Belgisch luchtruim anderhalf uur ontruimd na panne: “Er komt een dag dat het wel fout loopt”

De problemen begonnen donderdagmorgen al. “Ons systeem raakte om nog onduidelijke redenen overbelast”, zegt woordvoerder Dominique Dehaene. “Daardoor ontstonden bij het opladen van vluchtgegevens vertragingen en waren we niet langer zeker of wat op het scherm stond wel klopte. Uit veiligheidsoverwegingen zat er niets anders op dan het luchtruim even af te sluiten.”

In 2015 gebeurde dat ook na een stroompanne. Daarna haalden twee kleinere technische problemen ook de pers. Maar volgens de verkeersleider schort er nog ­vaker iets omdat er jarenlang “te weinig geïnvesteerd is. Het vertrouwen geraakt zoek. Je houdt in het achterhoofd dat zoiets eender wanneer kan gebeuren. Bij mensen die dergelijke failures meemaken, laat dat sporen na. Hoe klein of hoe groot het incident ook is.”

Koelbloedigheid

“Voor het personeel voelt het als rijden met een oude auto waarvan je weet dat de remmen het kunnen laten afweten”, klinkt het Kurt Callaerts van het ACV. Volgens hem is het slechts dankzij de koelbloedigheid van de medewerkers dat er nog geen ongevallen zijn gebeurd. “We zijn al een paar keer door het oog van de naald gekropen. Hoed af voor de medewerkers. Maar er zal een dag komen dat er wel iets zal mislopen.”

Volgens Dehaene wordt er wel degelijk geïnvesteerd. “100 miljoen euro over vijf jaar. En geen enkel computersysteem is onfeilbaar. Ons back-upsysteem werkte perfect. We maakten er gebruik van terwijl we de problemen probeerden op te lossen. Maar op een gegeven moment konden we niet anders dan ons systeem volledig herstarten. En dan moet je voor een leeg luchtruim gaan.”

Vast in Boedapest

Met alle gevolgen van dien op de grond. Een honderdtal vluchten liep vertraging op. “Sommige tot drie uur”, aldus Nathalie Pierard, woordvoerster van Brussels Airport. “Vijftien vluchten zijn geschrapt, vijftien andere moesten uitwijken naar andere lucht­havens.”

Daarbij twee van TUI. “Die zijn op Rijsel en Eindhoven geland, waarna de passagiers met de bus naar Brussel werden gebracht”, zegt woordvoerder Piet Demeyere. “Wie voor die kosten opdraait? Daar ga ik niet over. Het zijn vooral de passagiers die met het ongemak ­zaten. Al geraakten die van ons tenminste thuis.”

Marc De Venter uit Ronse niet. Hij zou gisteravond om twintig na acht vertrekken in Boedapest met ­Ryanair. “Ze lieten weten dat er geen vlucht is en dat hun andere vluchten volzitten. We proberen via een andere maatschappij thuis te raken, maar dat vlot niet.”

Bij Brussels Airport laten ze weten dat getroffen passagiers bij hun luchtvaartmaatschappij moeten aankloppen. Na de stroompanne van 2015 stapten een negentigtal ­bedrijven en particulieren naar Belgocontrol met een schadeclaim. Goed voor zo’n 600.000 euro. Claims waarop de verkeersleider niet inging. “Omdat de fout toen volgens ons bij de leverancier lag”, aldus Dehaene. “Nu moeten we eerst analyseren wat er gebeurd is om te weten wie verantwoordelijk is.” Minister François Bellot (MR) dringt aan op een onderzoek: “Ik wil weten wat, waarom en hoe dit gebeurd is.”

Gisteravond laat waren de meeste vertragingen weggewerkt. Brussels Airport voorzag wel nog in veldbedden en water voor passagiers die eventueel nog zouden stranden. “Maar voorlopig maakt niemand er gebruik van.”