Gennez maakt Somers het hof in Mechelen: "Het zou toch logischer zijn om samen te besturen?"

- "Mag ik nog iets zeggen?"
- "Ja, maar daarna mag ik weer." 
Is Caroline Gennez aan het woord, dan schudt Bart Somers heftig het hoofd. Praat de burgemeester, dan steekt de oppositieleidster haar hand op om hem te onderbreken. Ieder woord van de ander wordt in tweeën gesplitst, op ieder antwoord volgt een repliek. En dan nog een. Maar steeds wordt de bal getackeld, nooit de man. Daarvoor is de onderlinge appreciatie te groot, kennen ze elkaar ook al veel te lang. 

Maar hoe hard de discussie ook gevoerd wordt, de echte strijd die in Mechelen woedt, is die om de tweede plek. Begin er ook maar eens aan: campagne voeren tegen de Beste Burgemeester ter Wereld die door vriend en vijand geroemd wordt als lichtend voorbeeld. Toch heeft ook hij steken laten vallen, geeft Somers toe. De sociale achterstand doet hem nog steeds pijn aan de ogen en er is altijd nog een voetpad te herstellen. Maar echte fouten?

Somers: “De parking onder de grote markt, die werd aangelegd in 2001. Vandaag zou ik dat nooit meer doen. Je trekt zo alleen maar meer verkeer aan naar het centrum, terwijl we de auto daar weg willen. Maar in die tijd hadden we die parking daar wel absoluut nodig. Dat is de start geweest van de vernieuwing van Mechelen."

Gennez: “Ons valt het vooral op dat Mechelen duurder geworden is. De afgelopen twintig jaar is Mechelen getransformeerd tot een hele mooie stad, maar de jongste zes jaar is er te weinig geïnvesteerd in mensen. 16.000 Mechelaars ontvangen een verhoogde tegemoetkoming. 15 procent van de Mechelaars zit in de schulden, in de andere centrumsteden is dat 9 procent. Tegelijk betaal je hier nu 100.000 euro meer voor een appartement dan tien jaar geleden. Er zijn 1.000 gezinnen extra op de wachtlijst voor een sociale woning beland. Daarom pleit sp.a voor een Mechels menswaardig inkomen dat mensen in staat moet stellen om in alle basisnoden te voorzien.

U kijkt afkeurend, meneer Somers, maar het klopt wel dat de huizenprijzen fors zijn gestegen.

Somers: “Heel Vlaanderen kampt met dat probleem. Sp.a doet nu alsof zij de garantie zijn voor een sociaal beleid, maar de cijfers zeggen iets anders. De vorige legislatuur, mét socialisten, is het aandeel sociale woningen gedaald van 9,4 procent naar 8,1 procent. Deze legislatuur hebben we dat weer opgekrikt naar 8,4 procent. We hebben 209 miljoen euro geïnvesteerd in sociale woningen. In feite zijn we elkaars bondgenoten, Caroline. Onze analyse is dezelfde, maar ook wat het verleden betreft moeten we een eerlijke analyse durven maken. De realiteit is dat het beleid zonder socialisten beter was dan met.

Gennez: “Helemaal eens dat je een eerlijke analyse moet maken. Twintig jaar geleden was er een patrimonium aan sociale woningen van 12 procent. Nu is dat nog 8,4 procent. Dat is dus het bilan van 18 jaar burgemeesterschap.”

Somers: “Je was er wel zes jaar bij.”

Gennez: “En twaalf jaar niet. Wat het stadsbestuur nu moet doen, is doortastend zijn op sociaal vlak. Waarom hebt u vier jaar gewacht om een woonbeleidsconvenant af te sluiten met de Vlaamse overheid voor de bouw van extra sociale woningen? Dat kon al in 2014, u deed het pas in 2018.”

Somers: “ Er is geen stad in Vlaanderen die zoveel middelen heeft vrijgemaakt voor het sociaal patrimonium. Kijk ook naar de daling van de kinderarmoede in Mechelen sinds 2001, dat spelen we klaar als enige stad in Vlaanderen."

Gennez: “Ik geloof gerust dat je wil investeren. Maar geef dan ook toe dat de N-VA niet de meest geschikte bondgenoot is, met een veel rechtser, killer discours. Wij voeren geen burgemeesterscampagne, wij weten ook: de sjerp zit bij Bart Somers gebeiteld. Maar wij willen mee aan boord om die blinde vlekken op sociaal gebied in te vullen. De leefbaarheid en zorg kunnen nog beter.”

Somers: "Als je al die ongelooflijke evoluties ziet van de afgelopen legislatuur, hoe kan je deze stad dan afschilderen als een sociale woestijn?”

Gennez: “De waarheid heeft ook haar rechten, Bart, de...”

Somers (onderbreekt): “Ik kan u alle cijfers bezorgen, ze komen allemaal uit de stadsmonitor.”

Gennez (heeft intussen zelf een tabel erbij gehaald): “Kijk, hier zie je de kansarmoede-index voor kinderen per jaar. Ik word daar niet echt blij van. In 2014 bedroeg die nog 11,54 procent, in 2017 is dat 13,85 procent.”

Somers (fel): “Caroline, die cijfers zijn in heel Vlaanderen gestegen! Wat heb ik nu gezegd? Van 2001 tot 2017 is de kinderarmoede gedaald...”

Gennez: “En de laatste jaren zijn ze dus weer gestegen. Met cijfers kan je alles bewijzen.”

Somers: “... en iedereen weet waar die stijging van de laatste jaren vandaan komt, u ook.”

Gennez: “Het beleid van Homans alleen zeker?”

Somers: "Vooral van de vluchtelingencrisis.”

Gennez (gooit de armen in de lucht): “En kijk, daar komt de N-VA-retoriek naar boven.”

Somers: “In Gent gaan die armoedecijfers maal twee, in Antwerpen ook. In Brugge maal drie! Ik ben trots op ons sociaal beleid. Burgemeesters met socialistische signatuur doen het veel minder goed als het gaat over kinderarmoede."  

Mechelen wil de auto weg uit de stad. Is Gent het te volgen voorbeeld?

Gennez: “De luchtkwaliteit is slecht in Mechelen, bleek ook in het rapport van het Agentschap welzijn en gezondheid. Amper 6,5 procent van de Vlamingen ademt nog minder gezonde lucht in. Daarom moeten we een gedurfd mobiliteitsbeleid voeren. De hele binnenstad moet fietsstad worden, waar de auto slechts te gast is. Het openbaar vervoer is aan een stevige upgrade toe, we rijden in Mechelen met de oudste bussen van Vlaanderen rond, er stoppen zelfs geen bussen meer aan het kerkhof of aan recreatiepark De Nekker. Als het aan ons lag, was er ook al een lage-emissiezone geweest, maar helaas wil het stadsbestuur dat pas in 2020 invoeren. Gewoon omdat er tussen Groen en N-VA geen goed en duurzaam compromis mogelijk is."

Somers (verongelijkt): "Wat Gent gedaan heeft met de knip, dat hebben wij acht jaar geleden al gedaan. Er is vrijwel geen doorstromend verkeer meer mogelijk in de binnenstad. Van de binnenstad een fietsstad maken, dat staat ook al in ons programma. Wij hebben deze legislatuur de eerste fietsstraten aangelegd en kijken of we dat ook in de woonwijken kunnen invoeren. Ons fietspadenplan heeft de grootste prioriteit."

Gennez: "Ah ja? Tienduizend euro hebt u voorzien voor die fietsinfrastructuur. Dat is vijf centimeter extra fietspad. Als het toch zo belangrijk is voor u, waarom trekt u er in de meerjarenbegroting dan zo weinig geld voor uit?"

Somers: "Allez Caroline, jij weet toch ook dat de meerjarenbegroting voor de komende legislatuur pas tijdens die volgende legislatuur wordt opgemaakt."

Mevrouw Gennez heeft wel een punt dat N-VA een ander mobiliteitsbeleid wil dan Open Vld, Groen en sp.a. 

Somers: "We verschillen op dat vlak van mening. Er zijn dingen die we met hen delen, er zijn dingen die we met anderen delen." 

Er zijn nog andere voorbeelden. U wordt alom geroemd om uw diversiteitsbeleid, maar u zit wel met een N-VA-schepen die weigert een koppel te trouwen omdat het meisje vanuit haar geloof mannen de hand weigert te schudden.

Somers: "Kijk, we hebben zes jaar goed bestuurd samen, net zoals we de zes jaar daarvoor ook goed bestuurd hebben met de socialisten. Het zijn vandaag verkiezingen en dan profileren mensen zich. 

"Natuurlijk vind ik dat heel erg fout, iedereen in Vlaanderen kent mijn visie. Wat niet wegneemt dat ik vind dat je wel het debat moet aangaan met mensen die om principiële redenen weigeren om het andere geslacht de hand te schudden. Het is niet de bedoeling dat we in een gesegregeerde samenleving op basis van gender gaan leven. Maar mensen tegen elkaar opzetten, groepsdenken, daar doe ik niet aan mee."

Er was ook sprake van racisme binnen het politiekorps. Is uw positieve verhaal over samenleven meer dan een laagje vernis? 

Somers: "U zal me niet horen beweren dat Mechelen een paradijs is, maar stapsgewijs gaan we vooruit. Het vertrouwen in mensen met een andere culturele achtergrond was tien jaar geleden nergens lager dan in Mechelen. Vandaag is dat het derde hoogste. In de werkloosheidscijfers zien we dat de achterstand van mensen met een migratieachtergrond in Mechelen drie keer zo snel daalt als in de rest van Vlaanderen."

Gennez: "Het valt niet te ontkennen dat Bart een verbindend discours brengt. Maar als je kijkt naar onze wijken is de sociale cohesie de voorbije jaren niet versterkt. Bij de politie wil men graag personen van allochtone origine rekruteren. Maar iedereen die is gekomen, vertrekt binnen de kortste keren weer. Kijk naar Jinnih Beels."

Somers: "Tja, Caroline, die moest blijkbaar dringend lijsttrekker worden bij sp.a in Antwerpen. Maar misschien komt ze na de verkiezingen wel snel weer terug."

Gennez: "Bart, je kan niet ontkennen dat er een aantal mensen zijn vertrokken omdat ze buitengepest zijn. De sfeer en de realiteit in het politiekorps is géén goede weerspiegeling van de diversiteit in de samenleving. Het lijkt me dat je daar na achttien jaar burgemeesterschap toch ook wel even voor in de spiegel mag kijken. Heeft dat te maken met de coalitiepartner? Of is het gewoon makkelijker om erover te spreken dan er ook echt iets aan te doen?"

Somers: "Ik kan perfect in de spiegel kijken, geen zorgen. Van de sp.a weet ik overigens gewoon niet waar ze staan op het vlak van diversiteit, de dingen die ik voorzitter Crombez daarover heb horen vertellen de laatste jaren zijn hoogst verwarrend, hoor. Dan is het beleid in Mechelen bijzonder helder. Ga naar het stadhuis straks en je zal een vrouw met hoofddoek aan het loket treffen." 

Mevrouw Gennez stelt zich hier al het hele gesprek op als de beminnelijke bruid en u wijst haar consequent af. Waarom? Het klopt toch dat u ideologisch dicht bij elkaar ligt? 

Somers: "Dat zegt u."

Kom, u bent nagenoeg de belichaming van paars. Bovendien is het een publiek geheim dat uw kartelpartner Groen geen zin heeft om voort te gaan met N-VA. 

Somers (windt zich plots op): "Maakt N-VA in Mechelen dan een verpletterende indruk op u? Sorry hoor, ik heb respect voor iedereen die mee bestuurd heeft, maar de lijnen zijn door ons uitgezet."

Gennez: "Ik ga geen afbreuk doen aan wat het bestuur heeft gerealiseerd, maar een evenwichtiger bestuur zorgt wel voor een betere dynamiek. Waarom zou je moeilijkheden opzoeken wanneer een coalitie met ons veel natuurlijker zou zijn?"

Somers: "Er is ook nog CD&V."

Het wordt bijna gezichtsverlies wanneer de stadslijst straks geen absolute meerderheid haalt.

Somers: "Nonsens. Ik zou graag vooruitgaan en met meer dan een paar procentjes (de stadslijst haalde 33,9 procent in 2012, AVB/RW). Maar op een absolute meerderheid reken ik niet."

Het feit dat u de avances van sp.a negeert, doet vermoeden dat jullie conflict van zes jaar geleden nog niet verteerd is. Mevrouw Gennez heeft het u erg kwalijk genomen dat u haar heeft ingeruild voor N-VA.

Gennez: "Het is niet aangenaam wanneer je nog tijdens de legislatuur verneemt dat er een voorakkoord is tussen je coalitiepartner en een andere partij."

Hebben jullie dat ooit uitgepraat?

Gennez (minimaliseert): "Voor mij zijn er geen onoverkomelijke meningsverschillen. Was dat een aangename ervaring? Neen, maar zo is politiek. Voor mij zijn er geen bruggen verbrand."

Somers (knikt instemmend): "We debatteren altijd heel scherp, maar dat waardeer ik net zo aan Caroline." 

Als u straks met een mooie score de verkiezingen wint, waar het wel naar uitziet, zit u helemaal op koers om in 2019 minister van Samenleven te worden, meneer Somers.

Somers (lacht luid): "Ik ben doodgraag burgemeester."

U bent nochtans al eens eerder vertrokken (Somers was tussendoor even minister-president, AVB/RW). Drie jaar geleden was u ook in de running om minister te worden.

Somers: "Daarom dat u mij ook geen dure eden zal horen zweren dat ik gegarandeerd de komende zes jaar in Mechelen zal blijven. Ik weet dat politiek ook een teamsport is en dat je zulke dingen niet alleen beslist."

Gennez: "Wacht, wacht, hoor ik dat nu goed? Jij kan niet zeggen of je zes jaar in Mechelen zal blijven?"

Somers: "Ik zeg dat ik dat heel graag zou doen."

Gennez: "Maar je engageert je niet?"

Somers: "Ik ben daar volwassen in. Wie zegt dat hij daar honderd procent zeker van is dat hij zes jaar zal blijven, maakt zichzelf en de kiezer iets wijs."

Hoe zit dat bij u, mevrouw Gennez? U moet straks mogelijk kiezen tussen schepen worden of in het parlement blijven.

Gennez: "Wij hebben een sterk team, vele mensen bij sp.a zijn klaar om schepen te worden."

U verwijt de burgemeester geen duidelijk engagement aan te gaan, maar u schept zelf ook geen klare wijn?

Gennez: "Als ik schepen zou worden, dan zou ik zes jaar blijven."

U durft niet meer te solliciteren naar een 'toffe portefeuille'?

Gennez (lacht): "Neen."

Somers: "Sorry, maar mag ik dit nu een beetje typisch vinden? Lesjes geven aan anderen, maar zelf geen antwoord geven."

Gennez: "Maar Bart, we gaan de posten toch nog niet verdelen voordat het vel van de beer geschoten is?"

Somers (triomfantelijk): "I rest my case."