Generaals: Mugabe gaat praten met tegenstrever Mnangagwa
Er komt overleg tussen de Zimbabwaanse president Robert Mugabe en zijn tegenstrever Emmerson Mnangagwa. Dat meldde legerleider Constantino Chiwenga maandagavond in een persconferentie die live te volgen was op tv in Zimbabwe, waar het leger vorige week de macht naar zich toetrok.
Volgens de legerbaas zal Mugabe’s tegenstander Mnangagwe, die onlangs werd ontslagen als vicepresident, ‘binnenkort’ terugkeren naar het land. De legerleider noemde het geplande overleg bemoedigend en zei dat Mugabe werkt aan ‘een definitieve oplossing en routekaart voor het land.’
In Zimbabwe’s regeringspartij Zanu-PF woedde de laatste tijd een machtsstrijd tussen Mugabe’s vrouw Grace en Mnangagwa, die goede banden heeft binnen het leger. Beiden wilden de 93-jarige Mugabe opvolgen. Toen Mnangagwa onlangs werd ontslagen als vicepresident, was dat voor de generaals aanleiding om de macht te grijpen. Mnangangwa wordt door velen dan ook gezien als het brein achter de legercoup.
De legercoup en de schimmige politieke machinaties hebben Zimbabwe in grote onzekerheid gestort
Gesteund door de militairen ontnam regeringspartij Zanu-PF Mugabe zondag al het partijleiderschap en zette hem onder druk om ook als president terug te treden. Maar in een tv-toespraak zondagavond verbijsterde Mugabe het land door niet af te treden. En maandag verraste de hoogbejaarde oud-vrijheidsstrijder opnieuw door voor dinsdag een zitting van het kabinet uit te schrijven. Alle bewindslieden ‘moeten aanwezig zijn’, zo liet zijn secretaris weten.
Conservatieve inslag
De militairen willen duidelijk van Mugabe af. Maar Zimbabwe is een voormalige Britse kolonie met een conservatieve inslag, waar wordt gehecht aan bureaucratische procedures. Het parlement moet er dan ook aan te pas komen om Mugabe, die al 37 jaar aan de macht is, formeel af te zetten.
Dinsdag zullen parlementariërs van Zanu-PF daartoe naar verwachting een motie indienen. Volgens de Zimbabwaanse grondwet hoort zowel de Nationale Assemblee als de Senaat over zo’n motie te stemmen. De beide kamers van het parlement moeten vervolgens een commissie benoemen die de afgezettingsgronden onderzoekt. Als deze commissie adviseert Mugabe de laan uit te sturen, kan de president worden afgezet met een twee derde meerderheid in beide huizen.
Het lijkt op het eerste gezicht een tamelijk ingewikkelde, tijdrovende procedure. Maar Zanu-PF heeft voor de afzetting de steun van oppositiepartij MDC en stelt de hele procedure binnen twee dagen te kunnen afronden. Volgens partijfunctionaris Paul Mangwana zijn de belangrijkste redenen om Mugabe aan de dijk te zetten dat ‘hij zijn vrouw toestaat regeringsmacht naar zich toe te trekken’ en dat hij zelf ‘te oud is en niet zonder hulp kan lopen’.
De legercoup en de schimmige politieke machinaties hebben Zimbabwe in grote onzekerheid gestort. Zaterdag nog vierden inwoners van de hoofdstad Harare met een grote feestelijke betoging het gehoopte vertrek van Mugabe. Maar maandag waren mensen op straat duidelijk voorzichtiger in hun woordkeuze. Veel Zimbabwanen maken zich zorgen over de rol van het leger en de vermoede corruptie en ondemocratische neigingen van Mnangagwa. De 75-jarige Mnangagwa, bijgenaamd ‘de Krokodil’, heeft vroeger de gevreesde veiligheidsdiensten geleid en voerde in de jaren tachtig een bloedige operatie tegen de Ndebele-minderheid aan. Veel oppositiepolitici vrezen dat Zimbabwe met Mnangagwa als president van de regen in de drup zal belanden.