Defensieminister Vandeput weert zich in drone-dossier

Een Israëlische fabrikant van dronetoestellen beweert dat de luchtmacht niet enkel in het F-16-vervangingsdossier, maar ook in de aankoop van nieuwe drones informatie heeft achtergehouden voor defensieminister Steven Vandeput (N-VA).

Van de drie bedrijven die zich aanmeldden na de projectoproep, heeft Defensie er maar één, het Amerikaanse toestel, voorgedragen aan de regering. De Kamercommissie Legeraankopen kon daardoor enkel beslissen over het Amerikaanse dossier. 

Volgens een van de twee andere bedrijven uit Israël is haar toestel niet weerhouden omdat Defensie eraan twijfelde dat het een certificaat voor het Europees luchtruim kon bekomen. Dat Israëlische bedrijf zegt dat Defensie nochtans wist dat het certificatieproces de goede richting uit ging, maar die informatie heeft achtergehouden voor het kabinet van de minister van Defensie.

Die uitleg klopt niet, heeft minister Vandeput laten weten aan persbureau Belga. "De reden waarom het toestel van het Israëlische Elbit niet werd gekozen, heeft te maken met technische specificaties", zegt Vandeput. Het gaat daarbij om vlieghoogte, snelheid en laadvermogen. "Het woog letterlijk en figuurlijk te licht ten opzichte van de twee andere toestellen." 

De Minister benadrukt dat die argumentatie aan bod is gekomen toen de Kamercommissie Legeraankopen het dossier goedkeurde op 30 januari. Nochtans staat er in de nota die daar is voorgelegd dat de drie dossiers, de Amerikaanse en de twee Israëlische, "technisch voldoen aan de specificaties". 

"Die bewering van Vandeput dat het gaat om technische vereisten is feitelijk onjuist want de nota zegt letterlijk het omgekeerde", zegt Wouter De Vriendt van Groen. Hij deelt de informatie uit die nota, hoewel de commissie Legeraankopen achter gesloten deuren is, omwille van vertrouwelijkheid.

"We kunnen niet anders, want als minister Vandeput zegt dat maar één toestel voldoet aan de technische vereisten, dan kunnen we niet anders dan met bewijzen komen dat dat niet klopt", zegt De Vriendt.

De reden dat maar één van de drie bedrijven naar voren is geschoven door Defensie, ligt volgens die nota ergens anders. "Slechts één daarvan biedt voldoende garanties voor een samenwerking met EU- en/of NAVO-lidstaten en kan in de basisversie ingezet worden in NAVO-operaties." Dat refereert niet aan technische vereisten, maar aan de certificatie voor het Europese luchtruim en het aantal NAVO-landen dat gebruik maakt van het toestel.

Die reden van uitsluiting is overigens goedgekeurd door de Inspectie Financiën. Het rapport van de Inspectie Financiën meldt dat het Amerikaanse systeem voornamelijk is gekozen omwille de certificeerbaarheid en "haar grondslag vindt in de mogelijkheden voor EU/NAVO partnerschappen". Twee argumenten die de Israëlische producent weerlegt.

Klepel

Wat om diplomatieke redenen nergens geschreven of gezegd kan worden, is dat er ook terughoudendheid is om met de Israëli's samen te werken. De drones zijn in eerste instantie verkenningstoestellen, die ook boven ons eigen grondgebied zullen vliegen, en die gevoelige informatie zou dan in Israël kunnen belanden. 

"Ook de B-Hunter-drone die we nu gebruiken is een Israëlisch toestel, speelde dat toen niet?", vraagt De Vriendt zich af. "Maar ons gaat het er ook niet om dat de Israëlische producent hier als winnaar moet uitkomen. Het gaat er om dat politici correcte informatie moeten krijgen van Defensie."

Volgens minister Vandeput is alles in volle transparantie meegedeeld in de commissie Legeraankopen, maar was de Groen-fractie daar gewoon niet aanwezig. "Ik vind het jammer dat Groen-Ecolo, dat nu schreeuwt om transparantie, zelf niet aanwezig was op het ogenblik dat de informatie voorgesteld werd en zich nu blijkbaar voor de kar laat spannen van lobbyisten", zegt Vandeput.

Benoît Hellings, de vertegenwoordiger van Ecolo-Groen in die commisie, was wel aanwezig bij de start van de commissie, maar moest daarna vertrekken. Zijn fractiemedewerker was daarentegen de hele zitting aanwezig.

"Vandeput weet niet meer waar de klepel hangt, maar die foutieve argumentatie moet stoppen", zegt De Vriendt. "Reden te meer om een snelle bijeenkomst van de commissie Legeraankopen te vragen."