Hoe Europese wetgeving uw winkelkar duurder maakt
Als Eurocommissaris Phil Hogan zijn slag thuishaalt, krijgen landbouwers straks betere prijzen voor hun producten. Supermarktketens waarschuwen dat de voedselprijzen zullen stijgen.
Jarenlang al klinkt de klacht dat de landbouwers onvoldoende geld krijgen voor hun producten. Aan de andere kant van de voedselketen zitten machtige conglomeraten. Zij bepalen de spelregels en vooral: de prijzen. Wie het spel niet meespeelt, vangt bot.
Het debat nadert stilaan zijn climax. In april wil de Eurocommissaris voor Landbouw Phil Hogan zijn beleidsmaatregelen voorstellen in het Europese halfrond. De Ier broedt al langer op een reeks van initiatieven die moet leiden tot een betere bescherming voor landbouwers en boeren tegen oneerlijke handelspraktijken. Met zijn voorstel wil Hogan ervoor zorgen dat boeren betere condities kunnen bedingen bij hun afnemers. Hij wil onder meer het trage betalingsgedrag en de eenzijdige aanpassing van leveringscontracten aanpakken.
'Prijzendruk'
De claim dat de supermarkten te veel macht hebben in de prijszetting van landbouwproducten is vals, bijt de sector nu terug. In een brief aan Hogan en verschillende Europese parlementsleden hekelen supermarktconcerns uit Nederland, Duitsland en Oostenrijk de plannen van de Eurocommissaris. "Beschuldigingen over onjuiste handelspraktijken zijn anekdotisch van aard en missen feitelijke bewijzen. Foodretailers hebben slechts in zeer beperkte mate contractuele relaties met boeren", citeert Het Financieele Dagblad uit de bewuste brief.
De retailers wijzen erop dat ze vooral zakendoen met de verwerkers van landbouwproducten. Ze waarschuwen dat Hogans plannen slechts tot hogere administratieve lasten voor bedrijven leiden "die uiteindelijk op het bord van de consument terechtkomen".
Versta: uw winkelkarretje wordt straks duurder, want als de supermarkten betere prijzen moeten betalen voor landbouwproducten, dan zal iemand die hogere prijs moeten ophoesten. Gezien de gigantische prijsdruk in de retailsector zullen dat niet de supermarktconcerns zelf zijn.
'Nooit was voedsel zo overvloedig aanwezig als vandaag, nooit was voedsel zo goedkoop als vandaag'
Ook bij ons klinkt de roep naar een faire prijszetting almaar harder door. Hendrik Vandamme, van het Algemeen Boerensyndicaat, wijst erop dat het gemiddelde inkomen van landbouwers bedroevend laag is. Tegelijk: "Nooit was voedsel zo overvloedig aanwezig als vandaag, nooit was voedsel zo goedkoop als vandaag."
'Slechter af'
De supermarkten reageren niet zelf, ze verwijzen naar hun sectorfederatie Comeos. Dominique Michel, de gedelegeerd bestuurder, stelt dat wat het Algemeen Boerensyndicaat vooropstelt niet correct is. "De prijs die landbouwers krijgen en wat de consument uiteindelijk moet betalen is onderhevig aan heel wat extra kosten die tussen het parcours van boer naar klant bestaan. Transport, verwerking, verpakking, personeelskosten. Dat heeft allemaal een prijs."
Maar ook Phil Hogan vertrekt van verkeerde premissen, zegt de Comeos-topman. "Hij neemt de slechte toestanden in andere landen als voorbeeld voor alle lidstaten. Maar dat klopt niet. Integendeel, want in eigen land bijvoorbeeld hebben wij een goed werkend systeem. In het zogeheten ketenoverleg zetelen de drie partijen: boeren, producenten en handelaars. Dat verloopt goed. Maar als er straks een Europese uniforme wetgeving komt, zullen wij verplicht zijn om deze te volgen. En ik durf te stellen dat we dan slechter af zijn dan vandaag."
Pieter Verhelst, die voor de Boerenbond het Europese beleid volgt, vreest dat Comeos weleens gelijk kan hebben. "We hebben met het ketenoverleg een goed overlegsysteem. Als dat door een wetgevend initiatief opgeschort zou worden, dan vrees ik dat we een stap achteruit zetten."
'Als er straks een Europese uniforme wetgeving komt, zullen wij verplicht zijn om deze te volgen. En ik durf te stellen dat we dan slechter af zijn dan vandaag'
Dat er evenwel iets aan de prijs voor de landbouwers moet gebeuren, daar is Verhelst ook van overtuigd. "Of dit wetgevend initiatief van Europa er nu komt of niet, als we op lange termijn nog een landbouw willen hebben, dan zullen we tot een betere prijszetting moeten komen. Iemand zal die prijs moeten betalen, zijn het niet de afnemers of de consument, dan zal het ten koste gaan van het milieu of de dieren."