Direct naar artikelinhoud
Opinie

Lezersbrieven: 'Ongelijkheid wil zelfs een aap niet'

Ed van Riel stelde in de krant van vandaag dat het communisme van Karl Marx de nek is omgedraaid door de menselijke aard om zich te onderscheiden van anderen. Er kwamen veel lezersreacties. Hieronder de scherpste.

Twee bezoekers van de Miljonairsbeurs, 2008.Beeld Joost van den Broek / de Volkskrant

De kop boven de ingezonden brief van Ed van Riel in de papieren krant luidt 'De mens wil ongelijkheid'. Maar ik meen iets anders te hebben begrepen van zijn betoog. Van Riel stelt dat het nou eenmaal de aard van de mens is te willen winnen. Zelfs als dat zo zou zijn, dan nog geldt dat de mens zich kan realiseren dat er maar één winnaar is. De rest is verliezer.

Het interessante is nu dat mensen, behalve een aard, ook een gevoel en een brein hebben. De werking daarvan heeft, althans in onze streken, geleid tot een samenleving en een rechtsstaat. Die zijn er juist op gericht te voorkomen dat alles bij één persoon of een klein groepje terechtkomt, al lijkt dat gezien het recente rapport van Piketty c.s. een beetje vergeten. En verder was ik nogal ontdaan te lezen dat mijn streven om een mooi mat uit te voeren impliceert dat Karl Marx ongelijk heeft.
Paul van Tongeren, Naarden  

Aap
Het is merkwaardig dat Ed van Riel een paar goede observaties doet, maar tot zo'n eendimensionale conclusie qua inkomen komt. 'De mens wil geen ongelijkheid maar competitie' kan de kop zijn. Of: 'De mens wil targets najagen voor de dopaminekick.' Maar ongelijkheid wil zelfs een aap niet, werd in een test aangetoond met stenen en druiven. En dat de mens genoegen neemt met minder is logisch: voor zijn geluks- en gezondheidsmogelijkheden is het voldoende ernaar te streven zijn voortplanting zeker te stellen en zoveel mogelijk met verstand liefde en compassie te praktiseren ten behoeve van algehele verbetering. 
Monique Willems, Groningen HRM- en Arbo-deskundige, momenteel Leefstijlcoach en -trainer  

Maatschappelijke dimensie
Briefschrijver Ed van Riel betoogt dat ongelijkheid voortkomt uit de menselijke aard. De ongelijkheid neemt echter toe, terwijl het genenpakket van mensen de laatste jaren niet opeens veranderd is. De oorzaak van de huidige - historisch ongekende - mondiale ongelijkheid kent dus een maatschappelijke dimensie. Gelukkig maar, want dat betekent dat er iets aan gedaan kan worden, aangezien de wereld een verscheidenheid aan samenlevingen met zeer verschillende niveaus van (on)gelijkheid kent.
Stephan Huijboom, Amsterdam  

Porsche
Ed van Riel stelt dat de menselijke aard het communisme van Marx de nek heeft omgedraaid, te weten het mimetisme: als mijn buurman een Porsche heeft, wil ik er ook één, om het kort door de bocht te stellen. Dat zou op zichzelf kunnen kloppen. Maar wat misschien nog niet iedereen weet is dat de rijken, door hun beslag op middelen, economie en ruimte, het indirect voor de armeren verpesten. Dat heeft ook Piketty duidelijk gemaakt.   Anders gezegd: mij maakt het niet uit als mijn buurman een Porsche heeft, maar als hij door zijn grote mond en de invloed die hij heeft in de gemeente bijvoorbeeld (rijke mensen hebben door hun poen meer te zeggen), ervoor zorgt dat de vlinders, waar ik van houd, verdwijnen door zijn milieuverpestende gedrag (hij laat alles perfect onderhouden voor zijn bolide, dus niks voor vlinders), dan heb ik daar een heel groot bezwaar tegen (wat niet gehoord wordt, want men vindt mij een nul met een uitkering bijvoorbeeld).
Frank van der Meer, Meyronne, Frankrijk

Ed van Riel schrijft in zijn artikel 'De menselijke aard heeft het communisme van Marx de nek omgedraaid' over een tekortkoming die hij ziet in het marxisme, namelijk dat het geen rekening houdt met 'de menselijke aard'. Zijn analyse van dit onderwerp is zo simplistisch dat ik mij afvraag of meneer zich er ooit toe heeft kunnen zetten om Marx werkelijk te lezen. Marx heeft als een van de grondleggers van de sociologie uiteraard rekening gehouden met de menselijke aard en hoe deze functioneert en verandert binnen verschillende maatschappelijke systemen.

Om het marxisme te begrijpen dient men het dialectisch materialisme van Marx te begrijpen, de filosofie die ten grondslag ligt aan het marxisme. Indien dit niet gebeurt zal men niet verder komen dan veel herhaalde en slecht gegronde kritiek, zoals de auteur van dit artikel bewijst.  
Eric Faassen, Dordrecht    

Briefschrijver Van Riel meent dat het de menselijke natuur is om te willen winnen. Hij bagatelliseert daarmee de (inkomens)ongelijkheid in de wereld. Ik zou willen tegenwerpen dat er redenen zijn de menselijke natuur te bedwingen.   
Leon Palmen, Rotterdam