“Ja, zijn geest speelt nog een rol. Ik was goed met hem bevriend. Hij is heel belangrijk voor de groep en zal altijd bij ons blijven.”

Op de laatste persconferentie van Panama voor de wedstrijd in Sochi bracht doelman Jaime Penedo hulde aan Amilcar Henriquez. De speler van Árabe Unido en de Panamese nationale ploeg had 85 caps achter zijn naam toen hij op 15 april 2017 op 33-jarige leeftijd werd neergeschoten voor zijn huis in Nuevo Colón.

Henriquez was thuis domino aan het spelen en de schutters wachtten tot hij naar buiten kwam. In totaal werden 23 schoten afgevuurd vanuit een wagen. Twaalf daarvan raakten Henriquez, hij had geen enkele kans. Ook een andere man stierf. De ­36-jarige Delano Wilson werd geraakt in het kruisvuur toen hij fastfood wilde halen. Hij was op het verkeerde moment op de verkeerde plaats.

Amilcar Henriquez was niet de eerste Panamese voetballer die stierf in een meedogenloze moordaanslag. Maar hij was wel de bekendste. Hij was een bepalende speler voor Los Canaleros en speelde mee in alle WK-kwalificatiewedstrijden. Toen kapitein Roman ­Torres Panama op 10 oktober 2017 voor het eerst in de geschiedenis naar het WK kopte, droeg hij de kwalificatie op aan zijn ploegmaat en vriend.

De Panamese president Juan Carlos Varela reageerde kort na de moord en zei er alles aan te doen om de schuldigen te straffen. De politie pakte ook verdachten op, maar helemaal opgehelderd raakte de moord niet. Tenminste, ­officieel. Een Panamese speler getuigde anoniem dat Henríquez het slachtoffer werd van een afrekening in het drugsmilieu. De Panamese autoriteiten zouden de officiële uitkomst van het onderzoek geheimhouden om geen smet te werpen op een held van de Panamese nationale ploeg. Succes op het WK is van staatsbelang. Dat bleek al toen president Varela na de kwalificatie een ­officiële feestdag afkondigde.

Dat er geregeld een Panamese speler – of een familielid zoals in het geval van linksachter Erick Davis – sterft bij geweld, stemt wel tot nadenken. De teller staat op 19 voetballers sinds 1990. De algemene criminaliteitscijfers in Panama liggen een pak lager dan in buurland Colombia. Maar op Andrés Escobar in 1994 na, werd daar nog nooit een speler op straat neergekogeld.

De reden hiervoor is dat voetballers in Panama minder hoog zijn aangeschreven dan hun collega’s in Colombia. Is voetbal in Colombia een nationale religie, dan is de populairste sport in Panama baseball. Volgens de internationale spelersvakbond FIFPro is Panama een van de weinige landen waar profvoetballers minder dan het bestaansminimum verdienen. De meesten klussen bij als taxichauffeur of als kelner. Sommigen zoeken een bijverdienste in de criminaliteit.

Komt erbij dat voetbal in Panama een sport is van de laagste klassen. “Je kan die jongens wel uit de getto’s halen, maar de getto’s niet uit de jongens”, zei Gary Stempel, een Engelsman die jeugdtrainer is in Panama, aan Britse media.

Tranen

Als de Panamezen vanavond in de rij zullen staan voor het volkslied zullen ze opnieuw aan Amilcar Henriquez denken. “Ik denk dat ik mijn tranen niet ga kunnen bedwingen”, zei Roman Torres afgelopen week. Het kanaliseren van de emoties is de sleutel voor Panama om dit toernooi een rol van betekenis te spelen. De historische afspraak van het land ligt in de weegschaal met de tranen om Henriquez.

José Luis Rodríguez, de belofte van AA Gent die vanavond start voor Panama, weet dat hij een bijzonder rugnummer draagt. Het nummer 21 behoorde toe aan Henriquez. Sinds zijn dood wilde geen enkele Panamese speler zijn nummer nog dragen. Maar op het WK laat de FIFA de deelnemende landen geen keuze. Alle spelers krijgen een nummer 1 tot en met 23 en de ­wereldvoetbalbond laat geen uitzonderingen toe. Als laatst geselecteerde ging het nummer van Amilcar Henriquez naar de jonge Buffalo. Op hem rust de druk om vanavond het ultieme eerbetoon te brengen.

Ongewoon: bondscoach Panama gaf ploeg al vrij

De bondscoach van Panama, Hernan Dario Gomez, is een eigenzinnig man. En dus doet hij niet zoals de meeste andere trainers geheimzinnig over zijn opstelling. Gisteren op de persconferentie gaf hij gewoon zijn ploeg vrij. Al moesten de journalisten wel snel schrijven om de elf voornamen die hij afdreunde te noteren. Nadat we even hadden geverifieerd bij onze Panamese buur, blijkt dit de ploeg te zijn: Penedo; Davis, Escobar, R.Torres, Murillo; Gomez; Barcenas, Godoy, Cooper, Rodriguez; Perez.

Eerder op dit WK maakte ook Argentijns bondscoach Jorge Sampaoli zijn ploeg al op voorhand bekend. Roberto Martinez waagde zich daar niet aan. “Ik zou jullie de ploeg wel willen vertellen, maar ik heb de spelers nog niet ingelicht over de ploeg. Ik wil niet dat zij straks schrikken. Al kan ik jullie wel vertellen dat er geen grote verrassingen zullen zijn.”

Nog op zijn persconferentie voor de wedstrijd liet Panamees bondscoach Gomez verstaan dat hij er niet echt op rekent dat zijn ploeg iets zal rapen.

“Ronaldo en Messi zijn van een buitengewoon niveau, maar België heeft enkele spelers die daar net onder zitten. Of wij net als IJsland tegen Argentinië kunnen stunten? Argentinië is momenteel niet van hetzelfde hoge niveau als België. De kloof tussen Argentinië en IJsland is minder groot dat tussen België en Panama.”

Drie om te zien

Jaime Penedo: De doelman is 36 jaar, maar tekende deze week nog een contractverlenging bij Dinamo Boekarest. Hij is een van de zeldzame ‘Kanaaljongens’ die een succesvolle carrière in Europa uitbouwden. Eerder speelde hij bij Osasuna in Spanje en bij LA Galaxy in de Amerikaanse MLS. Hij heeft 130 caps voor Panama achter zijn naam. Daar zal Thibaut Courtois wel ooit aan komen, maar voorlopig moet hij zijn hoed nog afdoen voor deze “Canalero”

Roman Torres: De centrale verdediger en kapitein ziet er uit als een bijklussende reggae-artiest en is volgens de wereldvoetbalbond FIFA de zwaarste speler van het toernooi met 99 kilo. Toen een collega hem afgelopen week vroeg of hij wel snel genoeg is om Romelu Lukaku aan de ketting te houden, stond hij prompt op en liet zijn buikspieren zien. We kijken nu al uit naar het eerste sprintduel.

Blas Pérez: Deze spits is een jobhopper die 19 clubs in 20 jaar versleet. Hij staat al meer dan een jaar droog voor Panama, maar is wel is de topschutter van zijn land met 43 goals. We zijn dan wel zo vriendelijk het spookdoelpunt tegen Costa Rica mee te tellen. De bal ging niet over de lijn, maar de scheidsrechter keurde hem wel goed. Uiteindelijk won Panama met 2-1 en mocht het naar de ­wereldbeker.