Waarom een Chinees uit Peking in de Starbucks een andere plek kiest dan eentje uit het zuiden
Als een Chinees een Starbucks binnenstapt, kijkt hij rond of er nog een tafeltje vrij is. Tenminste, als hij uit Noord-China komt: iemand uit Peking bijvoorbeeld zit graag lekker rustig. Zuiderlingen schuiven juist bij wildvreemden aan.
Dat verschil heeft te maken met hun boerenverleden, ontdekten Amerikaanse psychologen. Van oudsher is heel China een landbouwgemeenschap. Maar terwijl in het noorden vooral tarwe wordt verbouwd, legden Zuid-Chinezen zich op rijst toe.
En rijstboeren, die hele irrigatiesystemen moeten aanleggen en onderhouden, werken veel meer samen dan tarweboeren. Die andere instelling heeft zich in de Noord- dan wel Zuid-Chinese aard genesteld. Ook al zijn velen tegenwoordig stadsmensen.
Zelfs iemand uit het zeer westerse Hongkong zoekt nog steeds zijn medemens op
De psychologen hadden zoiets een paar jaar geleden al ontdekt in hun lab waar ze studenten testjes afnamen en vragenlijsten voorlegden. Maar zo’n onderzoek heeft zijn beperkingen; mensen gedragen zich bij een test anders en geven vaak sociaal wenselijke antwoorden.
Starbucks
Nu in China overal koffietentjes van Starbucks opduiken, kregen de psychologen een mooie kans om de Chinees in het wild te observeren. En toen bleek de ‘tarwe-Chinees’ nog altijd veel individualistischer te zijn dan de ‘rijst-Chinees’. Zelfs iemand uit het zeer westerse Hongkong zoekt nog steeds zijn medemens op, schrijven ze in het wetenschapsblad Science Advances.
In een extra test zetten de psychologen wat stoelen in de gangpaden. De inwoner van Peking schoof ze aan de kant, net als zijn voorvader die gewend was zijn omgeving naar zijn hand te zetten. De rijstboeren wurmden zich ertussendoor. In hun collectivistische verleden schikte je je juist naar de omstandigheden.