VRT-voetbalkenners wegen kansen van Rode Duivels: "Halve finale zou al hele prestatie zijn"

Jullie zijn samen goed voor veertien World Cups, dat is wel wat. Telkens als commentator?

Filip Joos: “Bij mijn eerste in 2002 volgde ik de Belgen.”

Peter Vandenbempt: “Ik begon in 1998, aan de zijde van Jan Wauters.”

Frank Raes: “Ik ook, maar dan in 1982, ook voor interviews bij de Belgen.”

Commentaar geven is het plezantst?

Vandenbempt: “Ongetwijfeld.”

Raes: “Wij reizen rond. Ik zal in acht van de elf speelsteden geweest zijn. Een maand bij de Belgen zitten, is andere koek.”

Vandenbempt: “De Belgen volgen is journalistiek het interessantst, maar je zit daar wel een maand op elkaars lip en dan ontstaat er nogal wat spanning. Elke dag de spelers, elke dag de trainer, daarbuiten weinig te beleven…”

Joos: “Het blijft interessant, maar toch liever commentaar.”

Vandenbempt: “Op het WK in Brazilië kon je nog naar de training gaan kijken. Ik reed de voorbije week naar Tubeke, bijna elke dag. Waarvoor, vraag je je af, want de training is gesloten.”

Maar jullie kijken uit naar zo’n World Cup, of vergis ik mij?

Vandenbempt: “Zo’n World Cup is voor een journalist hetzelfde als voor een voetballer: daar leef je naar toe. Ik amuseer mij in de Belgische competitie, voor alle duidelijkheid, maar voor mijn arbeidsvreugde is het niet onbelangrijk dat de VRT de rechten van die grote toernooien heeft.”

Raes: “Het is verrassend. Het is anders. Ook de spanning. Je komt voetballers tegen die je in Europa anders nauwelijks ziet en die je ­aangenaam verrassen.”

Joos: “Het is vooral veel gemoedelijker in en rond de stadions. België-Duitsland is qua sfeer a walk in the park vergeleken bij Club-Anderlecht.”

Raes: “Zelfs in Marseille op het voorbije EK, waar de Russen tegen de Engelsen speelden en ook vochten, vond ik de sfeer al bij al oké. Goed, er waren rellen, maar door de massale reactie van de politie en de uitvergroting door de media ­hebben die onwaarschijnlijke proporties aan­genomen.”

Vandenbempt: “Er zijn daar toch wel een paar flinke meppen uitgedeeld als je die beelden ­terugziet.”

Raes: “Deze locatie is natuurlijk wat anders dan de voorbije twee WK’s: Brazilië en vooral Zuid-Afrika waren fantastisch. Rusland roept vooroordelen op, maar ik kijk er toch naar uit. Ik laat het op mij afkomen.”

Vandenbempt: “Qatar in 2022 wordt nog iets anders, maar daar zullen we het voordeel van de nabijheid hebben. We zitten in één hotel en elk stadion is maximaal 50 kilometer ver. En airco in de stadions. Dat wordt onwezenlijk.”

Het voetbal is exotischer, maar het spel in de Champions League is toch beter?

Vandenbempt: “Ja, goed, bij een club kun je elke dag van de week trainen gedurende een heel jaar. En de topclubs kopen een ploeg bij elkaar, dus ligt het niveau hoger.”

Raes: “Bij de nationale ploeg kies je de spelers niet. Het is een beetje zoals je familie, die kies je ook niet zelf.”

Joos: “Dat maakt het wel boeiend. Sommige trainers kunnen wel iets neerzetten in korte tijd. Louis van Gaal met Nederland in Brazilië. Antonio Conte heeft dat met Italië ook getoond.”

Liever een WK met dan zonder de Belgen?

Vandenbempt: “Ja, uiteraard, maar zo’n toernooi wordt zeker niet minder boeiend of plezant als de Belgen naar huis zijn. En het is een stuk makkelijker: dan ben je af van die eindeloze analyses en dat opblazen van kleine dingetjes.”

Raes: “Wij hebben de Belgische wedstrijden onder elkaar verdeeld. Ik doe de twee eerste wedstrijden tegen Panama en Tunesië, en Filip doet die tegen Engeland.”

Joos: “En daarna hangt het af van hoe ze verder gaan. Ons reisschema ligt vast en wordt niet meer aangepast.”

Vandenbempt: “Ik doe zes wedstrijden voor de televisie en de drie van de Belgen doe ik voor de radio samen met Eddy Snelders, mijn vaste analist. Dan is het opletten dat ik radio en tv niet verwissel. Op de radio tater je voortdurend. Op televisie moet je vooral zwijgen.”

Raes: “Roger Laboureur, de De Saedeleer van de RTBF, had een papiertje voor zijn neus staan met daarop ‘Tais-toi’.”

Joos: “Dat de momenten van stilte de kwaliteit van je commentaar bepalen, vind ik achterhaald. Ik vind dat wij het in België goed doen. In Duitsland zeggen ze alleen wie aan de bal is en in Frankrijk zeggen ze zo mogelijk nog minder. Ik vraag mij soms af of die zich voorbereiden.”

Hoe verloopt zo’n voorbereiding?

Joos: “Simpel, we proberen alles te weten te komen over de ploegen die we becommentariëren. Als ik een wedstrijd van Egypte heb en er krijgt er één rood, wil ik weten of die bijvoorbeeld al tien gele kaarten heeft gehad. Dat zoek je op, dat schrijf je neer.”

Vandenbempt: “De World Cup is een enorme ontdekkingstocht. Ik keek gisteren nog naar Marokko-Slowakije omdat ik een wedstrijd van Marokko doe op het WK. Welnu, dat Marokko is een ongelooflijk interessante ploeg.”

Raes: “Ik kijk vanavond naar Tunesië, omdat ik die wedstrijd tegen de Belgen becommentarieer, maar ik moet nog even uitzoeken waar ik dat kan bekijken.”

Vandenbempt: “Hesgoal.com, daar kun je alles zien. Het valt wel eens weg, maar meestal is het oké.”

Ooit las je een tijdschrift of twee, drie, je had een gids, je las nog wat kranten en je knipte en plakte een dossier samen. Vandaag is er een overkill aan bronnen.

Raes: “Ik heb nog de tijd meegemaakt dat je Onze, France Football, Der Kicker, Guerin Sportivo en Voetbal International moest lezen.”

Joos: “Nu moet je de bladen vooral níét meer lezen, want daar staat niks meer in.”

Raes: “Ik heb ze wel nog, maar ik heb geen aparte koffer meer met al die boekjes. Die staan nu allemaal op de iPad. WorldSoccer vind ik wel nog steeds goed.”

Joos: “Ik vind dit de rotste periode. Ik heb 7 wedstrijden in de poules, dus 14 landen maal 23 spelers die ik in kaart moet brengen. En daarnaast nog de ploeg in haar geheel. Je schrikt je dood hoeveel spelers die in hun club geen basisplaats hebben wel in de kern van hun land zitten.”

Vandenbempt: “Lezen is voor later, nu ­verzamel ik info. De derde doelman, daar hou ik mij niet mee bezig. (lacht) Er is te veel info. Transfermarkt.com is de compleetste site. Het is af qua info, maar voor elke speler moet je drie keer doorklikken.”

Alles wordt genoteerd in een schriftje?

Raes: “In een Atoma-schriftje.”

Joos: “Ik heb je dat aangeraden, want vroeger had jij losse blaadjes.”

Vandenbempt: “Ik doe het anders. Ik heb een A4-blad per ploeg met de spelers. Die maak ik rug aan rug met paperclip aan elkaar vast en dan kan ik die omdraaien. Zo bespaar ik plaats.”

Raes (toont het schriftje): “Het is klein geschreven, maar je weet wat er staat en je leest alles nog eens vooraf. Eigenlijk kijk je er weinig naar. Ja, als er een speler in het veld komt.”

Joos: “Geen slechter commentaar dan iemand die zijn voorbereiding afleest. Dat hoor je zo.”

En cijferstatistieken, hoewel voetbal door de lage score ook een sport van toeval is?

Vandenbempt: “Statistieken zeggen niet alles, maar het kan helpen.”

Raes: “In andere sporten gebruiken ze die al langer. Het is goed dat voetbal ze nu ook heeft, maar ook hier dreigt overkill.”

Joos: “Mee eens dat ze kunnen helpen, maar als Carrasco nul verdedigende duels heeft aangegaan tegen Portugal, ligt dat dan aan hem of aan het feit dat die tegenspeler niet heeft aangevallen of geen ballen kreeg? Je moet de cijfers ook ­interpreteren, daarom vind ik Dennis Xhaët van PlaySports bij de NBA een topcommentator.”

Jullie hangen af van al of niet goed werkende techniek. Is dat een extra bekommernis, ­pakweg in Novgorod?

Raes: “Als het niet werkt, zeer zeker. Als je onder je tafel moet kruipen om draden te controleren en dat soort werk, ben je helemaal uit die wedstrijd.”

Joos: “Ik had het laatst ook. Ik moest een tijdje over de telefoon commentaar geven. Mijn zoon Jude luisterde een dag later en vond dat ik een rare stem had. Ik zei: ‘Ik wil het niet horen, doe dat weg.’ Ach, het zal daar wel werken.”

Vandenbempt: “Het is dan wel Rusland, maar niet het Rusland zoals we dat ooit hebben gekend. Er lopen geen kakkerlakken meer in de hotels, het water uit de kraan is helder, er is overal wifi en technisch zijn ze daar ook mee.”

Wie vond het oké dat Nainggolan thuisbleef?

Vandenbempt: “Ik kon de redenering van de bondscoach volgen. Zij niet.”

Joos: “Ach, die moet altijd mee en Christian Benteke ook. Ik hoor over jogo bonito, mooi technisch spel, maar we laten onze technisch beste spits wel thuis. Die selectie is niet af.”

Vandenbempt: “Ik ben het eens wat Benteke betreft. Je laat hem een helft spelen en op de persconferentie achteraf zeg je dat hij het fantastisch heeft gedaan en dan neem je hem niet mee. Dat vind ik wreed. Dat wil zeggen dat hij op voorhand had beslist.

“Over Nainggolan heeft Martínez twee jaar geleden al gezegd dat hij hem tactisch moeilijk kon inpassen. Hij is dus nog steeds dezelfde mening toegedaan. Ik ben het er niet mee eens dat de tactiek niet telt bij die beslissing en dat enkel het karakter van Nainggolan de reden zou zijn.”

Nainggolan is multi-inzetbaar en heeft hij de ­attitude van Kevin De Bruyne...

Vandenbempt: “… dan gaat hij mee, daar ben ik ook zeker van, maar het begint bij de tactiek.”

Joos: “Nainggolan voelt wantrouwen bij de bonds­instanties en omgekeerd, dat kon niet goed aflopen.”

Raes: “Martínez is ingedekt door de bond, nog voor hij naar Rome vloog, maar dan zegt hij dat het nog niet beslist was. Wees toch transparant. Ik vind de bondscoach een beetje wollig. Alles wat hij zegt, komt op hetzelfde neer.”

Vandenbempt: “Of hij rijdt zich vast in zijn communicatie. Of hij antwoordt niet.”

Het spel. Hebben wij een ploeg om tiki­taka te spelen, neen toch?

Raes: “Helemaal niet. Wij hebben boeiende momenten met mooie versnellingen van De Bruyne, maar te vaak spelen we vanuit stilstand.”

Joos: “Hazard-voetbal noem ik dat. Ik zie hem dolgraag spelen en hij heeft stappen gezet, maar het blijft een probleem om én Hazard én De Bruyne én Dries Mertens te verzoenen.”

Raes: “Al onze spelers spelen beter in hun ploeg dan bij de Rode Duivels.”

Hebben wij nu een betere bondscoach dan de vorige?

Raes: “Ik zie voorlopig niet al te veel verandering. Hoewel het zou ­kunnen dat hij beter traint dan Marc Wilmots.”

Vandenbempt: “De spelers zijn toch vol lof, al is niet alles altijd even positief. Een beetje meer begeestering en inspiratie van hem uit zou ­welkom zijn. De trainingen met beelden erbij om te tonen hoe het moet, zijn alvast beter.”

Joos: “Kan zijn, maar ik heb dat nog niet gezien op het veld. We hebben nog niet tegen echt sterke tegenstanders gespeeld, al is dat niet zijn fout. Tegen minder zwakke ploegen hebben we het ook nog steeds niet getoond.”

De loting dan maar? Eerste ronde, altijd gevaarlijk.

Joos: “Misschien, maar dit is wel de beste loting die je je kon wensen, toch? Het kan best dat na de eerste speeldag Romelu Lukaku al topschutter van het toernooi is.”

Raes: “Panama is zwak, daar moet je altijd van winnen. Dat ze zich gekwalificeerd hebben ten koste van de VS, speelt geen rol. Bovendien was het met een spookgoal. Die bal was nooit over de lijn.”

Vandenbempt: “De Panamezen zullen in hun eerste wedstrijd wel extra gemotiveerd zijn. Tunesië is al wat lastiger. Ze komen er snel uit, dus wordt het opletten.”

In de achtste finale gaat het normaal tegen Colombia of Polen.

Raes: “Dat zal alvast lastiger zijn dan tegen de VS in Brazilië en tegen Hongarije twee jaar geleden op het EK.”

Vandenbempt: “Dat waren opendeurdagen. Als je daar toen een relativerende opmerking over durfde te maken, was je een negativist. In de volgende ronde was het daarna wel twee keer einde verhaal.”

Raes: “Ons probleem is dat we zwakke tegenstanders hadden in de voorrondes. Daar leer je niks uit. En tegen een iets sterker land als Grieken­land kwamen we er ook niet door.”

Vandenbempt: “Ik vond het raar om het bereiken van een halve finale voor dit WK als normaal te bestempelen. Ik zou dat al een hele prestatie vinden.”

Raes: “We hebben opvallend veel spelers die bij hun ploeg weinig hebben gespeeld.”

Joos: “Als we met de beste tien landen van het moment een toernooi spelen, worden wij zesde.”

Raes: “Het zal lastig worden om Mexico 86 te evenaren, laat staan beter te doen. Dat toernooi had ook kunnen uitdraaien op een nationale ramp, want in de poule liep het voor geen meter. Daarna bloeide dat team open, dus dat zou wel kunnen: dat we tegen Brazilië komen en een superdag hebben en het echt begint te swingen.”

Vandenbempt: “De ambitie moet zijn: laat eens wat zien. Speel niet zoals in Brazilië: je gaat eruit en twee dagen later heeft niemand het nog over België. En niet zoals in Frankrijk, waar je misschien de poulefase niet overleeft als die geldige goal van Ibrahimovic niet wordt afgekeurd.”

Waar ligt het aan dat wij niet doorzetten? Aan de bondscoach, aan onze volksaard of aan de spelers?

Vandenbempt: “Als het nu weer niet lukt, wordt het tijd dat de spelers bij zichzelf te rade gaan. Je kunt de bondscoach niet alle schuld blijven geven.”

Joos: “Wie van deze groep wordt later trainer? Wie is bezig met dat spel? Toen Fellaini naar Everton was getransfereerd, feliciteerde ik hem en zei dat hij wel voor een opdracht had gekozen met Everton dat zeventiende stond. Hij viel uit de lucht. Fellaini, kostprijs 18 miljoen euro, wist niet waar het team waar hij zou gaan voetballen stond in de rangschikking.”

Raes: “Fellaini wist niet eens dat Everton een ploeg uit Liverpool was.”

Vandenbempt: “Ik las vandaag dat België gemiddeld het hoogste aantal caps heeft van de acht landen die tot de favorieten en schaduw­favorieten behoren. Wij zijn van die acht dus de meest ervaren ploeg op het WK, met 45,8 selecties per speler. Frankrijk heeft maar 25 caps per speler.”

Raes: “Dit is voor een deel de ploeg die tien jaar geleden op de Olympische Spelen speelde. Ze worden ook al wat ouder en het wordt tijd dat ze eens een prestatie neerzetten.”

Vandenbempt: “We hadden het daarnet over de landen die er toch in slagen om als ploeg te spelen. Wat mij opvalt, is dat die teams daar altijd een heel intense voorbereiding voor over hadden, met veel trainingen en veel stages. Die van ons moeten om de haverklap naar huis.”

Raes: “De Italianen zaten tijdens het EK een hele maand in een goedkoop hotel in Montpellier.”

Wat is het verschil met pakweg wereldkampioen Duitsland?

Vandenbempt: “Talent. Die hebben met hun kinderen de Confederations Cup gewonnen, dat zegt wel iets.”

Raes: “Wij hebben acht goeie spelers en geen drieëntwintig. Bij ons is er geen concurrentie. Hazard heeft echt geen schrik. Die speelt altijd, want we hebben niemand anders van zijn niveau.”

Vandenbempt: “Maar net zoals voor Martínez geldt ook voor Löw (Joachim, bondscoach van Duitsland, red.) en Deschamps (Didier, Frans bondscoach, red.) dat ze misschien hun ­weloverwogen redenen hebben voor die selectie. Bondscoaches mogen een keuze maken en Löw heeft toch zijn sporen verdiend. Van de saaiste nationale ploeg een van de meest spannende maken, dat moet je doen.”

Tactisch: drie of vier man achterin?

Raes: “Zonder Vincent Kompany vooral niet met drie achterin.”

Joos: “Ik denk niet dat wij het hele toernooi hetzelfde systeem gaan spelen.”

Vandenbempt: “Tegen Spanje speelden we met vier achterin en liep het niet. Tegen Cyprus is hij dan met drie gaan spelen en liep het, maar wel tegen Cyprus.”

Raes: “Thuis tegen Bosnië is hij ook met vier begonnen, alleen raakte Jordan Lukaku geblesseerd en vielen ze terug op drie. Het is zo gebleven omdat Meunier tegen Gibraltar drie keer scoorde. Die is voor dat systeem geboren.”

Joos: “Maar zo’n Meunier op links heb je dan weer niet.”

Hoe zit het met onze wedstrijdmentaliteit?

Vandenbempt: “Tja… het valt wel op als je de Duitsers ziet spelen dat er een verschil in beleving is. Maar ook bij Marokko, dat ik van de week bekeek. Daar heb ik Mbark Boussoufa zien rondcrossen en tackelen zoals ik maar weinig Belgen tekeer zie gaan. Die verbetenheid hebben wij niet.”

Raes: “Wij zijn vooral goed tegen zwakke ploegen.”

Joos: “Of als het traag gaat.”

Vandenbempt: “Hoeveel spelers zijn doodziek als ze verliezen met België?”

Raes: “De Bruyne en Courtois zeker. We zijn nog altijd geen ploeg. Er is niet iets dat de spelers aan elkaar laat kleven.”

Vandenbempt: “Onze jongens hebben blijkbaar ook niet het nationaal voetbalgevoel van grote voetballanden. Ik heb dat overigens zelf ook niet, dat zal wel Belgisch zijn, zeker?”

Wie wordt wereldkampioen?

Vandenbempt: “Brazilië maakt een ernstige kans volgens wat ik van hen heb gezien tegen Kroatië. Niet al te veel gecreëerd, maar je komt er zelf ook niet door, en dan heb je Neymar samen met nog enkele zeer goede spelers.”

Raes: “Dat is een heel andere ploeg dan toen ze met 1-7 verloren van Duitsland.”

Vandenbempt: “Frankrijk zal ook dicht ­eindigen.”

Joos: “Frankrijk heb ik gezien tegen Italië – sterk, met zo’n halve onbekende Benjamin Pavard van Stuttgart erin. In Messi en Argentinië geloof ik niet. Messi zal nooit het spel van Jorge Sampaoli willen spelen omdat hij dan moet terugverdedigen. Dat wordt interessant hoe die samen functioneren.”

We kijken niet uit naar IJsland?

Joos: “Natuurlijk wel. IJsland-Argentinië, die twee stijlen, en dan zien hoe die Argentijnen gaan reageren op die verre inworpen en of Otamendi geen elleboogstoot uitdeelt op zo’n rare bal en rood krijgt.”

Raes: “Dat is mijn wedstrijd om commentaar te geven. Lijkt mij wel een interessant treffen. Costa Rica-Schotland in 1990 op het WK in Italië, in Genua, is de beste wedstrijd die ik ooit heb gezien. En het werd maar 1-0.”

Joos: “Naar België-Panama kijk ik niet uit omdat het daar misschien 6-0 wordt.”

Vandenbempt: “Het land feestend en in rep en roer en dan steken wij het waarschuwend vingertje op ‘ja maar, het was maar Panama’. En dan zijn wij de pretbedervers.”

Hoe overleven jullie zo’n toernooi fysiek?

Raes: “Discipline en veel matchen bekijken, niet alleen die waar jij commentaar bij geeft. Gelukkig is er Stievie om onderweg te kijken.”

Joos: “Slapen, zoveel mogelijk. En voetbal kijken ook zoveel mogelijk. Het vervelende is telkens je weg zoeken in een stadion dat je niet kent. Waar haal je je ticket? Waar moet je gaan zitten?”

Vandenbempt: "Die eerste drie weken zijn loodzwaar: lezen, werken, voorbereiden, ­commentaar geven en reizen van hotel naar hotel, van stad naar stad, van hotspot naar ­hotspot, elke dag wedstrijden.”

Joos: “Ik probeer geen vuiligheid te eten. Het gebrek aan regelmaat is niet erg.”

Vandenbempt: “Brazilië vond ik makkelijker. Om acht uur was het afgelopen en kon je nog iets eten en gaan slapen. Die laatste week van een WK kun je weer een beetje recupereren, want dan is het niet elke dag voetbal.”