Mannendag in Helsinki

Vandaag ontmoeten ze elkaar, in de Finse hoofdstad Helsinki: Vladimir Putin, president van Rusland en Donald Trump, president van de Verenigde Staten. Voor Trump is dat het sluitstuk van zijn reis door Europa. Voor Putin is het korte tripje naar Helsinki een van zijn schaarse buitenlandse reizen, een dag na de afsluiting van het wereldkampioenschap voetbal voor landenteams. Putin was verplicht aanwezig bij de openingswedstrijd, maar liet daarna verstek gaan. De man houdt meer van ijshockey en regisseert hoe dan ook liever achter de schermen.

Dat is ook de opmaat van de ontmoeting in Helsinki vandaag. De locatie is interessant. Finland weet als geen andere natie wat het Russische nabuurschap inhoudt. Eeuwenlang moesten de Finnen bezetting, oorlog, dreiging en beïnvloeding dulden. ‘Finlandisering’ was zelfs een geopolitieke term en hield tijdens de Koude Oorlog in dat je weliswaar niet werd bestuurd vanuit Moskou, maar wel heel goed rekening moest houden met de politiek van een grote mogendheid die veel dichterbij was dan de bondgenoten in het verre Westen.

Zou het die kant weer opgaan? Trump gaf vooraf te kennen dat de NAVO in de Baltische staten een toontje lager zou gaan zingen; een militaire oefening zou misschien wel helemaal worden afgeblazen. Dat ging niet alleen in tegen het NAVO-beleid, Trump trapte ermee op ongeveer elke zere plek in Estland, Letland en Litouwen. Die drie landen hebben te maken met een door toedoen van de Sovjet-Unie getraumatiseerd verleden, hebben flinke Russische minderheden, zijn afhankelijk van Russische energie, lijden onder Russische maffiagroepen en digitale infiltratie. Juist die regio moet je als NAVO en als Amerikaans president steunen.

Putin is veel slimmer en meer ervaren dan Trump in dit soort situaties, op het snijvlak van beleefdheid en onderhandelen. De Amerikaanse staf is slecht voorbereid en onrustig, het boegbeeld is onberekenbaar. Rusland heeft naast Putin minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov, de Henry Kissinger van de 21e eeuw. Hij is net zo’n topdiplomaat als de Amerikaan dat veertig jaar geleden was voor president Nixon.

Twaalf Russen werden vrijdag door Justitie in Amerika beschuldigd van het hacken van de Democratische verkiezingscampagne in 2016. Trump staat onder druk van oppositie en hard rechts binnen de Republikeinse partij om Putin flink toe te spreken. Dat is nog nooit gebeurd en tussen Trump en de Russen liggen veertig jaar van schimmige, net niet gerealiseerde zakendeals. Het zou niet verbazen als Moskou vandaag na het WK pas echt gaat scoren.