Trump kondigt nieuwe heffingen aan tegen China; handelsoorlog tussen EU en VS lijkt van de baan
De dreiging van een acute handelsoorlog tussen Amerika en Europa is voorlopig geweken. De EU-landen worden op dit moment uitgezonderd van de heffingen die Donald Trump instelt op de invoer van staal en aluminium. Maar de Amerikaanse president blijft op het oorlogspad, met China als belangrijkste doelwit.
Gisteren kondigde Trump nieuwe importheffingen aan op Chinese producten ter waarde van 60 miljard dollar per jaar. Het gaat onder meer om robots, hogesnelheidstreinen, elektrische auto's en ruimtevaarttechnologie. De maatregelen zijn voor Trump een straf voor China's 'economische agressie'. Hij beticht de Chinezen van het stelen van technologie en intellectueel eigendom van Amerikaanse bedrijven. 's Werelds grootste staalproducent wordt zwaar getroffen door de eerder aangekondigde tarieven op staal en aluminium.
Peking zegt "alle noodzakelijke maatregelen" te zullen treffen om zichzelf te verdedigen, bijvoorbeeld via importheffingen op Amerikaanse producten. Het land heeft een lijst van 128 Amerikaanse producten opgesteld waarvan mogelijk de importheffingen voor de VS worden verhoogd. Dit maakt de kans op een handelsconflict tussen de VS en China reëel. De beurzen reageerden dan ook nerveus: de Dow-Jonesindex sloot gisteren 2,9 procent lager.
Tegenmaatregelen
Trump gaf de EU-landen eerder vijftien dagen respijt om te bewijzen dat ze "echte vrienden" waren die Amerika niet bedreigden met oneerlijke handelspraktijken. Cecilia Malmström, de Europees commissaris voor Handel, en Peter Altmaier, de Duitse minister van Economische Zaken, togen naar Washington om de Europese zaak te bepleiten.
Kennelijk met succes, bleek gisteren. Want één dag voor de heffingen zouden ingaan, kwam de Amerikaanse handelsgezant Robert Lighthizer met het nieuws dat de invoering van de tarieven voor de EU is opgeschort zolang er wordt onderhandeld. Vandaag volgde een officiële mededeling van het Witte Huis: "De heffingen op de invoer van staal en aluminium zijn opgeschort tot 1 mei voor de volgende landen: de EU-lidstaten, Argentinië, Australië, Brazilië, Canada, Mexico en Zuid-Korea." Het persbericht werd verstuurd 8 minuten voordat de heffingen wereldwijd van kracht werden.
Goed nieuws voor de EU, maar de regeringsleiders bleven voorzichtig. Zij spraken af er niet meteen iets over te zeggen. Eerst willen zij precies snappen wat de Amerikanen gezegd hebben om vervolgens te kunnen bespreken hoe daarmee om te gaan. De leiders komen er vandaag gedetailleerd op terug, aldus EU-president Tusk.
Flinke verliezen
De kwestie is een mijnenveld. Er is niks ondertekend, de onderhandelingen lopen nog en iedereen kent Trumps wispelturigheid. Dat dwingt tot omzichtig laveren.
De vrees voor een crisis tussen de EU en de VS mag dan even zijn weggenomen, de dreiging van een handelsoorlog tussen de twee grootste economieën ter wereld is juist groter geworden. En dat zal eventuele Europese opluchting over de eigen, voorlopige uitzonderingssituatie ook temperen. De Duitse kanselier Merkel herhaalde in Brussel dat de EU eensgezind is in haar voorkeur voor vrijhandel en afkeer van protectionisme. Ook Mark Rutte liet blijken dat Nederland niet zit te wachten op handelsconflicten. Als vijfde exportnatie ter wereld is een op regels gebaseerde internationale economie cruciaal, zei hij. Dus mocht Trump erop speculeren dat hij de EU met de voorlopige uitzondering kan mobiliseren als bondgenoot in een handelsoorlog met China, dan kan hij zich vergissen.
Aan de andere kant hebben bijvoorbeeld de Duitsers alle belang bij een de-escalatie in de relatie met Trump. De schrik zit er goed in sinds hij heeft gedreigd met maatregelen tegen de import in Amerika van Duitse auto's voor het geval dat de EU overgaat tot heffingen op Amerikaanse producten. Het was dus niet zo gek dat de Europese leiders in het door Trump gecreëerde mondiale spanningsveld bedenktijd nodig hadden.