"Nooit omarmde de Vlaming een technologie sneller": de steile opmars van AI in cijfers
Meer dan 1 op de 4 Vlamingen is intussen een gewoontegebruiker geworden van AI-tools zoals ChatGPT of Copilot. En ook bij ouderen stijgt het gebruik zienderogen, zo leert het jaarlijkse imec.digimeter-onderzoek. Maar zijn we daar allemaal wel zo gelukkig mee? En kan iedereen nog volgen?
"Nooit eerder zagen we een stuk technologie zo snel de populatie binnendringen", zegt Lieven De Marez, onderzoeksdirecteur maatschappij en innovatie (imec/UGent). Hij heeft het dan over artificiële intelligentie, kortweg AI.
De cijfers? ChatGPT werd eind 2022 op de wereld losgelaten en intussen kent zo goed als elke Vlaming (93 procent) de technologie, zegt 71 procent die te kunnen uitleggen, heeft 45 procent AI al eens gebruikt en zet 28 procent van de Vlamingen die technologie minstens maandelijks in, zo leert de imec.digimeter.
Dat laatste cijfer ligt maar liefst 10 procentpunten hoger dan vorig jaar. Bij jongeren is de groei ronduit spectaculair te noemen. Intussen gebruikt zowat 70 procent van de 18- tot 24-jarigen AI-tools. Maar ook bij de 45-plussers zie je het gebruik van AI verdubbelen tegenover vorig jaar.
"De tijd van experimenteren is voorbij", zegt De Marez. "Als er 1 rode draad is in het gebruik, is het efficiëntie: tijd winnen. Dat gaat van literatuur verwerken over taken schrijven tot recepten maken. Alles waarvoor mensen vroeger informatie voor moesten samenzoeken, wordt nu samengepuzzeld door zulke chatbots."
Wat is de imec.digimeter?
Het jaarlijkse imec.digimeter-onderzoek, dat het media- en technologiegebruik van de Vlaming onder de loep neemt. De enquête wordt jaarlijks uitgevoerd bij een representatieve steekproef (leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, provincie) van Vlamingen. Deze editie telde 2.845 respondenten.
Twijfel en tegenstand
Toch heeft die steile opmars van AI ook een keerzijde. Ja, we zijn het voorbije jaar over het algemeen weer wat positiever geworden over de mogelijkheden van de technologie (na een terugval vorig jaar): nu is zowat 1 op de 3 Vlamingen lovend over AI. Bijna 8 op de 10 Vlamingen zijn onder de indruk van AI en ruim 6 op de 10 Vlamingen willen er meer over te weten komen.
Maar tegelijk zie je ook het kamp van de AI-tegenstanders groeien. Nu gaat het al bijna over 1 op de 4 Vlamingen. AI polariseert dus meer dan ooit: je ziet twee groeiende kampen met tegengestelde meningen. De grootste groep Vlamingen - 45 procent - twijfelt dan weer.
De grootste bezorgdheden bij de respondenten? 62 procent vreest dat zijn of haar privacy zal worden aangetast. Drie vierde denkt zelfs op termijn het verschil niet meer te kunnen zien tussen AI-video's en echte beelden, laat staan dat ze nog zullen kunnen achterhalen wat door een mens en wat door een machine gemaakt zal zijn. Ook AI-chatbots of AI-gegeneerde stemmen baren meer dan de helft van de respondenten zorgen.
Nood aan opleidingen
En dan is er natuurlijk nog de vraag of iedereen wel helemaal mee is. Uit de Digimeter-enquête blijkt alvast dat lang niet iedereen zich voldoende vaardig genoeg voelt om het potentieel van AI te kunnen benutten. Zeker wie nu nog niet actief gebruik maakt van generatieve AI-tools als ChatGPT, Copilot of Gemini geeft duidelijk aan hulp te kunnen gebruiken.
Wat is generatieve AI?
Generatieve AI systemen voor kunstmatige intelligentie waarmee je (onder meer) nieuwe tekst, afbeeldingen, video of computercode kunt genereren op basis van een specifieke vraag van de gebruiker. Bekende tools als ChatGPT, Google Gemini of Microsoft Copilot kunnen dat.
Slechts 28 procent van alle bevraagde Vlamingen weet bijvoorbeeld hoe ze die tools kunnen inzetten om bepaalde taken efficiënter uit te voeren. Bij de niet-actieve gebruikers zakt dat naar 13 procent.
"Meer dan 1 op de 3 Vlamingen (36 procent) - en dat geldt ook voor jongeren - zegt echt nood te hebben aan opleidingen om AI te kunnen inzetten voor zijn of haar job of studies", weet De Marez. Daar ligt volgens hem een opdracht bij werkgevers en scholen. In die context valt het op dat nog geen 1 op de 4 Vlamingen een werkgever heeft die het gebruik van generatieve AI stimuleert.