20 procent van drinkwater gaat verloren door lekken

Vlaanderen telt in totaal 62.341 kilometer aan waterleidingen. Meer dan de helft van die waterleidingen (32.630 kilometer) wordt beheerd door De Watergroep, die dus met stip de grootste drinkwatermaatschappij van Vlaanderen is. In Limburg, dat in totaal 9.263 kilometer aan waterleidingen telt, wordt de distributie van drinkwater volledig door De Watergroep beheerd.

LEES OOK: Per dag lekt 180 miljoen liter drinkwater weg

Vlaanderen telt acht drinkwatermaatschappijen. Gemiddeld verdwijnt er 2.900 liter per kilometer. Bij de slechtste leerling sijpelt er dagelijks 7.500 liter per kilometer weg, bij de beste 1.500 liter per kilometer. Hoe scoren jullie? Kathleen De Schepper: “Als we het over wegsijpelend water hebben, spreken we van Niet in Rekening gebracht Water (NRW). Bij de Watergroep bedraagt dat verlies dagelijks 2.700 liter per kilometer, dus in Vlaanderen zijn we zeker een goede leerling. Ook op internationaal vlak scoren we trouwens goed. De ILI (Infrastructure Leakage Index) is een internationaal erkende methode om waterverliezen te meten en daarop scoort De Watergroep zeer goed. Veel beter dan de meeste andere Europese landen.”

Hoeveel procent van het drinkwater dat er dagelijks door de leidingen vloeit, gaat uiteindelijk verloren? “Dat komt neer op 20 procent.”

Eén vijfde van ons drinkwater gaat dus verloren? Dat is wel heel veel. “Dat is veel, ja. Maar internationaal gezien is dat zeker niet abnormaal.”

Waar sijpelt al dat drinkwater naartoe? “In totaal hebben we een Vlaanderen een netwerk van 32.630 kilometer aan waterleidingen. Dat is bijna de omtrek van de aarde. Door de ruimtelijke versnippering in Vlaanderen is dat netwerk ook nog eens enorm vertakt, wat de kans op lekken nog eens groter maakt. De lekken ontstaan door slijtage aan de leidingen. Dat zijn niet altijd grote lekken. Er zijn soms ook hele klein lekken die heel moeilijk op te sporen zijn, maar die wel voor grote verliezen zorgen. Daarnaast ontstaan er ook lekken omdat aannemers een leiding overtrekken. Maar lekken zijn niet de enige bron van verliezen. Ons leidingnet telt ongeveer 160.000 brandkranen langs de openbare weg. Onze eigen medewerkers tappen er bijvoorbeeld water af om leidingen te spoelen, wat nodig is om de kwaliteit van het drinkwater te waarborgen. Daarnaast worden die brandkranen ook gebruikt door de brandweer die het water gebruikt om te blussen of om de weg schoon te spuiten na een ongeval. En dan heb je natuurlijk ook nog de factor fraude. Zo gebeurt het ook dat mensen illegaal water aftappen.”

Is jullie waterleidingnetwerk niet sterk verouderd? “We hebben een systematisch vervangingsprogramma waarbij we constant de staat van leidingen in de gaten houden. Bij De Watergroep zijn de leidingen gemiddeld 36 jaar oud en zijn ze gemiddeld 49 jaar als ze uit dienst worden genomen. Maar soms gaan leidingen minder lang mee. Dat hangt af van het materiaal waaruit ze vervaardigd zijn - zo’n 20 tot 25 procent van onze leidingen zijn nog van gietijzer - en ook van de plaats waar ze liggen. Als een leiding onder een drukke weg ligt, heeft die door trillingen meer te lijden en zal die sneller vervangen moeten worden dan een leiding die onder een veldweg ligt.”

Hoe sporen jullie lekken op? “In 2013 hebben we een stuurgroep opgericht om het volume aan Niet in Rekening gebracht Water drastisch te verminderen. Een belangrijk aspect is daarbij natuurlijk lekdetectie. Zo beschikken we over speciale geluidssensoren om lekken op te sporen. Daarnaast bouwen we ook actief aan slimme netten. Dat zijn verbruikszones die volledig bemeterd zijn, zodat we perfect kunnen meten hoeveel water er in het netwerk gaat en hoeveel daarvan wordt gefactureerd. Als daar een groot verschil op zit gaan onze medewerkers op zoek naar de oorzaak.”