat vanaf de eerste regels op de praatstoel zit, achter een doorkijkspiegel. Langzaamaan ontplooit zich de tragedie, met op de achtergrond het rumoerige protest van burgers die de kloof tussen arm en rijk aanvechten. Schoon is de eerste roman van de Chileense auteur Alia Trabucco Zerán die vertaald werd naar het Nederlands.

Meulenhoff, 258 blz.

Lees hier de recensie.

Non-fictie

Hoeveel waarheid schuilt er in de fundamenten van het christelijke geloof? Die vraag onderzoekt schrijver en columnist Christophe Vekeman in Tot God, een inspirerend verslag van zijn worsteling met het (on)geloof. Als in een koortsdroom beschrijft hij de aarzeling, schaamte, verwarring en eenzaamheid die hij daarbij ervaart. Voor wie zich graag laat meevoeren door zijn gedachtegang - vol gezangen, psalmen, visioenen en denkbeeldige preken - vormt deze religieuze coming of age hemelse lectuur.

Arbeiderspers, 272 blz.

Lees hier de recensie en hier het interview.

Twee jaar nadat schrijver Salman Rushdie in New York nipt een aanslag heeft overleefd, maakt hij in Mes een stand van zaken op. Mes gaat naar de essentie. Het boek is een indringend, bij momenten rauw, klinisch verslag van een gevecht op leven en dood, een zelfportret, een vijfsterrenboek als ultieme daad van verzet. Je komt álles te weten. Rushdie-kenner Filip Rogiers las het boek en is diep onder de indruk.

Pluim, 216 blz.

Lees hier het interview met Salman Rushdie door Filip Rogiers. En hier de bespreking.

Hoe komt het dat mensen onbewust en onbedoeld anderen discrimineren; dat ze – zelfs met de beste intenties – toch anderen ongelijk kunnen behandelen en benadelen? Deze vraag stelt de Nederlandse psycholoog en filosoof Lieke Asma in Blinde vlekken. Hoe impliciete vooroordelen je (mis)leiden. Ze neemt de lezer mee in logisch opgebouwde, grondig beargumenteerde hoofdstukken, waar de ene vraag de andere opvolgt. Telkens overloopt ze het bestaande wetenschappelijke onderzoek, waarvan ze de meerwaarde en beperkingen aanstipt. Blinde vlekken is een genuanceerde en scherpe uiteenzetting over de interne psychische processen die mee bepalen hoe we handelen en kiezen.

Boom, 240 blz.

Lees hier de recensie.

In het ontroerende Mijn moeder lacht staat de complexe band tussen Chantal Akerman en haar moeder centraal: moederhaat-liefde. In 2013 vliegt de filmmaker van New York naar Brussel om er in een claustrofobisch klein appartement te zorgen voor haar terminaal zieke moeder. Tussen het zorgen door trekt ze zich terug in een kamertje om te schrijven over haar kindertijd en haar leven. En vooral over de tegenstrijdige gevoelens die ze heeft voor haar moeder. Mijn moeder lacht is direct, levendig proza, waardoor je als lezer dicht op Akermans huid zit, al helemaal door de vele filmstills en familiefoto’s in dit persoonlijke boek.

Koppernik, 216 blz.

Lees hier de recensie.

Lisa Demets duikt in de middeleeuwse kronieken, op zoek naar Jan Breydel. Ze beperkt zich niet tot het schrijven van een eenduidig verhaal over het verleden, maar illustreert vooral hoe de verhalen op een grillige manier tot stand gekomen zijn. De ‘ware’ Breydel staat dus niet op, maar dat drukt de pret zeker niet. Want Demets schrijft ook een familiekroniek over de vele Breydels. En die familie fungeert dan weer als springplank naar de brede geschiedenis van de veertiende eeuw. Breydel is vlot leesbaar, ondanks de complexe achtergrond. Dankzij de unieke inkijk in de wijze waarop historici te werk gaan is het boek uitblinker binnen het genre.

Vrijdag, 288 blz.

Lees hier de recensie.

Veggie eten is progressiefen wie mails met ‘zij/haar’ ondertekent heet een wokie. Het nettoresultaat van deze doorgedreven politisering is een schreeuwerige cultuurstrijd die alles en iedereen op de links-rechtsas positioneert. Politiek historicus Anton Jäger spreekt van hyperpolitiek. Hij contrasteert de huidige hyperpolitiek met de vroegere massapolitiek en staat stil bij de tussenliggende periode waar het postpolitieke neoliberalisme domineerde. Jäger schrijft compact, onderbouwt zijn geschiedschrijving met een grote feitenkennis, maar argumenteert helder en dropt tussendoor spitse oneliners.

Atheneum, 128 blz.

Lees hier de recensie en hier het interview.

Beeldboeken

De Amerikaanse fotograaf Garry Winogrand (1928-1984) geldt als een zwart-witgenie, maar de strafste straatfotograaf ooit maakte ook tienduizenden kleurenbeelden. In 2019 werden 425 kleurenbeelden verzameld in het wervelende Garry Winogrand: color. En nu is er een strakkere versie van dat boek, aangevuld met nooit eerder getoond werk: Winogrand color. Via de gezichten en gestes van verliefde koppeltjes en dagtrippende gezinnen, zonnend jong volk, in zichzelf gekeerde forenzen, verloren ogende loners en mooie vrouwen maak je kennis met een land van zowel belofte als ontgoocheling, vreugde en angst, gulzigheid en leegte, verlangen en rauwe wanhoop.

Twin Palms, 176 blz.

Lees hier de recensie.

Alcoholverslaafd, vereenzaamd en altijd te vinden voor een flauwe grap: in Onmogelijke mensen, een autobiografische comic, zet Julia Wertz zichzelf onweerstaanbaar te kijk. In het ware leven is ze intussen uit de gevarenzone. Ze kijkt terug op een donkere periode en wie haar erdoor heeft gesleurd: die paar boezemvriendinnen die zich niet lieten wegduwen door haar bijtende sarcasme en haar trouwe broer met een junkieverleden. De gedetailleerd getekende straten en gebouwen van New York ogen soms indrukwekkender dan de personages, en op sommige pagina’s staat dan weer meer tekst dan tekening. Maar het werkt. Ploeterende artiesten die terugkijken op hun eigen mijnenveld, het is een genre waar velen zich aan wagen, maar dit is van een zeldzaam niveau.

Scratch, 320 blz.

Lees hier de recensie.

Jeugd

In het sfeervolle prentenboek De kattenwandeling van de Zweedse illustratrice en schrijfster Sara Lundberg leiden een baasje en een kat elkaar om de beurt. Tijdens de eerste wandeling door de stad maken ze al ruzie en raken ze elkaar kwijt. De prenten tonen ontroerend hoe het baasje eindeloos op de kat wacht, met dan de ontlading om haar thuis te vinden. Vervolgens neemt de kat de leiding in een spannende tocht door de natuur. Dit verhaal is een ode aan de verbondenheid die een mens en een huisdier voor elkaar kunnen voelen en toont met kleurrijke prenten hoe leuk het leven kan zijn als je kat het voor het zeggen heeft.

Tiptoe, 64 blz.

Lees hier de recensie.

Adembenemend mooi zijn de houtsneden in dit boek, dat drie genres in één verenigt: prentenboek, poëziebundel en non-fictie. Dichter bij de seizoenen volgt de maanden van het jaar en stelt de beleving van dieren in de natuur centraal. Jonge kinderen kunnen er al van genieten als kijkboek, terwijl het voor oudere lezers een mooie inleiding geeft op verschillende vormen van poëzie, van rondeel tot sonnet, die aan het eind ook uitgebreid toegelicht worden. Bette Westera snijdt hier een serieuzer register aan dan in haar bekendste bundels, maar die stijl past goed bij de ingetogen beelden van Henriette Boerendans.

Gottmer, 48 blz.

Lees hier de recensie.

De weg naar morgenochtend, het nieuwste beeldboek van Joke van Leeuwen, speelt zich een eeuw geleden af en vertelt over de angsten van een twaalfjarig meisje dat voor het eerst uit werken moet gaan. Ze wordt ’s nachts opgehaald door een vrouw en krijgt de opdracht om stempels voor goed gedrag te verzamelen. Joke van Leeuwen maakt de onzekerheid en verwarring van het meisje op een ontroerende manier invoelbaar, vaak door de nadruk te leggen op details. Hoe ze bijvoorbeeld bij het ontwaken haar rijglaarsjes vastsnoert, doet denken aan de manier waarop ook haar eigen vrijheid beperkt wordt. Daarbij geeft Joke van Leeuwen in haar illustraties en korte teksten toch ook voldoende ruimte om als lezer zelf te interpreteren. Met absurde dialogen brengt ze lichtheid in het verhaal, dat eindigt waar het meisje het liefste wil zijn: thuis. Al moet het echte avontuur dan nog beginnen.

Querido, 80 blz.

Lees hier de recensie.

Wat was er eerst: de kip of het ei? Eindelijk is er uitsluitsel, dankzij Het grote kippenboek, dat ook nog eens een antwoord geeft op talloze vragen die je zelf nooit had kunnen verzinnen. Dit weetjesboek leidt je van de voorouders en de familie van de kip naar de lekkerste kipgerechten en zelfs naar koppen van bekende filmkippen. De korte teksten van Evelien De Vlieger zijn vlot en vaak grappig geschreven, en zeker de illustraties van Jan Hamstra stelen de show: door de knappe vormgeving komen al die kippen mooi tot hun recht. Na het lezen van dit boek kan je alleen maar vaststellen: de kip is overal, en het is een geweldig veelzijdig en interessant dier.

Lannoo, 80 blz.

Sommige kinderen willen liever leren voetballen dan leren lezen. Wel, dit boek is een prachtig compromis. In korte zinnen lees je in De bal in het heelal van de Nederlandse Margaretha van Andel hoe Sam zijn bal graag laat knallen. Soms heel hard en heel erg ver. Het boek splitst zich op in twee verhalen: in het eerste geval komt de bal telkens bij de buurvrouw terecht, in de andere versie voetbalt Sam met allerlei vreemde wezens in het heelal. Dat levert naast grappig gerijmde teksten ook fantasierijke illustraties op. Het verhaal is met vaart geschreven, slim opgebouwd en eindigt met een leuke climax: goal!

Leminiscaat, 64 blz.

Oever is de eerste adolescentenroman van de alom geprezen illustrator Ludwig Volbeda. Het hoofdpersonage Jip worstelt met oude gevoelens voor een vriend, Oever, en met nieuwe gevoelens voor een klasgenoot. Jip is ook gefascineerd door insecten en vertelt zijn verhaal daarom in woorden en in beelden. Volbeda schrijft scènes als kleine schilderijtjes, met trefzekere woorden die toch veel aan de verbeelding overlaten. Jip is anders, zo voel je al snel, maar lang blijft het moeilijk om precies te benoemen wat er aan de hand is. Tussen de lijnen en in de tekeningen van Jip lees je verdriet en eenzaamheid, maar ook hoop. Een krachtig debuutverhaal van een ervaren tekenaar.

Querido, 232 blz.

Surf voor meer info naar www.vlaanderenleestdag.be