Amper 1 op de 3 slachtoffers van phishing volledig of gedeeltelijk terugbetaald door bank
In 2023 draaiden 2 op de 3 slachtoffers van phishing zelf op voor het geld dat ze kwijtspeelden aan fraudeurs. Dat staat in het jaarverslag van Ombudsfin, de ombudsdienst voor financiële geschillen. Slechts een derde van de gedupeerden werd volledig of gedeeltelijk terugbetaald door de bank. Ombudsfin stelt vast dat banken bij geschillen vaak het been stijf houden, terwijl hun fraudedetectiesystemen in meerdere gevallen tekortschieten.
Vorig jaar verklaarde Ombudsfin 2.260 klachten van consumenten en bedrijven als ontvankelijk. Dat betekent dat het dossier voldoet aan de vereisten om behandeld te worden. In 1.010 van de gevallen (bijna 45 procent) ging het om online fraude, een stijging van 43 dossiers in vergelijking met 2022.
Uit het jaarverslag van de ombudsdienst blijkt dat 2 op de 3 slachtoffers zelf moeten opdraaien voor het geld dat ze verliezen aan fraudeurs. Amper een derde van de slachtoffers wordt volledig of gedeeltelijk terugbetaald door de financiële instellingen, voornamelijk banken.
Wat is phishing?
Phishing is een vorm van (internet)fraude waarbij je valse berichten of telefoontjes ontvangt van criminelen die proberen om inloggegevens, creditcardinformatie of andere persoonlijke gegevens te ontfutselen. Zij die in de val gelokt worden, verliezen in sommige gevallen honderden tot duizenden euro's.
Banken houden het been stijf
Nochtans zijn banken het wettelijk verplicht om verliezen terug te storten als de klant kan aantonen dat hij slachtoffer is van online fraude, tenzij er sprake is van grove nalatigheid. Dat betekent dat je als slachtoffer niet zorgvuldig genoeg bent geweest om de schade te vermijden.
Daar zit volgens Ombudsfin het probleem: banken houden vaak het been stijf en het begrip 'grove nalatigheid' wordt ruim geïnterpreteerd. Daarnaast stelt de ombudsdienst ook vast dat in meerdere dossiers de fraudedetectiesystemen van de bank tekortschieten.
In kader van phishing wordt 80 procent van de geslaagde overschrijvingen alsnog gedetecteerd en geblokkeerd
De federatie van de Belgische banksector, Febelfin, zegt dat ze elk geval van online fraude grondig onderzoekt en maakt zich sterk dat banken wel degelijk moeite doen om fraude tegen te gaan.
"Banken onderzoeken elk geval van phishing individueel en vellen dan een oordeel op basis van de feitelijke omstandigheden van het dossier. Daaruit wordt bepaald of er al dan niet sprake is van nalatigheid. Dat onderzoek gebeurt grondig en is in lijn met de wettelijke verplichtingen."
"Daarnaast investeren banken heel veel in monitoring en detectiesystemen om fraude op te sporen. Zo wordt in kader van phishing ongeveer 80 procent van de geslaagde overschrijvingen alsnog gedetecteerd en geblokkeerd, waardoor de slachtoffers geen schade lijden", aldus Febelfin.
40 miljoen euro
Uit de meest recente cijfers van Febelfin blijkt dat in 2022 fraudeurs voor bijna 40 miljoen euro buit konden maken via phishing in ons land. 7 op de 10 Belgen kwamen er al ooit mee in aanraking.
In de meeste gevallen worden slachtoffers nog steeds benaderd via frauduleuze mails of sms'en, stelt Ombudsfin nog vast. In tal van dossiers wordt het slachtoffer via de telefoon opgelicht doordat de fraudeur zich voordeed als een medewerker van de bank.
Ten slotte roept Febelfin op tot waakzaamheid. "Mocht je toch slachtoffer worden van fraude, weet dan dat de banken 24 op 7 bereikbaar zijn om vermoeden van fraude te melden om eventueel bepaalde bedragen te recupereren."