Gemeenschapsonderwijs luidt alarmbel: “Onze gebouwen hebben hun levensduur al lang overschreden”

Onveilig zijn de schoolgebouwen van het gemeenschapsonderwijs (GO!) het nog niet, verzekert afgevaardigd bestuurder Raymonda Verdyck, maar er moet wel dringend in geïnvesteerd worden. “Onze gebouwen hebben hun levensduur al lang overschreden. Vaak zijn ze in slechte staat: lekkende daken, kieren in vensters, enkele beglazing, onaangenaam ruikend sanitair, asbest, lekkende leidingen… komen zeer frequent voor.” Zo moet Verdyck erkennen dat in maar liefst 30 procent van de scholen dringend het dak moet gerenoveerd of zelfs gesloopt worden. “We monitoren alles natuurlijk zeer nauwkeurig”, garandeert Verdyck dat kinderen nooit in onveilige situaties les zullen krijgen.

Toch is het thema belangrijk genoeg om een van de grootste speerpunten in het memorandum van het gemeenschapsonderwijs te zijn. Net als de andere instellingen stelt ook het GO! haar eisenbundel voor de nieuwe Vlaamse regering op. Maar liefst 21.550 mensen binnen het net, gaande van leerlingen tot leerkrachten, mochten hun mening geven. Dat resulteert in honderd claims voor de volgende regering.

De meest in het oog springende is dus de vraag om meer investeringen in schoolgebouwen. Elke onderwijsverstrekker stelt die vraag, maar het gemeenschapsonderwijs meent dat het de jongste jaren steevast niet voldoende kreeg. Het GO! krijgt enkel dotaties vanuit de Vlaamse begroting, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het katholiek onderwijs dat ook eigen middelen in de weegschaal kan leggen.

“Bij het opstellen van de verdeelsleutel voor de budgetten van de infrastructuur bijna dertig jaar geleden werd voorzien dat die om de vijf jaar zou worden herbekeken om rekening te houden met wisselende leerlingenaantallen”, zegt Verdyck. Volgens haar gebeurde dat nooit, terwijl het GO! net meer leerlingen kreeg. “We moeten die middelen grondig herberekenen. Ook om bijvoorbeeld de hogere bouwprijzen nu mee in de berekening te nemen.”

Zelf berekende het GO! dat ze de afgelopen legislatuur door het uitblijven van die herberekening jaarlijks 5,5 miljoen euro misliep. “Dat is een school per jaar”, zucht ze. Het zit Verdyck hoog omdat ze door die gebrekkige middelen niet meer kan voldoen in één van de twee basistaken van het gemeenschapsonderwijs. “Wij hebben als onderwijs, georganiseerd door de Vlaamse overheid, twee kerntaken: neutraal onderwijs aanbieden en het garanderen van de vrijheid van onderwijs (waarbij ouders kiezen naar welk type school ze hun kind sturen, red.)”, zegt bestuurder Raymonda Verdyck. “Als je 5.000 leerlingen moet weigeren, dan garandeer je geen vrije keuze.”

Actief burgerschap

Een andere reden waarom het Verdyck hoog zit, is omdat ze zich onvoldoende gesteund voelt. “Wij zijn het onderwijs van de Vlaamse gemeenschap en hebben daardoor een unieke positie. Wij moeten de preferentiële partner van de Vlaamse overheid zijn. Maar men houdt daar niet altijd rekening mee”, zegt ze. “In tal van nieuwe decreten zien we dat er geen rekening meer wordt gehouden met de objectieve verschillen en eigen karakteristeken van het GO!”, stelt het memorandum.

Opvallend is dat het debat over de plaats van de levensbeschouwing op school ook verdergezet wordt in het memorandum van het gemeenschapsonderwijs. Het GO! moet grondwettelijk elke levensbeschouwing of religie aanbieden waar leerlingen om vragen. Ze pleiten nu “voor een breed debat over de plaats van religie en levensbeschouwing in het officieel onderwijs”. Concreet stelt het GO! een ‘1+1-scenario’ voor, waarbij er één uurtje wordt vrijgemaakt voor actief burgerschap, over alle levensbeschouwingen heen.

Voorts pleit ook het GO!, net als de Vlaamse onderwijsraad vorige week, om gelijke kansen centraal te stellen in de uitvoering van onderwijs. Ook pleit het voor een heropstart van het debat over de lerarenloopbaan. Overleg tussen overheid, koepels en bonden daarover liep de afgelopen legislatuur spaak.