Direct naar artikelinhoud
Interview

Alexander De Croo: “We hebben geen 14 of 15 federale ministers nodig”

Alexander De Croo, vicepremier en minister van Financiën en Ontwikkelingssamenwerking
Beeld Saskia Vanderstichele

De rompregering: zo noemt Mark Eyskens de regering-Michel II, nadat de N-VA met slaande deuren is vertrokken. Als vicepremier en kersvers minister van Financiën is Alexander De Croo (Open Vld) het blauwe hart daarvan. Hij hoopt dat de romp zonder al te veel averij de verkiezingen van mei haalt, maar hij is er niet gerust op. “In heel Europa hitst men elkaar op. Dat gezwaai met normen en waarden wordt angstaanjagend.”

Begin december liet Alexander De Croo op het Global Citizen Festival in Kaapstad een stadion van zestigduizend uitzinnige Afrikaanse vrouwen 'She is equal' scanderen. De gelijknamige campagne voor internationale vrouwenrechten, waarvan hij één van de gezichten is, moet het leven van dertig miljoen vrouwen en kinderen verbeteren. Toen hij terug in het kille Brussel aankwam, belandde hij in de heisa over een niet-bindend migratiepact, die tot de val van de regering-Michel I zou leiden. 

Alexander De Croo: “Het contrast was immens. Dat festival was de bekroning van onze strijd voor meer vrouwenrechten in Afrika. Men leidde me naar dat podium, met muren van volk om me heen en ik dacht: laat ik maar eens testen of ik een publiek kan bespelen (lacht). Dat gaf een enorme kick. De volgende dag land je in Brussel, en word je meegesleurd in zo'n regeringscrisis over, tja, waarover ging het eigenlijk?”

In onze eindejaarsvraagjes wenste u iedereen 'meer goesting en minder gezaag' toe.

“Gezaag zal wel eigen zijn aan de menselijke natuur, maar de voorbije jaren is het wel erg geworden. Gelukkig laat de jonge generatie zich niet meer verlammen door negativisme. Dat uit zich in de successen van de Rode Duivels, Tomorrowland, de Warmste Week, de duizenden nieuwe start-ups van jongeren...

“Ik zie dat trouwens ook in de rest van de wereld. Er is een enorme vooruitgangsdynamiek. Het idee dat één miljard westerlingen het goed hebben, en zes miljard anderen in de miserie zitten, klopt niet meer. Vooral in Azië zijn honderden miljoenen mensen uit de extreme armoede geklommen.”

Maar Afrika met z'n oorlogen, mislukte staten en corrupte regimes blijft toch een immens probleem?

“De failed states zijn er nog, maar in evenveel Afrikaanse landen gaat het wél de goede richting uit. Ik was vorig jaar in de Keniaanse hoofdstad Nairobi, dat ze the Silicon Savannah noemen. Betalen met je smartphone is daar de norm, terwijl dat bij ons nog in z'n kinderschoenen staat.”

U publiceerde vorig jaar De eeuw van de vrouw, over uw strijd voor meer vrouwenrechten. Vanwaar komt dat feminisme?

“Dankzij mijn moeder was ik altijd al een onbewuste feminist. Als familieadvocate behandelde ze veel zaken over vechtscheidingen en familiegeweld. Daardoor besefte ik al heel jong waarmee vrouwen worden geconfronteerd.

“Mijn werk op het departement Ontwikkelingssamenwerking heeft alles in een stroomversnelling gebracht. Iedereen snapt dat een meisje van 12 haar school moet afmaken en niet zwanger moet worden, of moet trouwen met iemand die drie keer ouder is. Als ik een lezing geef over mijn boek, vraag ik vaak: 'Als je op je 16de geen toegang tot voorbehoedsmiddelen gehad zou hebben, had je dan je huidige leven kunnen leiden?' Nee, hè? Meisjes daar wereldwijd toegang toe geven is één van de beste dingen die je kunt doen.”

U hebt de voorbije jaren een aantal Afrikaanse vluchtelingenkampen bezocht. Schudt u de schrijnende ellende makkelijk van zich af?

“Sommige beelden zijn toch aan mijn ribben blijven plakken. In de buurt van Goma, in Congo, was er een vluchtelingenkamp op een vreselijk desolate plek, met overal rotsen en zand. In een tent werd ik omringd door meer dan honderd vrouwen, die vertelden hoe ze bijna dagelijks het slachtoffer waren van seksueel geweld als ze buiten het kamp water of hout gingen halen. De daders lagen in de omgeving te wachten op hun prooien, ook tienermeisjes. Eén van hen zei: 'Ik ben niet dood, maar vanbinnen hebben ze me kapotgemaakt.'”

Wat zegt u tegen zo'n meisje?

“Sommigen geef je een knuffel, anderen waren heel boos door de uitzichtloosheid. Die krijg je niet kalm.

“Mijn bezoek aan Zuid-Soedan vergeet ik ook nooit meer. Een VN-helikopter dropte ons midden in een moeras, waar voortdurend meisjes aankwamen die dagenlang door de modder hadden gestapt met baby's op hun arm. Het project dat we steunden, leerde hun hoe ze voor hun kinderen moesten zorgen. Ze hadden zelfs geen notie van basisvaardigheden als borstvoeding. Normaal leggen moeders zulke dingen uit aan hun dochters, maar die waren door de jarenlange burgeroorlog weggerukt uit de samenleving. In oorlog en armoede zijn vrouwen altijd het eerste slachtoffer.”

‘De zesurige werkdag is economisch onhaalbaar. Op korte termijn moeten we kinderopvang betaalbaar maken en het vaderschapsverlof uitbreiden’

De bevolkingsexplosie in Afrika leidt tot doemberichten over migratie. Uw vader Herman vreest dat we over enkele jaren overspoeld zullen worden.

“Als we niet willen dat de jonge Afrikanen massaal naar hier komen, zullen we hen moeten helpen. Het zal niets uithalen om een hoge muur rond Europa te bouwen en Afrika de rug toe te keren. Het is in ons eigen belang om dat continent uit de miserie te trekken.”

Toch hebt u bespaard op ontwikkelingshulp.

“De norm die bepaalt dat landen 0,7 procent van hun bnp aan ontwikkelingssamenwerking moeten besteden, dateert uit de jaren 70 en is achterhaald. We moeten af van de redenering dat je meer resultaten boekt naarmate je meer geld investeert. Het is vooral belangrijk wát je met dat geld doet – volgens het Overseas Development Institute is België trouwens het tweede efficiëntste donorland. De ontwikkeling van Afrika hangt vooral af van economische groei. Dat moeten wij mogelijk maken door lokaal ondernemerschap te stimuleren en ervoor te zorgen dat het onderwijs daarop is afgestemd.”

Marrakech

Hoe kijkt u terug op de val van de regering?

“Als het begin van een nieuw tijdperk. Toen Trump met misleidende propaganda tot president werd verkozen, zeiden we: 'Gelukkig gebeurt dat hier niet.' Vandaag is het wel zover. De onlinekrant Politico schrijft dat de Belgische regering de eerste is die is gevallen op basis van een georganiseerde desinformatiecampagne. De zeven Facebook-posts waarmee de N-VA het migratiepact heeft aangevallen, zijn manifest onjuist. Dat waren geen foutjes, maar doelbewuste, misleidende propaganda om de mensen op te jutten. Het was de eerste keer dat een niet-extreemrechtse partij zich daar in ons land aan bezondigde, maar je ziet het in heel Europa. Dat is de nieuwe realiteit. Toen ik pleitte voor de oprichting van een fact checking-fonds, werd ik voor onnozelaar uitgemaakt, maar ik had dus wel gelijk.”

Laat je dat checken van feiten niet beter over aan onafhankelijke media, in plaats van aan een ministerie van Waarheid?

“Het kan nooit de bedoeling zijn dat een overheid zich daarmee bezighoudt. Ik wilde een fonds oprichten dat onafhankelijke wetenschappers zou toelaten om via artificiële intelligentie heel snel georganiseerde onwaarheden te tackelen.”

Politicoloog Carl Devos noemt de val van de regering een gedeelde verantwoordelijkheid, omdat Open Vld, CD&V en MR 'de heilige consensusregel binnen de regering hebben opzijgeschoven'.

“Maar die consensus wás er. Dat pact was goedgekeurd in de regering en de Raad van State heeft dat bevestigd. De premier had het ook al beloofd aan de VN. Maar toen Oostenrijk zijn kar keerde, veranderde de houding van de N-VA plots. Mijn Nederlandse VVD-collega's zeiden dat N-VA-regeringsleden hen hadden gevraagd om het pact af te blokken, omdat België dat dan ook zou doen. In heel Europa hitste men elkaar op om een domino-effect te creëren. Kijk naar de landen die het pact niet hebben gesteund: Polen, Hongarije, Slowakije, Italië, Oostenrijk... Daar is extreemrechts aan de macht, willen we ons daarmee vereenzelvigen?

‘We moeten niet harder besparen, maar zorgen dat er meer mensen aan de slag gaan. Als wij dezelfde activiteitsgraad zouden hebben als in Nederland, was onze begroting in evenwicht’

(Op dreef) De grote uitdagingen van deze tijd zijn migratie, de klimaatverandering, extremisme, internationaal terrorisme en sociale dumping. Populisten proberen de mensen wijs te maken dat die complexe wereld poepsimpel wordt als je je omringt met mensen met dezelfde ideeën, afkomst, cultuur, kleur en taal. Telkens als dat werd geprobeerd, heeft het tot vreselijke drama's in de geschiedenis geleid. Dat constante gezwaai met onze normen en waarden wordt ook angstaanjagend. Nog even en het klassieke gezinspatroon is terug: de vrouw aan de haard, de man aan de toog, het liefst niet met frivool ondergoed aan of in het gezelschap van homo's of transgenders. Het is bijna een spiegel van de radicale opvattingen in de islam.”

Wat vond u van de uitbarsting van Tom Lenaerts in Van Gils & gasten? Hij kreeg luid applaus toen hij Peter De Roover (N-VA) en Kristof Calvo (Groen) toeriep dat ze zich moesten schamen.

“Felle debatten zijn normaal in de politiek, maar mensen verwachten van ons dat we daar finaal een streep onder trekken in plaats van de boel te blokkeren. Zo interpreteer ik dat applaus. Zelfs sommige N-VA'ers hebben me gezegd dat ze niet akkoord gingen met de gang van zaken.”

Er zijn dus wel degelijk twee kampen binnen de N-VA? De Voka-vleugel met Jan Jambon als uithangbord, en het kamp-Theo Francken?

“Dat denk ik, ja. Bij de N-VA moeten ze zich toch afvragen wat ze hebben gewonnen met dat circus. Het migratiepact werd sowieso goedgekeurd door de VN, daar konden ze niets aan veranderen. Maar door drie maanden voor de eindstreep de regering te laten vallen, hebben ze de PS in de kaart gespeeld – die roept al vier jaar dat 'de kamikazeregering' niet kan werken. Bovendien dreigt de val van de regering ons flink wat geld te kosten, omdat we de geplande besparingen niet meer kunnen uitvoeren.”

Als u het minder hard had gespeeld, was de N-VA misschien bereid geweest om de begroting voor 2019 mee goed te keuren.

“Hoezo?”

Er was toch een zekere wellust om de N-VA voor het blok te zetten? Bart De Wever zei: 'De frustratie van de voorbije vier jaar kwam eruit, maar een paar dagen later beseften ze: 'Shit, we hebben de N-VA nog nodig.'' Is er tactisch geblunderd?

“Nee. Ik heb alleen gezien dat Peter De Roover als een weerman elke dag iets anders kwam vertellen op tv. De N-VA heeft de meerderheid wekenlang afgedreigd, en uiteindelijk is ze weggelopen.”

Kunt u zich voorstellen dat Charles Michel na 26 mei nog eens met de N-VA in zee gaat? Of hebben Bart De Wever en co. federaal hun bruggen verbrand?

“Het was alleszins niet slim om de premier zo te vernederen. Maar in de politiek kom je elkaar altijd weer tegen.”

In Wallonië warmt Elio Di Rupo zich op voor een nieuwe gooi naar het premierschap. Kijkt u al uit naar zijn comeback?

“Als ik het werk van Charles Michel vergelijk met dat van Elio Di Rupo, zit ik veel liever in deze regering. Veel mensen voelen dat we sociaal-economisch sterke resultaten hebben geboekt. In een debat met Di Rupo kan premier Michel veel op tafel leggen om het verschil duidelijk te maken.”

Sociaal-economisch waren de N-VA en Open Vld twee handen op één buik. Met de groenen of de socialisten zult u zware compromissen moeten sluiten.

“De verschillen met de N-VA zijn toch ook niet gering? Wij zien het glas eerder halfvol dan halfleeg, en we hebben respect voor andere mensen en partijen. Zij zetten nu vol in op migratie en identiteit, wij hebben andere prioriteiten. (Snel) Natuurlijk is het migratiethema belangrijk, maar vorige week las ik dat de illegale migratie naar Europa zich op het laagste peil in vijf jaar bevindt. Het aantal asielaanvragen ligt onder Maggie De Block ook lager dan onder Theo Francken.

“Laten we het hebben over de écht prangende zaken: het mobiliteitsprobleem, de koopkracht, het onderwijs – in de steden verlaat een zesde van de jongeren de middelbare school zonder diploma. Iedereen spreekt schande over wat Molenbeekse jongeren hebben aangericht op oudejaarsnacht. Terecht, maar de onderliggende reden is dat die jongens van 16 of 17 jaar geen diploma hebben, geen perspectief op werk en geen goede voorbeelden.”

Marrakech
Beeld Saskia Vanderstichele

Hoe zou u dat oplossen?

“Ons onderwijssysteem moet drastisch veranderen. Leerkrachten moeten te veel tijd steken in het netjes invullen van formuliertjes, terwijl ze die tijd nodig hebben om hun leerlingen mee te krijgen.

“Als minister van Digitale Agenda heb ik het project MolenGeek gelanceerd: twee succesvolle ondernemers uit Molenbeek leren jongeren zonder diploma in een half jaar tijd hoe ze moeten programmeren, maar niet op een schoolse manier. Ze zetten vijf man rond de tafel en zeggen: 'Dit is de opdracht, op die websites vind je meer uitleg, zoek het samen uit en tot morgen.' De resultaten zijn zo goed dat we nog meer projecten hebben opgestart in Brussel. Het wordt tijd dat het onderwijs die moderne leermethodes oppikt. Geef scholen de vrijheid om zich te organiseren zoals ze zelf willen, met minder administratie.

“We moeten ook meer focussen op de negens dan op de zessen. We zeuren te veel over de zwakke punten van onze kinderen, 'want ze móéten een brede kennis hebben', terwijl we hun sterke punten negeren. Jongeren die heel creatief, communicatief of emotioneel sterk zijn, moet je stimuleren, in plaats van hen in een mal te duwen waar ze niet in passen. In een hoogtechnologische wereld zul je met menselijke vaardigheden het verschil maken.”

Oud en werkloos

Zijn we te negatief als we zeggen dat de regering-Michel op alle grote werven heeft gefaald?

“Ja. Het was geen perfecte rit, maar we hebben veel goede dingen gedaan. De werkloosheid was nog nooit zo laag, we hebben mensen meer koopkracht gegeven, het ondernemerschap is sterk gegroeid, de concurrentiehandicap van onze bedrijven is weggewerkt...”

De regering schermt altijd met de 240.000 jobs die zijn gecreëerd, maar volgens Eurostat staan we daarmee 23ste op 28 landen.

“We hebben grote stappen vooruit gezet, maar Nederland, Duitsland en de Scandinavische landen doen het inderdaad nog beter.”

Nederland heeft een begrotingsoverschot van 12 miljard euro, de volgende Belgische regering erft een tekort van 7 miljard euro. Staan we voor een nieuwe besparingsronde?

“Als we verder hadden gesneden in de begroting, zouden we de banengroei afgeremd hebben. We moeten dus niet harder besparen, maar zorgen dat er meer mensen aan de slag gaan. Als wij dezelfde activiteitsgraad zouden hebben als in Nederland, was onze begroting in evenwicht. Dat betekent: 600.000 jobs extra.”

Oud en werkloos
Beeld Saskia Vanderstichele

Bij de herstructurering van Proximus verliezen 1.900 mensen hun job. Oudere werknemers hoeven niet te hopen op het SWT, de opvolger van het brugpensioen?

“Nee. We kunnen het ons echt niet meer permitteren om tegen mensen van 58 jaar te zeggen dat ze niet meer meetellen. De cijfers bewijzen ook dat het SWT faalt: amper 2,5 procent van de oudere werknemers in dat stelsel vindt een nieuwe job. Nochtans is er werk genoeg. We hebben bijvoorbeeld extra douaniers nodig om de brexit op te vangen. Misschien kunnen sommige werknemers van Proximus die jobs invullen. Werkgevers werven steeds vaker mensen met ervaring aan, de mentaliteit is veranderd. In de cijfers over de activiteitsgraad van onze bevolking stijgt de groep 55-plussers het sterkst.”

Premier Michel is als de dood voor naakte ontslagen, maar CEO Dominique Leroy bood hem geen garanties.

“Proximus heeft veel oudere werknemers die te weinig digitale vaardigheden hebben. Maar die mensen moet je omscholen in plaats van hen aan de kant te schuiven.”

Grote herstructureringen veroorzaken altijd verontwaardiging. Veel jongeren begrijpen dat niet: voor hen is geregeld van job veranderen normaal.

“Voor iemand die dertig jaar dezelfde job heeft gedaan, heeft een ontslag een enorme impact. Maar van job veranderen zou inderdaad met minder drama gepaard mogen gaan. Het is aan ons om mensen gerust te stellen: 'We zullen u helpen, er zijn 150.000 openstaande vacatures: mogelijkheden genoeg.'”

‘Het zou helpen als de Vlaamse regering geen 'Vlaanderen eerst'-mentaliteit zou hebben’

Hoe komt het dat tienduizenden Fransen in West-Vlaanderen komen werken, terwijl 20 kilometer verderop, in Doornik, een kwart van de bevolking werkloos is?

“In Frankrijk is de werkloosheid beperkt in de tijd, bij ons niet. Wij wilden die beperking ook hier invoeren, maar...”

...CD&V wilde haar vakbondsvleugel niet nog bozer maken.

“Zoiets, ja (lacht). Het zou ook helpen als de Vlaamse regering geen 'Vlaanderen eerst'-mentaliteit zou hebben. Als de regio's beter met elkaar overleggen, zouden we veel kunnen oplossen.”

Ook het klimaatbeleid botst op communautaire spelletjes.

“Op dat vlak maken we onszelf belachelijk. We moeten enkele zaken opnieuw naar het federale niveau verschuiven. Dat mag geen taboe zijn. Tot nu toe waren staatshervormingen altijd eenrichtingsverkeer naar de deelstaten.”

Los je problemen op door wat te schuiven in die ingewikkelde structuur?

“Ik wil absoluut niet terug naar het oude, unitaire België. Maar voor sommige bevoegdheden moeten we één niveau de eindbeslissing geven. In een wereld die zo snel verandert, moet je snel kunnen beslissen. In België is alles zo geconstrueerd dat je traag moet beslissen.”

Komt het door die remmen dat de Belgische politiek er niet in slaagt om een deftig langetermijnbeleid te voeren?

“Op het vlak van innovatie, moderne technologie en de flexibilisering van de arbeidsmarkt is dat wel gelukt, voor energie, de pensioenen en het klimaat nog niet. Als minister van Pensioenen heb ik in de vorige regering de aanzet gegeven tot een pensioenbeleid op Scandinavische leest. Ik heb een onafhankelijke pensioencommissie aangesteld, met Frank Vandenbroucke als voorzitter. Het rapport van zijn commissie moest een leidraad worden voor het beleid van de komende dertig jaar.”

Waarom heeft de regering het dan in de lade gestopt?

“Het wantrouwen van sommige partijen tegenover de commissie en de figuur van Vandenbroucke was te groot. Men heeft er toen een paar elementen uit gehaald.”

Zoals de verhoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar. Die stond in geen enkel verkiezingsprogramma en vergiftigde het debat.

“En eigenlijk was dat niet de essentie. Slechts 10 procent van de gepensioneerden gaat met pensioen op de wettelijke leeftijd, de overgrote meerderheid stopt vroeger. Maar het werk van de pensioencommissie is niet verloren. De volgende regering kan dat rapport nog altijd uitvoeren.”

Welke partij heeft het dan verhinderd in deze regering, CD&V of de N-VA?

“Vraag het hun zelf. Maar de bal lag op de stip, we moesten hem alleen nog in het doel trappen. Daarom was ik graag opnieuw minister van Pensioenen geworden. En om een samenhangend beleid te kunnen voeren, zou de minister van Pensioenen in de volgende regering ook bevoegd moeten zijn voor Werk, net zoals Ontwikkelingssamenwerking bij Buitenlandse Zaken hoort. We hebben geen veertien of vijftien federale ministers nodig, met vijf à zes ministers en een paar staatssecretarissen gaat het ook.”

‘We hebben geen veertien of vijftien federale ministers nodig, met vijf à zes ministers en een paar staatssecretarissen gaat het ook’

De afslanking van de overheid is nog zo'n werf waar bijna niets is gebeurd. Die moest nochtans een half miljard euro in het laatje brengen.

(fijntjes) “Helaas is N-VA-minister Steven Vandeput nooit met een plan gekomen.”

Voka, de belangenvereniging van de ondernemers, noemt ook het energiebeleid ondermaats. We zijn steeds afhankelijker van het buitenland.

“In de Vlaamse regering heeft Bart Tommelein er alles aan gedaan om mensen warm te maken voor zonnepanelen en duurzame energie. Als staatssecretaris van Noordzee heeft Philippe De Backer hetzelfde gedaan voor windenergie. Maar de kernuitstap zit helaas nog in het moeras.”

De balans van de MR-ministers is toch mager? Marie-Christine Marghem op Energie, Daniel Bacquelaine op Pensioenen, François Bellot op Mobiliteit, Sophie Wilmès op Begroting...

“Premier Michel heeft wel getoond wat hij kan. Telkens opnieuw is hij erin geslaagd om crisissen te ontmijnen, wat hem heel populair heeft gemaakt in Vlaanderen. Tien jaar geleden had niemand dat voor mogelijk gehouden, evenmin als de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde of een federale regering met de N-VA. Voor het doorbreken van al die onmogelijkheden verdient de MR toch veel punten.”

100 euro extra

In alle lagen van de bevolking zijn mensen kwaad: de gele hesjes wegens de hoge facturen, de bange Vlamingen wegens de migratie en linkse Belgen wegens het klimaatbeleid.

“De camera's focussen te veel op wie kwaad is, en te weinig op de grote groep die vooruit wil en positief is. Je mag die bewegingen ook niet op één hoop gooien. De racistische Mars tegen Marrakech was pure haat. De klimaatbetoging verliep beschaafd en was een positieve oproep: 'Komaan, jongens, we kunnen beter!'”

Twee dagen na die betoging stemde België in Europa wel tegen een ambitieuzer klimaat- en energiebeleid.

“Dat was niet onze beste dag. Hopelijk is er na de verkiezingen meer mogelijk. Een goed klimaatbeleid moet één van de speerpunten van de volgende regering worden.”

Dat stond al in de verkiezingsprogramma's van Open Vld onder Guy Verhofstadt.

“Nogmaals: Bart Tommelein en Philippe De Backer hebben daar de voorbije vier jaar toch het verschil gemaakt. Het klimaat is te belangrijk om het alleen aan de groenen over te laten. We delen hun bezorgdheid, maar onze aanpak is anders: wij willen mensen verleiden om ecologische keuzes te maken, Groen wil mensen nog te veel dwingen en straffen.”

‘Het klimaat is te belangrijk om het alleen aan de groenen over te laten’

Toch lijkt er een blauw-groene as in de maak, zoals die al bestaat in Mechelen, Gent en Oostende. Aan Franstalige kant lijkt Ecolo de volgende verkiezingen te zullen winnen. Wordt het paars-groen, of oranje-blauw-groen?

“Bart De Wever zegt dat hij blauw-groen met elke vezel in zijn lijf zal bestrijden. Ik doe niet aan politiek tégen iemand, maar ik wil samen met andere partijen mijn ideeën realiseren.”

Wat vindt u van de woede van de gele hesjes?

“Ik hou niet van hun methodes, maar hun verhaal stoelt op een economische realiteit. Sommige mensen houden maar 1.300 of 1.400 euro netto over aan hun job. Dat is te weinig. Dankzij onze lastenverlagingen krijgen zij er vanaf dit jaar een dertiende maand bij. De KU Leuven heeft ook berekend dat de koopkracht onder deze regering gemiddeld met 5 procent stijgt.”

Uit onderzoek van diezelfde KU Leuven bleek ook dat twee miljoen Belgen net boven de armoedegrens zitten.

“Het aantal werkende armen ligt hier wel lager dan in andere landen, omdat wij één van de meest herverdelende landen ter wereld zijn. Vooral allochtone stedelingen en alleenstaanden zijn vatbaar voor armoede. Veel alleenstaande moeders werken deeltijds om voor hun kinderen te kunnen zorgen. De kinderopvang is te duur voor hen: 600 euro per maand per kind.”

Voka stelt voor om iedereen met een brutoloon van minder dan 2.500 euro per maand 100 euro extra te geven.

“Dat is een goed voorstel. Het doet me denken aan de jobkorting die door de N-VA is afgeschaft.”

Zult u dan ook het welvaartsplan van de sp.a steunen? Zij willen de koopkracht van de mensen opkrikken door de laagste lonen en uitkeringen te verhogen, en de btw op elektriciteit te verlagen.

“Dat is pure profileringsdrang. We zitten in lopende zaken en kunnen geen nieuwe begroting meer opmaken. Met de welvaartsenveloppe zullen we wel nog de oudste en laagste pensioenen kunnen verhogen.”

Vrouwenorganisatie Femma experimenteert met de 30 urenweek. 'We kunnen de epidemie aan burn-outs, depressies, stress en ploeterouders niet blijven negeren,' zei Riet Ory. 400.000 arbeidsongeschikten kosten ons 4 miljard euro per jaar.

“Het is duidelijk dat we op heel lange termijn minder zullen werken dan nu. We kloppen vandaag ook minder uren dan dertig jaar geleden. Maar ik geloof niet dat we naar een maatschappij zullen evolueren waarin de meerderheid van de bevolking niet werkt. We leven vandaag al in een hoogtechnologische wereld, en toch werken er meer mensen dan ooit tevoren. Technologie vernietigt geen jobs, maar verplaatst ze. Veel jobs bestonden twintig jaar geleden nog niet.”

Maar de zesurige werkdag met behoud van loon is niet voor de volgende regering?

“Dat lijkt me economisch onhaalbaar. Op korte termijn moeten we vooral de kinderopvang betaalbaar maken en het vaderschapsverlof uitbreiden. Als overheid geven wij de boodschap dat kinderen krijgen een vrouwenzaak is. Vaders mogen een paar dagen thuisblijven, terwijl moeders er drie maanden lang alleen voor staan met hun pasgeboren baby. Door die mentaliteit gaan vooral vrouwen daarna deeltijds werken: 44 procent van de vrouwen doet dat, tegenover 11 procent van de mannen. Dat onevenwicht zorgt ervoor dat mannen nog altijd meer verdienen dan vrouwen, en minder doen in het huishouden.”

Zoals bij u thuis?

“Ik ben helaas niet het beste voorbeeld (lacht).”

U zit nu tien jaar in de politiek: wat zou u zeggen tegen de jonge Alexander De Croo die destijds vanuit het niets voorzitter van Open Vld werd?

“Behoud je onbevangenheid. Ik wist nog niet hoe de politiek functioneerde, omdat ik tien jaar in de privésector had gewerkt. Dat was toen mijn grootste troef, ik kon zonder belemmeringen mijn mening zeggen. Nu weet ik beter hoe het spelletje werkt, maar toch probeer ik die frisse blik te behouden. Ik vind mezelf nog altijd nieuw in de politiek. In die zin is uw vraag best confronterend (lacht).”

©Humo