Berlijn bevriest huurprijzen voor vijf jaar om einde te maken aan ‘huurwaanzin’

Duizenden Berlijners kregen op de valreep nog een huurverhoging voor de kiezen, voordat het stadsbestuur deze week besloot om per direct de huren vijf jaar lang te bevriezen. Verhuurders zagen de bui al hangen: het linkse gemeentebestuur stond onder zware druk van de bevolking om een einde te maken aan, zoals dat in de volksmond heet, ‘de huurwaanzin’.

De gemiddelde huurprijs in de Duitse hoofdstad verdubbelde de afgelopen tien jaar. Vooral grote vastgoedbedrijven, ‘de huurhaaien’, moesten het dit voorjaar ontgelden tijdens een reeks demonstraties in Berlijn en enkele andere Duitse steden.

“Verhuurders hebben de laatste kans benut om huurverhogingen door te voeren”, zei oprichter Daniel Halmer van de actiegroep Wenigermiete. Volgens hem hebben veel huiseigenaren de aankondiging van huurstijgingen per bode of koerier laten bezorgen, om het stadsbestuur voor te zijn. Dat wil de stop op huurverhogingen met terugwerkende kracht vanaf 18 juni invoeren.

Volgens Katrin Lompscher van de partij Die Linke kunnen er niet alleen forse boetes opgelegd worden aan verhuurders die de nieuwe regels aan de laars lappen, maar wordt ook onderzocht of huidige huurprijzen verlaagd kunnen worden. In totaal zouden 1,5 miljoen huishoudens profiteren.

De Duitse hoofdstad heeft met de maatregelen een nationale primeur, en betreedt daarmee volgens experts “een juridisch niemandsland”. Het is zeer de vraag of de nieuwe wetgeving, die in oktober rond moet zijn, standhoudt bij de rechter. Organisaties van woningeigenaren spraken al de hoop uit dat de nationale regering in Berlijn of het Hooggerechtshof in Karlsruhe een streep haalt door de maatregelen.

Belangenbehartigers van huurders toonden zich opgetogen over het Senaatsbesluit: “We hebben reden om een feestje te vieren.” Huurders die te elfder ure nog met een huurverhoging te maken kregen, wordt aangeraden om de rechtsgeldigheid te laten onderzoeken door een deskundige.

Voor Die Linke gaat het compromis met de coalitiepartners SPD (sociaal-democraten) en de Groenen niet ver genoeg. De partij gaat door met een actie die een verreikend doel heeft: het onteigenen van woningen door de overheid. Die Linke en actiegroepen willen dat vastgoedbedrijven met meer dan drieduizend woningen in handen komen van ‘de gemeenschap’. Het beoogde referendum daarover is deze maand een stap dichterbij gekomen: een petitie werd meer dan 77.000 keer ondertekend, ruimschoots voldoende om het gemeentebestuur te verplichten er zich serieus over te buigen.

De belangrijkste kritiek van de oppositie op de bevriezing van de huren, is dat huurders weliswaar beter kunnen slapen, maar dat het achterliggende probleem van de huurstijgingen – de groeiende woningnood – niet wordt opgelost.