Chinese verzekeraar Anbang onder curatele om domino-effect te voorkomen
De grote Chinese verzekeraar Anbang, moederbedrijf van het Nederlandse Vivat, werd gisteren in China onder curatele gesteld. China wil geen domino-effect.
Een kredietcrisis in China moet worden voorkomen, daarom vielen gisteren de woorden uit 2008 weer: Te groot om om te vallen, to big to fail. Ze zijn van toepassing op de Chinese verzekeraar Anbang, die door de Chinese toezichthouder onder curatele werd gesteld. Woorden die bijna tien jaar geleden ook klonken in West-Europa en de Verenigde Staten waar systeembanken werden genationaliseerd om ze van de ondergang te redden.
Nog nooit voorgekomen
Alles wijst er op dat een Chinese kredietcrisis in de kiem moet worden gesmoord met deze unieke en nog nooit voorgekomen ingreep door de Chinese autoriteiten. Verzekeraar Anbang groeide de laatste jaren onstuimig door in het buitenland tal van verzekeraars, maar ook onroerend goed en hotels, zoals het beroemde Waldorf Astoria, voor vele miljarden over te nemen. In de periode 2015 en 2016 zou Anbang alleen al voor 15 miljard euro gekocht hebben.
De Chinese toezichthouder op het verzekeringswezen CIRC geeft een summiere verklaring voor het wegsturen van de top van Anbang en zet er een commissie van 31 leden neer die alle bestuursactiviteiten voor minimaal een jaar overneemt. Al in juni werd de flamboyante oprichter Wu Xiahou gearresteerd op verdenking van fraude; hij verdween uit beeld.
Het vermoeden bestaat dat Anbang verzekeringspremies gebruikte om nieuwe aankopen in het buitenland te financieren. Iets dat in China niet verboden is, maar in Europa sterk is gereguleerd. Zijn aanpak wordt ook wel vergeleken met een piramidespel. Bovendien financierde Anbang veel van zijn acquisities met kortetermijnleningen tegen hoge rentes.
Geen risico
De Chinese toezichthouder keek al sinds de zomer van vorig jaar mee bij Anbang. Klaarblijkelijk is de solvabiliteit van de verzekeraar in gevaar, waardoor het bedrijf nu wordt overgenomen door de toezichthouder. Dezelfde CIRC verzekerde gisteren dat zakelijke verplichtingen en klanten geen risico lopen. Het lijkt erop dat de Chinese schatkist garant staat om de penibele financiële situatie van Anbang af te dekken.
President Xi kondigde vorige jaar zomer de aanpak aan van de schuldenpositie en de buitenlandse investeringen van Chinese bedrijven. Die Chinese schuld van de staat, huishoudens, maar vooral van bedrijven is een toenemende zorg aan het worden. Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bedroeg die vorig jaar circa 251 procent van het bbp en groeit die naar 300 procent in 2022. Het leeuwendeel van die schuld zit bij het bedrijfsleven, zo’n 165 procent van het bbp vorig jaar. De schuld van bedrijven zoals Anbang zit in ondoorzichtige kredieten van onder meer schaduwbanken waar geen toezicht op is.
Hete kolen
China zit op hete kolen met die enorme schuldenlast. Daarbij zijn er een aantal snel groeiende Chinese bedrijven die met geleend geld internationaal groot zijn geworden, zoals Anbang. In dat rijtje passen ook de HNA Group, die inmiddels problemen heeft met het afbetalen van korte termijnleningen, Dalang Wang en Fosun International. Die vier kochten sinds 2015 voor 220 miljard dollar aan bedrijven op in het Westen.
Deze ondernemingen zijn in zeer korte tijd uitgegroeid tot systeembedrijven die bij een faillissement banken en andere ondernemingen kunnen meesleuren. Net als de val van de bank Lehman in de Verenigde Staten in 2008, die de grote financiële en economische crisis inluidde met een slachting in de financiële sector. Met de zware ingreep bij Anbang door de Chinese autoriteiten wordt een gevalletje Lehman voorkomen. Of het voldoende is, zal moeten blijken, omdat Anbang niet het enig Chinese conglomeraat is dat zo werkt.
Anbang in Nederland
In Nederland heeft Anbang in 2015 verzekeraar Vivat overgenomen. Vivat, voorheen SNS Reaal met merken als Zwitserleven, Route Mobiel en Actiam werd in 2013 door de Nederlandse staat genationaliseerd doordat het op omvallen stond. Het werd twee jaar later voor het symbolische bedrag van 1 euro overgenomen door Anbang, dat 1,4 miljard euro in de Nederlandse verzekeringstak investeerde. Vivat is volgens een woordvoeder een zelfstandige vennootschap die onder toezicht van De Nederlandsche Bank staat. Met andere woorden: de Chinese autoriteiten kunnen hier niet zomaar gekke dingen doen.
De Chinese toezichthouder CIRC heeft al vorig jaar laten weten dat er geen buitenlandse deelnemingen hoeven te worden verkocht door Anbang. Of dat nog steeds zo is, zal de toekomst leren.