En May, ze ploeterde voort: hoe kan het dat de Britse premier nog altijd aan het roer is?

Britse kiezers kijken hoofdschuddend naar wat er allemaal gebeurt in Westminster. Ze begrijpen ook één ding niet: dat de beledigde, verguisde Theresa May (62) nog niet moegestreden is en zelf niet is opgestapt. Het heeft haar enige sympathie bezorgd bij het publiek. Gebaseerd op medelijden om wat May-bot, The Cooked Goose of The Dead Dodo allemaal te slikken krijgt. Uitgescholden als de slechtste Britse politicus ooit vanwege de Brexit-puinhoop, neergezet als de Chamberlain van nu, de premier die een vodje papier als bewijs zag dat er nooit een oorlog met de nazi’s zou komen.

Vernederd als nooit voorheen

May kan incasseren als geen ander. Haar persoonlijke leven was niet bepaald makkelijk. Ze verloor haar vader toen ze nog studeerde. Ze is ook ongewild kinderloos. De zwaarste vernedering die ze politiek te verduren kreeg, was vermoedelijk niet de rampzalige Brexit-stemming waarmee ze de geschiedenisboeken ingaat. Evenmin de motie van wantrouwen van Labour gisteren, waarin ze gesteund werd door de rebellerende partijleden die een dag eerder nog haar Brexit-plannen hadden getorpedeerd.

Nee, de zwaarste vernedering moet de vertrouwensstemming van december geweest zijn, gevraagd door leden van haar eigen partij. Het deed de anders emotieloze May – grauw van vermoeidheid – zichtbaar een krop in de keel wegslikken.

May is koppig als geen ander. Al zal ze dat zelf ‘vastberaden’ noemen. De voorbije twee jaar klampte ze zich vast aan wat ze zei toen ze na het Brexit-referendum Cameron opvolgde: “Brexit means Brexit”. Terwijl ze campagne had gevoerd om in de EU te blijven, nam ze de verantwoordelijkheid voor de boedelscheiding op. Zonder een benul te hebben van wat Brexit eigenlijk betekende. De fout die May beging, was dat ze niet vanaf dag twee die term openlijk heeft ingevuld. Waardoor de meningsverschillen en interpretaties vrijelijk konden woekeren tot de kakofonie van vandaag.

Het ligt niet in het karakter van May om te roepen. Ze is gereserveerd en een harde werker. Eigenschappen die iemand die opgroeit als enig kind van een dominee als goede karaktertrekken meekrijgt. Haar achtergrond verklaart ook waarom ze al maanden politiek volstrekt geïsoleerd met die eenzaamheid om kan.

Het helpt ook dat het publiek die zin voor verantwoordelijkheid apprecieert, zelfs al vindt men haar een slechte politica. Alle dappere mannen die de Brexit in gang hebben gezet, zijn allang van boord gesprongen en roepen vanaf de wal. De harde Brexiteers beschermen May. Ze zien in haar koppigheid nog de enige mogelijkheid om tot een echte, harde scheiding te komen. Een No Deal. Veel cynischer kan het niet.

In de luipaardvoet geschoten

Tot de dag dat ze de fakkel overnam, was May als voormalige partijleider een grijze muis zonder impact, omdat ze flexibiliteit en inspiratie mist. Als minister van Binnenlandse Zaken sprong ze het meest in het oog door haar schoenen met luipaardmotief, niet door het daadkrachtige beleid dat de immigratie ging stoppen. Dat faalde in Calais en Dover.

Over de premier hangt een aura van mislukking. Van pech ook. Stapte ze in 2017 het podium op om in een speech haar krachtdadige leiderschap te onderlijnen, dan werd ze eerst de mond gesnoerd door iemand uit het publiek, kreeg ze vervolgens een wel zeer hardnekkige kikker in de keel en donderde als klap op de vuurpijl een stuk van het decor achter haar rug naar beneden.

Het onheil roept ze soms ook over zichzelf af. Door het voorbije jaar geregeld van gedacht te veranderen wat Brexit betekende, zaaide ze de vijandigheid van nu. Door vervroegde verkiezingen uit te roepen om haar positie te versterken, schoot ze zichzelf in de voet.

Er bestaat wel een misvatting. Niet Theresa May verloor die verkiezingen. Wel haar partij. In de popular vote deed ze 5,5% beter dan voorganger Cameron en evenaarde ze het record van Margaret Thatcher. Die vergelijking koestert ze. Ook in kleine dingen. Door te verklappen dat ze na een rotdag ’s avonds een flink glas whisky inschenkt, net zoals de Iron Lady.

Ergens onderweg in de Brexit-jungle heeft May de idee gekregen dat ze een echte staatsman is. Als ze maar koppig voortploetert. Ingegeven door het adagium van Winston Churchill: keep buggering on.