Een ode aan de stad: ‘Hoge weg’ van Marthatentatief brengt de stedelijke realiteit tot leven op enkele vierkante meters
Wat heb je nodig om de stedelijke realiteit tot leven te brengen op een podium? Na een stevige researchperiode kwamen Bart Van Nuffelen en Johan Petit van Marthatentatief uit bij de inkomhal van een appartement, Evelien Bosmans en 22 niet-professionele acteurs.
In de hal van een appartementsgebouw verzamelt een jonge vrouw handtekeningen omdat ze een park wil in de buurt. Terwijl de ene na de andere diverse bewoner passeert, krijgt ze telkens nul op het rekest. Toch blijft ze hoopvol doorgaan. Dat is in een notendop de plot van Hoge weg.
Achter die ogenschijnlijk eenvoudige vertelling gaat een groter verhaal schuil over wat het betekent om samen te leven in een stad. “Die ietwat kwetsbare vrouw met een haast buitenaards incasseringsvermogen wordt geconfronteerd met mensen die allerlei andere belangen en besognes hebben dan zij. Maar ondanks elke weigering blijft ze gaan voor een volmondig ja”, vertelt auteur en regisseur Bart Van Nuffelen.
‘Wars van wat we vaak te horen krijgen via de media laten we zien dat het in de regel wel vaak goed lukt om samen te leven’
“Maar we tonen niet alleen de frictie die gepaard gaat met het samenleven in een stad”, gaat Van Nuffelen voort. “Het stuk gaat ook over de schoonheid van mensen die er ondanks de verschillen dagelijks in slagen om in interactie te gaan met elkaar.”
“Wars van wat we vaak te horen krijgen via de media laten we zien dat het in de regel wel vaak goed lukt om samen te leven”, vult zijn partner in crime Johan Petit aan. “Er wordt onnodig veel geproblematiseerd.”
‘Grellige beer’
Aan de productie ging een lange researchperiode vooraf. De ploeg ging intensief in gesprek met stadsbewoners van allerlei slag. “Ik heb de tekst geschreven,” licht Van Nuffelen toe, “maar je kan niet pretenderen dat je in je eentje de stad waarachtig kan representeren.” Daarom werd er tijdens het schrijfproces een diverse leesgroep samengesteld die mee sleutelde aan het verhaal. “En ook de spelers zelf geven input.”
Die spelersgroep is op zijn zachtst gezegd bijzonder. Evelien Bosmans neemt de hoofdrol voor haar rekening, maar de bewoners van het gebouw worden gespeeld door 22 mensen die nooit eerder op de scène stonden, of bij wie theater totaal geen deel uitmaakt van hun dagelijkse leven. “Al zijn er ook een aantal professionelen bij, zoals Greg Timmermans en Erik Van Herreweghe”, zegt Petit.
In hun zoektocht naar geschikte spelers deed het gezelschap een oproep binnen hun eigen brede netwerk, kregen ze hulp van artistieke organisatie KunstZ en gingen ze aankloppen bij verschillende subculturen binnen de stad. “We zijn bijvoorbeeld lang op zoek geweest naar iemand voor de rol van een gespierde man die de activiste compleet negeert. Dat was lang niet evident. Als je intensief bezig bent met bodybuilding, wil je niet per se zoveel avonden vrij maken om te repeteren. Uiteindelijk ben ik zelf gaan fitnessen om vanop zo’n toestel met gewichten de andere sporters te observeren en hen aan te spreken”, vertelt Van Nuffelen.
‘Je kan niet pretenderen dat je in je eentje de stad waarachtig kan representeren’
“Uiteindelijk was er een match met Ernest”, vertelt Petit enthousiast. “Hij ziet eruit als een grellige beer maar eigenlijk is het een schatje. Je zou hem moeten zien zitten als hij mijn dochter op schoot heeft (lacht).”
Voorbij de clichés
Een van de grote uitdagingen voor de makers was om niet in clichés te vervallen. “Hoe toon je die diversiteit aan mensen zonder dat een personage symbool gaat staan voor een hele groep? Ik sluit niet uit dat we wat dat betreft hier en daar toch nog in de fout gaan”, vertelt Petit.
Het gezelschap mag de stad dan wel al sinds jaar en dag als focus hebben, hun visie blijft evolueren. “Anderhalf jaar geleden had ik bijvoorbeeld minder goed door dat je je makersploeg moet diversifiëren als je de stad wil representeren”, legt Van Nuffelen uit. “Het is een uitdaging om je bewust te worden van je eigen blik en de blinde vlekken die die genereert”, vult Petit aan. “Allerlei dingen die evident zijn voor jezelf, zijn dat niet voor anderen. Je geschiedenis vormt de manier waarop je naar de wereld kijkt.”
‘Het is een uitdaging om je bewust te worden van je eigen blik en de blinde vlekken die die genereert’
Een deel van die inzichten deden ze op dankzij het BURO voor Stedelijk Enthousiasme, “een kleine maar wendbare onderzoeks- en productiecel” die in 2017 werd opgericht samen met Toneelhuis. Ook Hoge Weg vond er zijn oorsprong. Alleen werd het BURO in april van dit jaar alweer opgedoekt omwille van besparingen. “Wat niet wegneemt dat wij er als gezelschap mee bezig blijven. Alles wat we geleerd hebben in die periode nemen we mee”, zegt Petit. “We varen met de Martha’s met meer plezier dan ooit onze eigen koers voort.”
Vanaf 13/12 in Toneelhuis. Daarna op tournee. marthatentatief.be
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
