Vliegtuigmaatschappijen proberen gewicht te besparen, en daar gaan ze érg ver in
Een lichter vliegtuig bouwen is niet zo moeilijk. Maar vliegtuigen moeten zeker twintig jaar mee. Dus bedenken luchtvaartbedrijven van alles om gewicht te besparen. Weg met rietjes, kranten, reddingsvesten en... te dik cabinepersoneel.
Hoe maak je een vliegtuig van 300 ton lichter? Door je reizigers geen blik meer naar buiten te gunnen. Emirates wil in de nabije toekomst gaan vliegen met toestellen zonder ramen. De luchtvaartmaatschappij vervangt de plastic kijkgaten door videoschermen, waarop camera’s, die op de romp zijn bevestigd, het beeld van de buitenwereld projecteren. Vliegtuigen zonder ramen zijn lichter en sterker, waardoor ze hoger, sneller en zuiniger kunnen vliegen.
Een voorproefje van die raamloze toekomst laat Emirates zien in zijn nieuwste Boeing 777-300, die in juni in bedrijf is genomen. De projectieschermen zitten nu alleen nog in de luxueuze first class-cabines in het midden van het toestel. Daar hadden de passagiers tot nu toe sowieso geen raampjes.
Elke 300 kilo minder die de lucht in hoeft, scheelt ruwweg een half procent aan kerosine
De ramen uit de huidige toestellen slopen is geen optie voor de luchtvaartmaatschappijen, want dan moet de hele romp worden vervangen. Vliegtuigen gaan gemiddeld zo’n twintig jaar mee, dus luchtvaartmaatschappijen zoeken naar creatievere oplossingen om hun vliegtuigen lichter te maken. Elke kilogram minder scheelt brandstof en broeikasgas. Op een enkel toestel en een enkele vlucht levert een kilootje minder misschien niet zoveel op, maar op honderden vliegtuigen scheelt dat een slok op de borrel. Elke 300 kilo minder die de lucht in hoeft, scheelt ruwweg een half procent aan kerosine. Kerosine waarvan de prijs in het afgelopen jaar met 40 procent is gestegen.
Dunner papier bespaart tonnen
Hoe de jacht op grammen kan tellen, bleek begin dit jaar toen United Airlines onthulde dat het jaarlijks 643.250 liter kerosine bespaart door zijn huisorgaan Hemisphere Magazine op lichter papier af te drukken. Dunner papier betekent dat het magazine nog maar 195 gram weegt in plaats van 223 gram.
De vloot van United telt 744 toestellen met elk tussen de 50 en 366 passagiers en voert elke dag zo’n 4.500 vluchten uit. Op jaarbasis verlaagt die simpele ingreep de brandstofrekening met bijna 290.000 dollar, iets meer dan 256.000 euro. United was vorig jaar zo’n 7 miljard dollar kwijt aan kerosine.
Ook de Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM heeft in haar jacht op de grammen de oorlog verklaard aan het papier aan boord. 95 jaar lang hielden piloten en cabinepersoneel het vliegplan en vluchtlogboek op papier bij. De laatste jaren hield dat in dat de bemanning aan boord stapte met een briefing van tussen de twintig en zestig A4’tjes, afhankelijk van de lengte van de vlucht. In 2016 is al dat papier vervangen door een iPad en een app. Dat scheelt 15.0000 vellen papier per dag. En tonercassettes op kantoor.
Flush before you fly
In hun queeste naar ingrepen die vliegtuigen lichter maken is er één factor waarop luchtvaartmaatschappijen weinig greep hebben: hun klanten. Alleen All Nippon Airways deed in 2009 een poging om ook passagiers te laten bijdragen aan het ‘verlichten’ van hun vliegtuigen. De Japanse vervoerder vroeg reizigers op 38 binnenlandse en 4 internationale vluchten om voor het boarden op de luchthaven naar het toilet te gaan. Een menselijke blaas kan een halve liter urine bevatten. Als de helft van de passagiers vooraf naar de wc zou gaan, zou dat All Nippon Airways op maandbasis 4,2 ton aan kooldioxideuitstoot schelen. Hoe de proef, die vier weken zou duren, heeft uitgepakt is niet bekend. Het bedrijf reageert niet op mails.
Kranten, rietjes en trolleys in de ban
Het papier verdween vorig jaar zomer ook uit de cabine. KLM verving de kranten aan boord door een media-app. Reizigers kunnen daarmee voor vertrek met hun boekingscode al kranten downloaden naar hun smartphone en tablet. Dat scheelt KLM jaarlijks drie vliegtuigen vol kranten, 360.000 kilo in totaal. Alleen de klant in de first class krijgt nog een krant op papier.
De oplettende luchtreiziger zal de laatste jaren de lichtere dienbladen zijn opgevallen, waarop hij zijn maaltijden krijgt geserveerd. Ook drinkbekers en bestek zijn lichter geworden, de servetten minder groot. American Airlines en Alaska Airlines hebben het plastic rietje in de ban gedaan. Het scheelt ze tienduizenden kilo’s aan gewicht.
Op steeds minder intercontinentale vluchten komt het cabinepersoneel na de maaltijd langs met de belastingvrije winkeltjes op wielen. Dat scheelt weer twee trolleys van elk 25 kilogram en ongeveer hetzelfde gewicht aan producten die haast niemand koopt.
De laatste bezuinigingspost
Er zijn genoeg besparingen die de passagier niet opmerkt. De verf op de romp: lichter. De nieuwe toiletspiegel aan boord van KLM’s Orange Pride, de nieuwe Boeing 777-300ER: 4 kilo minder. Air Canada neemt op sommige vluchten geen reddingsvesten mee, maar lichtere zwembanden. Dat bleek volgens de veiligheidsregels te mogen, zolang een vliegtuig niet meer dan 80 kilometer uit de kust vliegt.
Uiteindelijk komen de luchtvaartmaatschappijen uit bij de mens, de laatste bezuinigingspost. Aeroflot raakte vorig jaar in opspraak, toen stewardessen en stewards de wacht werd aangezegd omdat ze te dik werden bevonden. In een rechtszaak zei het bedrijf dat obees cabinepersoneel de evacuatie van toestellen zou bemoeilijken. Maar de advocaat van Aeroflot rekende ook uit dat elke kilogram extra het bedrijf 800 roebel (10 euro) per jaar kost.
