De politiek bracht in het verleden enkele slagerszonen voort. De bekendste is ongetwijfeld voormalig Vooruit-voorzitter en Antwerps burgemeester Patrick Janssens. Bij Open VLD gorden ze liever zelf de schort om. Woensdagmiddag bij beenhouwerij Goeminne in de Antwerpse Hoogstraat stonden Open VLD-voorzitter Tom Ongena en West-Vlaams lijsttrekker Vincent Van Quickenborne achter de toog om het liberale plan voor de zelfstandige te promoten.

 

“Zelfstandige zijn, als startpunt van ondernemerschap, moet voor ons de meest eenvoudige, flexibele en goedkoopste manier zijn om te ondernemen,” vindt Open VLD. .”Helaas is dat vandaag niet het geval.” De partij stelde daarom een zespuntenplan voor:  “Meer netto op de rekening, het in lijn brengen van de sociale rechten met de bijdragen, het statuut van student-zelfstandige aantrekkelijker maken, het beteugelen van de regeldrift en het opvoeren van de strijd tegen oneerlijke concurrentie. 

Mag het iets meer zijn, kreeg plots een bijkomende dimensie. Want in de peilingen mag het ook iets meer zijn. 

Antwerps Vooruit-lijsttrekker Jinnih Beels stopt in 2029 met politiek. Dat vertelde ze afgelopen weekend in een interview met Gazet Van Antwerpen. "Ik heb mij voorgenomen toen ik zes jaar geleden in de politiek stapte, dat ik twee legislaturen zou afmaken, als de kiezer het wil natuurlijk. Dus, als de kiezer op 9 juni op mij stemt, dan ga ik vijf jaar naar de Kamer, maar daarna stop ik met politiek.” Wat ze na 2029 gaat doen, weet ze nog niet. Ze zoekt tegen dan een nieuwe "uitdaging".

Door het Pinksterweekend viel het gesprek wat tussen de plooien. Maar het is hoogst ongewoon dat een aspirant-Kamerlid, een lijsttrekker zelfs, op voorhand meedeelt dat ze er al na vijf jaar een punt achter zet. Over het algemeen krijgt een volksvertegenwoordiger het metier pas tijdens de tweede legislatuur in de vingers. Het toekomstige Kamerlid kan in 2029 rekenen op een uittredingsvergoeding van 120.000 euro.

Beels is momenteel schepen van Onderwijs in de stad Antwerpen. Enkele weken geleden paste ze na interne strubbelingen voor het lijsttrekkerschap van de stad voor de gemeenteraadsverkiezingen in dit najaar. Wellicht zal schepen Karim Bachar, die kandidaat-Vlaams parlementslid is, nu de lijst trekken. Dat is alvast de wens van voorzitter Melissa Depraetere.

Onderwijs is een Vlaamse bevoegdheid, in de Kamer kan Beels haar opgebouwde kennis dus niet gebruiken. Maar als voormalige politieofficier ligt ook veiligheid haar na aan het hart. Ooit stelde ze in dat verband voor om de overheid cocaïne te laten verkopen. In Knack veegt Frank Vandenbroucke, Vooruit-lijsttrekker voor Vlaams-Brabant, daar vandaag de vloer mee aan. "Ik ben daar absoluut niet van overtuigd. Het staat ook niet in het programma van Vooruit." De minister van Volksgezondheid verwijst naar alcohol, tabak en gokken: "allemaal businessmodellen die draaien op het verslaafd maken van mensen. Ik zou denken dat we onze les hebben geleerd, en drugs niet aan de vrije markt moeten overlaten".

Stiekem hoopt Beels erop om minister van Defensie te kunnen worden. Maar de kans dat Vooruit haar als minister vooruit schuift, lijkt uiterst klein. In Antwerpen wordt Caroline Gennez gegarandeerd viceminister-president, als de socialisten in de Vlaamse regering kunnen stappen. Door de geografische verdeling van de ministersposten herleidt dat Beels' kansen tot haast nul.

In hetzelfde interview herhaalt ze dat ze slechts met een been in Vooruit staat. Zonder haar engagement zou ze waarschijnlijk voor CD&V kiezen.

Lees ook: Jinnih Beels na haar 'offer': "Mijn politieke carrière in deze stad is voorbij. De roepers hebben gekregen wat ze wilden"

Groen voert een gevecht bergop. En die berg is nog steiler in Limburg. Daar trekt de partij met twee nieuwe onbekende gezichten - Dirk Opsteyn (Kamer) en Bright Adiyia (Vlaams Parlement) - aan de kop van de lijst naar de kiezer. Het gevecht voor Groen tegen de kiesdrempel is in Limburg het grootst. Slaagt het duo erin om de ene groene Limburgse zetel in Kamer en Vlaams Parlement te behouden? 

Eerste stop: Adiyia kruist live in de studio van TV Limburg de degens met Vlaams Belang-kopstuk Chris Janssens. "We moeten stoppen met het OCMW van de wereld te zijn. Als je Groen laat doen, wordt onze identiteit helemaal van de kaart geveegd." Adiyia reageert: "Vlaams Belang zet de mensen tegen elkaar op. Daar doet Groen nooit aan mee. En neen, Groen is niet voor een opengrenzenbeleid, maar een beleid op basis van mensenrechten."

Zou de verkiezingscampagne dan toch over centen gaan? Bij Open VLD willen ze niet liever. Maar ook de N-VA zit op vinkenslag. Professoren nemen daarbij een belangrijke rol voor hun rekening. Een, weliswaar wat gecontesteerd, onderzoek van Gert Peersman (Universiteit Gent) stelde dat 60 procent van de hoogste inkomens aan koopkracht heeft gewonnen, de rest zou tijdens Vivaldi koopkracht hebben verloren. Het gaat daarbij vooral om mensen die in slecht betaalde sectoren werken. Voor de critici van Vivaldi, met de N-VA op kop, vormde dit het bewijs dat de "Debora's" van deze wereld erop achteruit waren gegaan.

Vanmorgen volgde een studie van Ive Marx (Universiteit Antwerpen). Die benadrukte dat het verschil tussen werken en niet-werken wel degelijk substantieel is. Bijgevolg flikkerde hij de slogan van de N-VA - "Het zijn zotten die werken" - de prullenmand in. Toch betwistte Marx niet dat voor deeltijdswerkenden en bepaalde gezinssamenstellingen het plaatje minder rooskleurig is. Open VLD voert al heel de tijd campagne dat het verschil tussen werken en niet-werken minstens 500 euro moet bedragen.

Luttele uren later kwam de N-VA met een reactie. "In aanloop naar de verkiezingen blijven we in sommige media berichten lezen die stellen dat werkende mensen zich vooral problemen inbeelden. Dat is hoegenaamd niet het geval", repliceerde "kandidaat-premier" Bart De Wever. En hij somt op: "Nergens in de westerse wereld is de belastingdruk op arbeid hoger dan in België; nergens in Europa is het verschil tussen werken en niet werken kleiner dan in België en het verschil tussen werken en niet werken verkleinde onder de regering-De Croo. Leeflonen en werkloosheidsuitkeringen werden fors verhoogd, bovenop de index."

Voor de N-VA-voorzitter ligt de conclusie voor de hand: "In bepaalde gevallen houden mensen amper tot niets over als ze zouden gaan werken in plaats van thuis te zitten met een leefloon. Zéker als sociale voordelen en kosten van werk worden meegerekend, wat men meestal niet doet." Dat laatste is een verwijt naar het onderzoek. Marx nam inderdaad deze voordelen niet mee, omdat ze verschillend zijn naargelang de gebruiker. Bovendien wijst hij op het feit dat ook werk met bepaalde voordelen kan komen (bijvoorbeeld maaltijdcheques) die evenmin meegerekend worden. De professor stipt wel aan dat bepaalde voordelen moeten worden uitgebreid naar werkenden met een laag loon.

Cieltje Van Achter (N-VA) legde de voorbije jaren vanuit de oppositie het vuur aan de schenen van minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen). De kans is niet onbestaande dat ze na de verkiezingen samen in de Brusselse regering belanden. In een soms hoog oplopende discussie in de Molenbeekse koffiebar Brol blijken de twee over een aantal zaken grondig van mening te verschillen - maar opvallend vaak blijken ze het ook eens met elkaar. Om nog te zwijgen over de negentien burgemeesters van het Brussels Gewest. Het dubbelinterview leest u later in De Standaard - en dan wél met mooie foto’s van fotograaf Jef Van den Bossche.

In een stemming voorafgaand aan een jongerendebat voor alle Wetterse scholieren geeft ongeveer twee op de drie studenten aan te weten voor wie ze straks gaan stemmen. Op welke partij precies, werd niet gevraagd. Maar applaus uit de zaal doet vermoeden dat Vlaams Belang hier goed scoort. 

Pleidooien van Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans om "mensen hier niet te pesten met klimaatbeleid omdat de meeste uitstoot uit Azië komt" of "elektricienstudies gratis, genderstudies betalend", kunnen in Wetteren op applaus rekenen. Vooral een groep jongens in de zaal zwengelt het geklap en gejuich aan.

Er moet een minister van Water komen. Dat zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) in De afspraak. "De logica zelve" vindt ze. Qua waterbeleid zou de minister graag "doorpakken", zegt ze naar aanleiding van de overstromingen in de Voerstreek. Een betere organisatiestructuur kan daarbij helpen. "Er is een versnippering van bevoegdheden op Vlaams niveau", stipt de Vlaams-nationaliste aan. "Nu is een deel de bevoegdheid van het departement Omgeving, terwijl de bevaarbare wateren bij mobiliteit zit." Waterbeleid is nodig om ons te beschermen tegen overstromingen, verduidelijkt Demir.

"Er moet een onafhankelijk onderzoek komen om te bepalen in hoeverre woke en cancelcultuur een bedreiging is aan onze universiteiten." Vlaams Belang-fractieleider in het Vlaams Parlement Chris Janssens zegt in Terzake voor de camera's nog eens wat onze krant al eerder schreef. Aanleiding is een peiling van studentenblad Veto waaruit blijkt dat de Leuvense proffen massaal op linkse partijen stemmen, in het bijzonder Groen. De universiteit is een "microkosmos", vindt Janssens. Hij pleit voor een actieplan rond pluralisme voor de universiteiten "voor diversiteit aan politieke opinies". 

Minister van Samenleven Gwendolyn Rutten (Open VLD) toont zich in de studio bijzonder bezorgd over de plannen van het Vlaams Belang. Ze waarschuwt voor een heksenjacht. "De academische wereld is een meritocratie. Je wordt geen prof zonder daar hard voor te werken. Kwaliteit van onderzoek wordt onafhankelijk beoordeeld." 

De ingetogen campagne van Conner Rousseau lijkt voorbij. In een nieuwe campagnevideo van Vooruit staat de Oost-Vlaamse lijstduwer op gelijke voet met voorzitter en opvolger Melissa Depraetere om de algemene partijpunten in de verf te zetten. Vandaag dook de voormalige voorzitter al op buiten zijn kieskring in het Vlaams Brabantse Tienen. 

"De regeltjesbrigade slaat weer toe." Via Twitter/X maakt Open VLD-voorzitter Tom Ongena wereldkundig dat zijn partij niet meestapt in een algemeen rookverbod vanaf een bepaalde leeftijd. "Na voorstellen (van) CD&V en Vooruit voor verbod op smartphone of sociale media voor jongeren, nu Zuhal Demir en N-VA." Zo'n verbod valt niet te controleren en "(ik) heb vertrouwen in mensen dat ze zelf hun keuzes kunnen maken", schrijft Ongena. 

Een noodkreet uit Oostende. Een kiezer wil graag op Conner Rousseau stemmen, maar die komt niet op in de West-Vlaamse kieskring. De persoon in kwestie stuurde hem dan maar via Instagram een bericht. Voor zijn volgers deelt Rousseau een stukje van de conversatie. "Op Melissa stemmen", meldt Rousseau, met een knipoog naar de nieuwe voorzitter van de partij. "Dat helpt mij ook." 

Enkele weken geleden maakte Rousseau zijn comeback in de nationale politiek na eerdere racistische uitspraken. Vanuit de lijstduwerspositie in Oost-Vlaanderen nam hij voor een "nederige campagne" te voeren en de zittende voorzitster Depraetere niet voor de voeten te lopen. 

In de Franstalige krant La Libre maken N-VA-kopstukken Theo Francken en Sander Loones duidelijk dat de partij, in tegenstelling tot in 2019, de communautaire eisen niet meer in de koelkast zal steken. "We hebben geen heimwee naar de Zweedse coalitie (N-VA, CD&V, Open VLD en MR, red.)", zegt Francken. "Mathematisch zal zo'n coalitie onmogelijk zijn en N-VA wil nu vooral het confederalisme. Zonder communautair project is voor ons een tweede Zweedse coalitie onmogelijk."

Kamerlid Sander Loones voegt daar nog aan toe dat N-VA na de verkiezingen zo snel mogelijk een einde wil maken aan de Vivaldi-regering "zonder daar maanden vol onderhandelingen op te wachten". Hij wijst daarbij naar het voorstel van N-VA-voorzitter Bart De Wever om een zakenkabinet op te richten. "Die kan dan onmiddellijk aan de slag gaan met de begroting, de arbeidsmarkt, energie, migratie…", zegt Loones. "Dat kabinet zal maximaal twee tot drie jaar aanblijven. Gedurende die tijd zullen we vooruitgang boeken op institutioneel vlak. Geloof niet dat N-VA en PS een hele legislatuur samen kunnen regeren op sociaaleconomisch vlak. We hebben diametraal tegenovergestelde visies. Daarom moeten we meer regionaliseren."

Hij is gevonden: een Limburger die nog niet weet wie Zuhal Demir is. De 22-jarige Kevin Vaesen is aan een auto aan het sleutelen wanneer Demir zich komt voorstellen. "Ik volg het niet zo", zegt de jongeman. Een hartelijk gesprek later volgen de twee elkaars instagramaccounts. Dat Demir benadrukt dat mensen die niet willen werken, harder moeten worden aangepakt, gaat er alvast in als zoete koek. "We moeten de grootste blijven of ze zetten ons buitenspel", zegt Demir. "Een stem voor Vlaams Belang is een weggegooide stem, want die partij kan federaal nooit aan zet komen."

We zijn helemaal in het noorden van Limburg, in het landelijke Hamont-Achel, waar Demir op campagne is met federale lijsttrekker Steven Vandeput. Van vijandigheid tegenover de minister van Omgeving is hier niets te merken. Ja, er zijn borden beklad van Demir, maar dat kan op weinig sympathie van de burgers rekenen. "Ik ga altijd in gesprek”, zegt Demir. "Ik ben voor de boeren, maar tegen de Boerenbond. En ik merk dat veel boeren dat ook wel zien."

In Eethuis Anatolia in Hamont wordt Demir met open armen ontvangen. Eigenaar Erdal Akyol kwam 19 jaar geleden uit Turkije en wist er een bloeiende kebabzaak uit te bouwen. "Zuhal is familie. Alle Koerden stemmen op Zuhal."

"Er hangt of ligt hier toch niets dat onbedoeld viraal kan gaan he", lacht Nadia Naji, covoorzitter van Groen. Op het Brusselse kot van Flo, een studente sociologie die nog een paar maanden stage liep bij Kristof Calvo, stelde Groen vanmorgen haar 5 prioriteiten voor jongeren voor. Naji werd op het kleine, maar gezellige kot bijgestaan door vijf jongerenkandidaten van de Groen-lijsten. Niet dat Groen een afzonderlijk jongerenprogramma heeft. "In bijna ons volledige programma staan de jongeren centraal", aldus Naji.

Dat begint bij de focus op het klimaatprobleem, waarvan Groen vindt dat de partij het als enige ernstig neemt. Hoewel er geen klimaatmarsen meer door de Europese steden trekken, leeft het thema nog bij de jongeren, volgens Ariane Giraneza Birekeraho, eerste opvolger op de Europese lijst. "Dat ervaar ik dagelijks op mijn Tiktok-kanaal. In ons land gaat er jaarlijks 20 miljard euro naar fossiele subsidies. Die moeten afgebouwd worden."  Dat geld kan volgens Groen meteen voor andere prioriteiten 
ingezet worden.

Zoals voor de bouw van extra koten, met aandacht voor eenvoudige basiskoten. Daarnaast pleit de partij voor hogere studiebeurzen voor een grotere groep studenten. Voorts moeten jongeren voor 1 euro per maand het openbaar vervoer kunnen nemen en gratis en snel toegang krijgen tot de psycholoog. Emile Luhahi, tweede op de Brusselse lijst, vindt dan weer dat de maatschappij meer moet opstaan tegen racisme. " Het is belangrijk dat jongeren zichzelf kunnen zijn. Ik heb al zeker 80 keer mijn pas moeten laten zien aan de politie", zegt hij. Meer aandacht voor racisme in de politieopleidingen en een aanspreekpunt bij klachten in iedere lokale politiezone, is de vijfde jongerenprioriteit 

Vlaams Belang pakt al weken uit met een affiche met de slogan: ‘Vlaanderen weer van ons’. Daarbij komt een blonde vrouw prominent in beeld, met een blond jongetje op haar rug. De vrouw wordt niet benoemd en stemmen voor haar blijkt zelfs niet mogelijk, want ze is geen lid van Vlaams Belang. De affiche is gemaakt met een stockbeeld dat in Zuid-Afrika werd geschoten, schrijft het Nieuwsblad. Het model op de foto is een Zuid-Afrikaanse. Gecontacteerd door de krant, laat ze weten niet blij te zijn dat haar beeltenis gebruikt werd door een politieke partij. “Als model heb je weinig tot geen zeggenschap waar beelden gebruikt worden”, klinkt het. Om die reden is ze “al jaren” gestopt met zulke shoots.

Ondanks strengere Europese wetgeving blijven sommige politieke partijen en hun kopstukken hun betaalde posts op sociale media specifiek targeten op basis van etniciteit, zo schrijft De Tijd dinsdag op basis van data uit de advertentiebibliotheek van Meta, het moederbedrijf boven Facebook en Instagram. De partijen zoeken ­zo de rand op van wat toelaatbaar is. 

Politieke ­partijen maken gretig gebruik van de gegevens om zich met hun gesponsorde content zo specifiek mogelijk op hun doelpubliek te richten .Als Facebook of ­Instagram jouw ­profiel linkt aan ­Marokko, Syrië, ­Afghanistan of zelfs Indonesië krijg je een aanzienlijk deel van de ­advertenties waarvoor het Vlaams Belang betaalt waarschijnlijk niet te zien. Europees Vlaams Belang-lijsttrekker Tom Vandendriessche sluit dan weer fans van de Turkse voetbalclubs ­Galatasaray en Fenerbahçe uit. Omgekeerd spenderen Groen-­covoorzitters Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout geld om ­mensen te bereiken die interesse hebben in de Arabische, Syrische of Marokkaanse keuken.