Welk moestuinzaad koop je best? “Pas op met dit type: wil je echt dat al je tomaten op hetzelfde moment rijp zijn?”

LEES OOK. Hoe hou je onkruid weg tussen je tuintegels? “Dit is een simpele oplossing én je moet niet wieden”

1. Lees wat je precies koopt

Ga niet alleen af op de mooie illustraties en klinkende namen op zaadzakjes. De kleine lettertjes vertellen meer. De vermelding F1 hybride betekent dat je eerste generatie zaden koopt van twee bewust geselecteerde ouderlijnen. Zij combineren de beste kwaliteiten: groeikracht, grootte, smaak, oogstrijp zijn op hetzelfde moment maar ook resistentie tegen ziekten. In oorsprong waren deze zaden voornamelijk bedoeld voor de professionele kwekers, maar we mogen inmiddels mee profiteren. Hoewel? Is het op één moment rijp zijn van bijvoorbeeld alle tomaten wel een pluspunt? Bovendien kosten deze zaden soms het dubbele van standaardzaden. Die laatste zullen trouwens dankzij jouw goede zorgen ook uitgroeien tot smaakvol lekkers.

De vermelding biologisch of biozaden, laat verstaan dat de zaden biologisch geteeld werden. In tegenstelling tot het telen van ‘gewone’ zaden waarbij vaak kwistig met kunstmeststoffen en chemische bestrijdingsmiddelen wordt omgesprongen. Aan jou om in eigen tuin, het biobestaan van de groenten verder te zetten. Alleen dan is wat jij oogst effectief bio.

2. Zoek naar streekeigen zaden

Gelijk waar je in België zaden koopt, de keuze is steeds dezelfde en dat terwijl jouw en mijn tuin wel degelijk kunnen verschillen. In de doorsnee handel zaden aanbieden afgestemd op de typische kenmerken van de streek is echter niet haalbaar. Lokale rassen hebben nochtans veel voordelen. Ze zijn doorheen de tijd steeds verder gekweekt met oog op eigenschappen die net voor de kwekers en de plek belangrijk waren. Die lieten bij elke oogst telkens enkele planten doorgroeien, oogsten en droogden er zaden van voor het jaar nadien. Op die manier ontstonden constante zaailijnen met steeds identieke kenmerken van smaak, kleur of vorm. Deze heemzaden of heirloomzaden vind je nog wel bij een lokale Tuinhier-afdeling (tuinhier.be). Check ook initiatieven als lokalen zadenbibs en ruildagen of consulteer heemzaden.be en zadenhandels die een erfgoedzadenlijn hebben (o.a. www.semaille.com)

3. Zaailint of pillenzaad voor het gemak

Van sommige groenten vind je in het tuincentrum pillenzaad. Het zijn meestal wat dikkere zaadpakjes –bv. kropsla Apia van Vilmorins bevat 100 stuks en Aveve tuinwortelen Nantes halflange zelfs 200. Dit pillenzaad is handig om perfect op afstand te zaaien en is makkelijk als je de kinderen mee wil laten helpen. De coating stimuleert ineens het sneller kiemen en bevat soms zelfs meststoffen waardoor de groenten sneller en beter zullen groeien.

Ook met zaadlint groeien kiemplantjes mooi op afstand. De zaden van voornamelijk tuinwortel, maar ook rode biet, lente-uitjes, radijs en sla, zitten gekleefd in linten van biologisch afbreekbaar materiaal. Bij Vilmorin rode bieten bv. zitten per verpakking twee linten van elk 2,5 meter, die je zelf kan inkorten. Tip: giet het zaailint na het uitrollen in de geul aan en bedek dan pas met aarde.

4. Check de houdbaarheidsdatum

De informatie over diepte van de zaaigeul, de aanbevolen afstand tussen zaden apart en de rijtjes neem je beter met een korrel zout. Belangrijker is de vermelding van de uiterste zaaidatum op de achterzijde, meestal onderaan en wat kleiner afgedrukt. Zaden behouden hun kiemkracht niet eeuwig. Controleer ook de voorraad zaden die je nog in je tuinberging hebt, zodat je nu er nog keuze is in het tuincentrum, kunt aanvullen of vervangen. Vooral pastinaak en schorseneer hebben maar een beperkte houdbaarheidsdatum.

LEES OOK. Laurier, peterselie en tijm van eigen kweek? Zo pluk jij straks een ‘bouquet garni’ uit je eigen kruidentuin

5. Wat als de grond te droog is?

Droogte, steeds vaker een spelbreker bij het snel kiemen van zaden, kan je voorkomen. Maak een zaaigeul en laat er twee tot drie keer na mekaar water in stromen. Leg dan de zaden uit zoals je normaal zou doen, dek af met tuinaarde en druk lichtjes aan. Vermijd om nog eens extra te broezen, je stimuleert er enkel het groeien van onkruid mee. Een andere manier om droogte te snel af te zijn, is zaden van de trage kiemers als peterselie, wortelpeterselie en tuinwortelen te laten voorkiemen. Vul een potje met licht vochtig zand, meng er de zaden in, zet er een deksel op en laat staan op een comfortabel warme, maar niet hete plek. Schud het potje elke dag minstens een keer. Na ongeveer twee weken zie je de zaden tot leven komen. Wacht nog een dag en strooi ze dan samen met zand uit in een vooraf natgemaakte zaaigeul en dek af.

6. Of te nat?

Ook een te natte grond kan het groentezaden moeilijk maken. Vooral bonen en erwten rotten makkelijk weg in de grond, maar ook zaden van tuinwortelen, bietjes, warmoes, rammenas en radijsjes willen het in die omstandigheden wel eens opgeven. Ligt jouw tuin laag en nat, zaai dan op een berm in plaats van in een zaaigeul. Ook hier kun je tuinwortelen en zeker bonen – extreem gevoelig voor te nat ­– voorkiemen in potjes met zand of in gewone kweekpotjes zodat je binnen en viertal weken als kant-en-klare plantjes op hun definitieve tuinplek kan zetten.