Nieuwe Europese wet bedreigt open internet
Een Europese hervorming van het auteursrecht kan ten koste gaan van kleine innovatieve internetbedrijven, schrijven critici in een brief aan het Europees Parlement.
Met kreten als 'het internet wordt gesloopt' proberen predikers van een open en vrij internet aandacht te vragen voor de hervormingen van het auteursrecht in Europa. In een nieuwe wet, waarover leden van het Europees Parlement vandaag stemmen, staat dat aanbieders van internetdiensten verplicht worden nieuwe inhoud vooraf te controleren op auteursrecht. Critici vrezen dat de wet koren op de molen is van bedrijven als Facebook en Google en het 'open' internet verdwijnt.
Actiegroepen en belangenorganisaties kregen afgelopen week steun van een groep prominente internetpioniers. Het zijn namelijk niet de minste namen die hun handtekening hebben gezet onder een brief aan Antonio Tajani, de voorzitter van het Europees Parlement. Onder hen de bedenker van het wereldwijde web (www) Tim Berners-Lee, oprichter van Wikipedia Jimmy Wales en 'vader van het web' Vint Cerf, een van de ontwerpers het internet. Samen met zo'n zeventig anderen roepen zij de leden van het Europees Parlement op om vandaag tegen de hervorming van het auteursrecht te stemmen.
Artikel 13
De kritiek richt zich specifiek op artikel 13 van de nieuwe richtlijn. Dit artikel is bedoeld voor zogeheten user generated content platforms. Samengevat: de YouTubes en Facebooks van deze wereld, websites die niet zelf inhoud (foto's, filmpjes, muziek en tekst) plaatsen, maar waarop gebruikers content delen met de rest van het internet. Een speciale filter moet al deze inhoud in de toekomst controleren op auteursrechtschendingen. Een kattenfilmpje met een leuk muziekje? Grote kans dat de filter dit filmpje weigert, want op muziek zit vaak auteursrecht.
Nu is nog het tegenovergestelde het geval. Rechtenhouders moeten een website erop wijzen als hun auteursrecht wordt geschonden. In het geval van 'memes' (grappige korte filmpjes of foto's) of kattenfilmpjes met een muziekje zal dit nu niet snel gebeuren. Tegenstanders zijn daarom bang voor de gevolgen van zo'n auteursrechtenfilter. "Door van internetplatforms te eisen dat nieuw aangeboden inhoud automatisch gefilterd moet worden, neemt artikel 13 een ongekende stap in de richting van een transformatie van het internet. Van een open platform om op te delen en te innoveren naar een plek met geautomatiseerde bewaking en controle van zijn gebruikers", schrijven de internetprominenten.
'We zien niet wat er wordt gewist en waarom. Transparantie ontbreekt'
Ook zijn er zorgen over de macht die techbedrijven als Facebook en Google, eigenaar van YouTube, hierdoor kunnen krijgen. Die bedrijven zijn al in het bezit van moderne filters, maar voor andere bedrijven kunnen de kosten om die te ontwikkelen in de miljoenen lopen. Geld speelt bij de grote bedrijven geen rol, maar een start-up die de concurrentie met grote internetbedrijven wil aangaan, is ook verplicht om zo'n filter te bouwen. Dat werpt volgens de tegenstanders van de hervorming een grote financiële drempel op om online te innoveren.
Digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom sluit zich aan bij die kritiek. "Een filter maakt gebruikers kwetsbaar", zegt directeur Hans de Zwart. "We weten dat een filter altijd iets te veel doet; die wordt geprogrammeerd om het zekere voor het onzekere te nemen. Er zijn legio voorbeelden dat inhoud wordt weggecensureerd, maar we zien niet wat er wordt gewist en waarom. Transparantie ontbreekt."
Verantwoordelijkheid
Stefan Kulk is jurist en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en schreef een proefschrift over de aansprakelijkheid van internetdienstverleners. Hij verwacht dat de soep niet zo heet wordt gegeten als die door de actiegroepen wordt opgediend. "Zoals ik de nieuwe wet lees, geldt die in de eerste plaats voor grote partijen zoals YouTube en Facebook waarop steeds meer inhoud verschijnt. Er wordt van platforms meer verantwoordelijkheid geëist, omdat er ook veel illegaal materiaal online staat."
'Als je werkt met een filter wil je niet dat een algoritme memes of parodieën verwijdert'
Kulk erkent dat de huidige wet nog een aantal hiaten kent. "Als je werkt met een filter wil je niet dat een algoritme memes of parodieën verwijdert. Het moet transparant zijn wat er wordt geweigerd en in het geval van een parodie moet een gebruiker in beroep kunnen gaan. Daar moet het Europees Parlement zeker nog naar kijken."