plusartikels
Afghanen kiezen nieuw parlement: meerdere doden en gewonden
© REUTERS
Apparatuur om ogen te scannen en vingerafdrukken te registreren bleek vaak niet te werken — © REUTERS
Veiligheidsdiensten zetten een stembureau in Kabul af na een explosie — © EPA-EFE
In Afghanistan kunnen de kiezers zaterdag stemmen voor een nieuw lagerhuis van het parlement. De stembusgang is een test voor de presidentsverkiezingen van april, maar de taliban voerden al meerdere aanvallen uit. Bovendien blijkt ook elektronische randapparatuur vaak niet te werken, waardoor ellenlange wachtrijen ontstonden. Door de chaos zullen sommige stemlokalen ook zondag nog de deuren openen.
De parlementsverkiezingen gaan door met meer dan drie jaar vertraging. Aanvankelijk waren ze gepland voor oktober 2015, maar door groeiende veiligheidsbedreigingen en disputen over verkiezingshervormingen werden ze tot tweemaal toe uitgesteld. De laatste parlementaire verkiezingen dateren inmiddels al van september 2010.
De aanloop naar de stembusgang ging gepaard met veel geweld. De afgelopen maanden kwamen tien kandidaten en tientallen burgers om bij aanslagen van de taliban en Islamitische Staat (IS), onder meer op verkiezingsbijeenkomsten.
Ook de verkiezingsdag zelf wordt ontsierd door geweld. Persbureau Reuters meldt dat verschillende stembureau's al het doelwit geweest zijn van (zelfmoord)aanslagen. Daarbij vielen in de hoofdstad Kabul al meer dan tien doden. In drie provincies kwam het tot gewapende confrontaties tussen talibanstrijders en veiligheidstroepen.
Als klap op de vuurpijl wordt de stembusgang ook bemoeilijkt door technische moeilijkheden. Om fraude te voorkomen, kocht de Afghaanse regering op het allerlaatste moment 22.000 biometrische identificatiesystemen, die ingezet werden in alle stembureaus. Kiezers melden nu echter dat die apparaten in verschillende stembureau's niet werken, waardoor kiezers er urenlang moeten wachten. Velen kozen ervoor onverrichter zake huiswaarts te keren. In de provincie Uruzgan werden vijftien mannen gearresteerd omdat zij uit frustratie de biometrische identificatiesystemen stuk probeeden te maken.
Angst voor geweld...
De taliban staan nog altijd sterk in het land, en controleren zelfs meer gebied dan ooit sinds de Amerikaanse interventie in Afghanistan in 2001 hen van de macht verdreef. De beweging is fel gekant tegen de verkiezingen, en riep haar strijders begin oktober op om het ‘door Amerika geleide proces in het hele land stop te zetten’.
Om zoveel geweld als mogelijk te vermijden staan 54.000 medewerkers van de Afghaanse veiligheidstroepen in voor de bewaking van de 5.000 stembureaus. Zo’n 2.000 bureaus bleven dicht, omdat de veiligheid niet gegarandeerd kon worden. De betrokken kiezers moeten in mobiele bureaus in nabijgelegen districten gaan stemmen.
Volgens de Afghaanse onafhankelijke verkiezingscommissie IEC lieten een kleine 9 miljoen mensen zich als kiezer registreren, waarvan zo’n 5,7 miljoen mannen en zo’n 3,1 miljoen vrouwen. Ruim 2.500 kandidaten strijden om een van de 249 zetels, onder wie 417 vrouwen.
De verkiezing in de provincie Ghazni is uitgesteld, omdat er geen overeenkomst kon gevonden worden over de kiesdistricten. Ook die in de provincie Kandahar werden met een week uitgesteld, nadat donderdag de politiechef van de provincie en de commandant van de provinciale inlichtingendienst werden doodgeschoten door de taliban.
...en voor fraude
Naast angst voor geweld is er de vrees voor fraude. Grote partijen en analisten uitten twijfels over het aantal geregistreerde kiezers. Volgens de denktank Afghanistan Analysts Network overschrijdt in sommige kiesdistricten het aantal geregistreerde kiezers het geschatte aantal kiesgerechtigde kiezers. Oppositiepartijen vroegen dat kiezers geïdentificeerd zouden worden met vingerafdrukken en foto’s.
