Nu is Merkel op Trump-missie

De kans is klein dat Donald Trump vandaag breedlachend een schilfertje van Angela Merkels mantel zal plukken, zoals hij bij Emmanuel Macron deed. De relatie van de Amerikaanse president met de Duitse kanselier is een stuk minder hartelijk dan met de Fransman, die eerder deze week op driedaags staatsbezoek mocht komen. Merkels bezoek is beperkt tot een dag.

Vorig jaar, bij haar eerste bezoek aan het Witte Huis, wilde Trump Merkel niet eens een hand geven ten behoeve van de fotografen. Niet dat Merkel daarom zit te kniezen. Voor eigen publiek zijn er geen punten te scoren door dikke vriendjes te zijn met Trump. De president is niet populair in Duitsland.

Frankrijk wordt in Washington tegenwoordig gezien als een belangrijke bondgenoot in Syrië en in de Sahel. Merkel mag daarentegen een bolwassing verwachten. Trump neemt het de Duitsers kwalijk dat ze niet eens twee procent van hun bruto binnenlands product aan defensie besteden, zoals afgesproken binnen de Navo.

De Duitse deelname aan de Nord Stream 2, de pijplijn die Russisch gas door de Baltische Zee naar Europa zal transporteren, ligt evenmin goed bij Trump. Hij vindt dat het project de belangen van Centraal-Europese Navo-lidstaten schaadt. Maar de grootste steen des aanstoots is het aanzienlijke Duitse handelsoverschot met de VS.

Macron lijkt bij Trump dus een voetje voor te hebben op Merkel. Maar, oordeelt Christoph von Marschall van het German Marshall Fund, Trump kan er niet naast kijken dat de Duitse investeringen in de VS aanzienlijk groter zijn dan de Franse en een belangrijke rol spelen bij de herindustrialisering van de VS – een verkiezingsbelofte van Trump.

De ontvangst die beide Europese leiders in Washington te beurt valt, moge dan grondig verschillen, ze komen met een eensluidende boodschap over het nucleaire akkoord met Iran en over de Amerikaanse invoertarieven voor aluminium (10 procent) en staal (25 procent), die in maart van kracht werden.

Eerst tarieven weg, dan praten

Voor 1 mei moet Trump beslissen of hij de vrijstelling die Europa op die tarieven heeft kunnen bedingen, handhaaft. De Duitse delegatie was voor haar vertrek niet echt optimistisch.

‘Er komt geen verlenging zonder Europese toegevingen’, zei Trumps economisch adviseur Larry Kudlow gisteren. Hij had het over concessies inzake ‘handelspraktijken, tarieven en taksen’. We beraden ons nog over de details, voegde hij eraan toe op tv-zender CNBC. Eén concreet voorbeeld gaf hij wel: ‘de gelijke behandeling van auto’s’, verwijzend naar het feit dat de Europese invoertarieven voor auto’s een stuk hoger liggen dan de Amerikaanse.

‘De EU is bereid te praten over onze handelsrelaties,’ zegt een Europese diplomaat aan De Standaard, ‘maar niet voor de vrijstelling op de staal- en aluminiumtarieven permanent is gemaakt of minstens voor een heel lange periode verlengd. We doen geen toegevingen om half illegale maatregelen te ontlopen.’

‘Bovendien moeten de internationale handelsregels gerespecteerd worden.’ Dat betekent dat een tariefverlaging voor auto’s ofwel voor alle landen moet gelden, ofwel deel moet uitmaken van een handelsakkoord dat op minimum 90 procent van de handel tussen beide partijen slaat.

De EU heeft alvast een lijst van tegenmaatregelen klaarliggen ter waarde van drie miljard euro (de VS-tarieven zouden de EU 6 miljard kosten). Vorige week stelde de Europese Unie zich ook ‘derde partij’ bij de procedure die China bij de Wereldhandelsorganisatie opstartte. Net als China bekampt de EU de grond waarop Trump de tarieven invoerde. Volgens de EU gaat het om de bescherming van een industriesector en niet, zoals Trump argumenteerde, om de nationale veiligheid van de VS.