Noorse politie gaat aan boord van verdacht schip met Russische bemanning na sabotage van onderzeese kabel
De Noorse politie is op vraag van de Letse autoriteiten aan boord gegaan van de Silver Dania, een Noors schip met een Russische bemanning. Het schip wordt ervan verdacht een rol te hebben gespeeld bij de meest recente sabotage van onderzeese datakabels in de Baltische Zee. De politie doorzoekt het schip naar bewijsmateriaal en ondervraagt de bemanning.
Afgelopen zondag liep een glasvezelkabel op de bodem van de Baltische Zee tussen Letland en Zweden zware schade op. Het Openbaar Ministerie van Zweden onderzocht het incident, en kwam al snel tot de conclusie dat de schade het gevolg was van sabotage. "Op basis van de eerste bevindingen lijkt de schade aangericht door invloeden van buitenaf", zo klonk het.
Eerder werd al een Bulgaarse tanker, de Vezhen, geïnspecteerd door de Zweedse kustwacht in het onderzoek naar de schade. Later kwam ook de Silver Dania in het vizier, een schip dat vaart onder Noorse vlag, maar met een bemanning die volledig Russisch is.
De Noorse kustwacht leidde het schip, dat zondag vertrok uit Sint-Petersburg en voer richting het Noord-Russische Moermansk, gisterenavond af naar de haven van Tromsø, in het noorden van Noorwegen.
Op vraag van de Letse autoriteiten is de Noorse politie nu aan boord gegaan van het schip. Ze zullen het vaartuig doorzoeken naar bewijsmateriaal en de bemanning ondervragen. Zowel de Russische bemanning als de Noorse eigenaar werken mee, meldt de politie nog.
Zoveelste incident in korte tijd
Er lijkt geen einde te komen aan de lange lijst met incidenten op de bodem van de Baltische Zee. Bijna op wekelijkse basis komen berichten binnen over beschadigde (data)kabels en verdachte bewegingen van (al dan niet Russische) schepen.
De incidenten werpen een donkere schaduw op de grootschalige NAVO-oefening 'Baltic Sentry' die op dit moment in volle gang is op de Baltische Zee. Secretaris-generaal Mark Rutte kondigde de oefening enkele weken geleden met veel toeters en bellen aan. De machtsontplooiing moest het bewijs zijn dat de NAVO in staat is om de Baltische Zee beter te beschermen tegen sabotage en spionage.
Het moet gezegd worden: de aanwezigheid van de vele schepen is een oefening, geen daadwerkelijke missie. De NAVO-troepen kunnen dus niet volledig uitsluiten dat er sabotage gepleegd wordt.
Toch heeft zo'n oefening wel een belangrijke signaalfunctie. Het toont bondgenoten en tegenstanders dat NAVO de veiligheid in de regio serieus neemt. Dat kan preventief werken, omdat het vijandige landen ontmoedigt risico’s te nemen.
Dat Rusland daar nu schijnbaar zijn voeten aan veegt, toont dat de uitdaging misschien wel groter is dan aanvankelijk werd gedacht.
"Alleen al in de afgelopen 2 maanden hebben we schade aan een kabel gezien die Litouwen en Zweden verbindt, aan een andere kabel tussen Duitsland en Finland, en recent nog aan een aantal kabels die Estland en Finland verbinden. Het onderzoek naar al deze gevallen loopt nog, maar er is reden voor ernstige bezorgdheid", zegt Mark Rutte. In totaal zou het gaan om zeker 11 incidenten.
Nieuw ontwerp?
Ook in Nederland zijn ze zich bewust van het probleem. David van Weel, minister van Justitie en Veiligheid van Nederland, zei in een interview met Euractiv dat Europa moet overwegen om de kabels op de bodem van de Baltische Zee beter te beschermen. Er ligt ruim 1 miljoen kilometer aan kabels op de bodem, en het is een huzarenstuk om die allemaal te beschermen.
Volgens Van Weel kan dat door het ontwerp ervan te wijzigen. "Die kabels zijn ontworpen volgens voorschriften die nooit rekening hielden met actieve sabotage op zee", zegt hij. Volgens de huidige regels moet onderzeese infrastructuur geen extra bescherming hebben. "Waarom? Omdat mensen normaal gesproken hun anker niet laten zakken in de scheepvaartstrook."
Zonder versterkte infrastructuur kunnen individuen te gemakkelijk schade veroorzaken door het anker te laten zakken, en dat moet anders, vindt hij.