Diabetes type 2: anders gaan leven kan pillen vervangen
Veel patiënten met diabetes type 2 kunnen van de medicijnen af als ze gezonder leven. Daar ligt ook een rol voor de dokter.
Een huisarts die geen pillen voorschrijft, maar de patiënt eropuit stuurt om groente en fruit te kopen. Dat gaat diabetespatiënten vaker overkomen. De Nederlandse Vereniging Arts en Leefstijl presenteerde gisteren een handleiding die huisartsen uitlegt hoe zij diabetespatiënten van de medicatie af kunnen krijgen. Daarmee zijn de patiënten met diabetes type 2 de voorlopers van andere patiëntgroepen die ook vaker hun leefstijl zullen moeten veranderen.
'Die medicijnen hebben geen genezend effect. Het enige effect is dat het suikergehalte daalt'
‘Moeten’ is een verkeerde term, corrigeert Iris de Vries, huisarts en vicevoorzitter van de Nederlandse vereniging Arts en Leefstijl. “Patiënten moeten niks van mij. Ik leg ze alleen de opties voor.”
Verandering van leefstijl
Met de handleiding is nadrukkelijk de optie verandering van leefstijl toegevoegd om ziekten en kwalen onder controle te krijgen. Medicijnen zijn namelijk niet altijd de oplossing tegen ziekten. Diabetespatiënten bijvoorbeeld spuiten insuline en slikken metformine. “Die medicijnen hebben geen genezend effect”, zegt De Vries. “Het enige effect is dat het suikergehalte daalt, maar er komen allerlei bijwerkingen en complicaties voor terug. Daarom willen we gebruik van deze medicatie afbouwen.”
De opstellers van de handleiding, behalve Arts en Leefstijl ook diëtisten, praktijkondersteuners en kennisinstituut Stichting Langerhans, verwachten dat 50 tot 70 procent van de diabetespatiënten type 2 op termijn met minder medicatie af kan of zelfs helemaal kan stoppen.
Buikklachten
Wat voor diabetes type 2 geldt, gaat ook op voor andere ziekten, zoals obesitas en hart- en vaatziekten. De Vries: “Die ziekten hangen met elkaar samen. Als je diabetes hebt, heb je een grote kans op hart- en vaatziekten. Heb je hart- en vaatziekten, dan heb je ook meer kans op een hoger glucosegehalte. Daarnaast is overgewicht vaak een voorloper van of suiker- of hart- en vaatziekten.
'Als we bij patiënten met voeding en leefstijl aan de slag gaan, zien we al snel goede resultaten'
Waar leefstijl ook veel effect heeft, is bij patiënten met chronische buikklachten. Mensen die vaak diarree hebben zijn of last hebben van obstipatie, terwijl er niets wordt gevonden, of mensen met telkens terugkerende kramp in hun buik. Dat soort patiënten zien we als huisarts ontzettend vaak. Als we bij hen met voeding en leefstijl aan de slag gaan, zien we al snel goede resultaten. Ook de eerste testen bij de ziekte van Crohn en colitis zijn hoopgevend. Ook daar kunnen patiënten medicatie afbouwen als alles goed verloopt.”
Nu is het voor de patiënt toch even wennen. Hij komt voor een pil, en krijgt een veel complexer en ingrijpender traject van nieuwe voeding en andere gewoontes. Of dat tot irritaties in de spreekkamer leidt? Nee, zegt De Vries. “80 tot 90 procent reageert positief als ik verandering van leefstijl voorstel. Als mensen de stap maken, voelen ze zich zoveel beter. Ze slapen beter, zijn minder moe, hebben minder pijn. Dat werkt motiverend om ermee door te gaan.”
Maar, zo erkent De Vries, de toon moet goed zijn als zij patiënten het alternatief voor een pil voorschotelt. Daarom geen gebiedende woorden als ‘moeten’. “En wie toch per se pillen wil, omdat verandering van leefstijl te veel moeite is, laat ik in zijn waarde.”