Verleidelijke vallei, uitdagende bergen: de verborgen parels van het Montafon-dal

Je zag ze twee weken geleden misschien voorbijglijden in je Facebook-tijdlijn, de (doodenge) beelden van een door de wind geteisterde skilift die als een schommel heen en weer klotste en een aantal skiërs de rit van hun leven bezorgde. De beelden zetten skigebied Silvretta-Montafon meteen op de kaart.

Een week later zit ik, samen met een snowboardende vriend, in dezelfde lift. Van storm Eleanor is gelukkig geen sprake meer. Integendeel, de zon schijnt en zal dat een week lang blijven doen. “Jullie hebben erg veel geluk met het weer”, lacht Martina Zudrell van Montafon Tourismus die ons in een heerlijk soort Duits door de 39 kilometer lange vallei praat. “Even voor de duidelijkheid: Montafon is de naam van het dal dat in de stad Bludenz begint en tot aan het Silvretta-gebergte loopt. Montafon heeft vijf skigebieden, waarvan Silvretta-Montafon met 140 kilometer aan pistes veruit het grootste is. Daarnaast hebben we Gargellen, Golm, Kristberg en Bielerhöhe.

“Het interessante is dat al die gebieden specifieke eigenschappen hebben. Zo biedt Gargellen uitstekende offpiste- en skitourfaciliteiten, terwijl Golm en Kristberg paradijsjes zijn voor kinderen en jonge ­families. Bielerhöhe is piepklein met maar één lift, maar wel met veel winterwandel­routes en langlaufpistes. Voor ieder wat wils dus, maar met de nadruk op sportiviteit en activiteit. Après-skimogelijkheden vind je hier zeker wel, al zullen echte feestvierders toch eerder naar Tirol trekken.”

Culinaire hoogtepunt

Volgens Martina is de Montafonvallei al behoorlijk geliefd onder Belgische wintersporters. In de toeristische ranglijst zou België op plek 5 staan, na Duitsland, Zwitserland, Nederland en Frankrijk. Een eerdere rondvraag in mijn eigen vriendenkring leverde echter vooral opgetrokken wenkbrauwen op. De Nederlandse hotelier Susan, met wie we op woensdagochtend de allereerste lift naar de top van de Hochjoch nemen, bevestigt mijn vermoeden.

“Montafon is in de Lage Landen, en dan vooral in België, nog helemaal niet zo ­populair. Toch heeft de hele vallei veel ­potentieel. Niet onbelangrijk is dat het minder lang rijden is dan andere skigebieden in Oostenrijk als Ischgl, Sölden of Zell am See. Dat scheelt toch al snel een uur.”

Ook niet onbelangrijk is dat de Montafon­vallei de laatste tien jaar een behoorlijke metamorfose onderging. In 2007 kocht een lokale bank de aandelen van het skiliftenbedrijf en verbond de Silvretta Nova – aan de ene kant van de vallei – met de Hochjoch aan de andere kant. De geboorte van Silvretta-Montafon was een feit.

En zoveel jaar later blijf het gebied investeren. Vorige maand gingen op de top van de Nova de deuren van VINNOVA open, de hoogst gelegen wijnbar van Vorarlberg. Dat past perfect in het huidige gevecht van Europese skigebieden om de aandacht van de veeleisende skiër. Zo loopt er in Sankt-Moritz (Zwitserland) tot ­vandaag nog het 25ste St. Moritz Gourmet Festival, waar sterrenchefs uit een achttal landen aanwezig zijn om hongerige wintersporters in de watten te leggen. En nu heeft dus ook Montafon zijn eerste ‘culinaire’ hoogtepunt, als je de typische kaassoep en zelfgestookte schnaps niet meetelt.

“We stellen al langer vast dat er steeds meer wintersporters zijn die tijdens hun wintervakantie bewust de tijd nemen om culinair te genieten – en dat niet enkel in het dal, maar ook boven op de berg”, zegt Jannik Schneider. Hij bedacht het concept en opende VINNOVA op de bovenste verdieping van het bekende bergrestaurant Nova Stoba. Het resultaat is een prachtige, moderne ruimte met een gigantische houten bar, een houten plafond en vloer, een stalen structuur en een fantastisch uitzicht op de bergen. Oenoloog Tom schotelt ons zijn drie favoriete Oostenrijkse wijnen voor, waarvan er twee bijzonder in de smaak vallen. De duurste (en oudste) van de drie heeft volgens mijn wijnminnende kameraad zijn beste tijd gehad. En dat geldt eigenlijk ook voor mijzelf na een lange dag skiën in Silvretta-Montafon, gevolgd door drie flinke glazen druivennat. Gelukkig gaat de gondel vlak voor de Nova Stoba ook weer even vlot naar het dal.

De slagzin van Toerisme Montafon is ‘Echte bergen. Echt beleven’ en maakt al duidelijk dat het er om meer draait dan glijden van een berg. In Silvretta-Montafon is er een uit de kluiten gewassen en uitstekend onderhouden snowpark. In Gargellen brengen geprepareerde skiroutes de avontuurlijke wintersporters door naaldbossen.

Smokkelroute naar Zwitserland

En overal in Montafon wordt er reclame gemaakt voor ski touring of toerskiën, dé skitrend van de laatste jaren. Bij toerskiën wandel je met vilten lappen onder je ski’s eerst naar boven, om achteraf weer naar beneden te skiën. In het zuiden van Vorarlberg vind je de beste condities voor zo’n avontuur: hellingen in alle richtingen, bossen, hoogtes tot boven 3.000 meter, de gletsjers van Silvretta en vooral sneeuw tot ver in het voorjaar.

De topper in het skitochtengamma is de Madrisa-toer, een tocht die via oude smokkelroutes naar Zwitserland voert en over heerlijke afdalingen – inclusief een treinrit met de Rhätische Bahn – weer terug. Maar aangezien wij toerski-maagden zijn (en mijn vriend nog nooit in zijn leven op latten heeft gestaan), volgen we een beginnerscursus. Wanneer alle andere skiërs de pistes hebben verlaten, brengen wij lappen aan onder onze stapski’s en proberen zo vlot mogelijk naar boven te sjokken. Na een uurtje stappen is het pikkedonker en schakelen we in het zog van de begeleider onze koplamp aan. 

Bijzonder vlot lukt onze tocht niet. Toerskiën vereist toch een zekere techniek en een uitstekende conditie. En vooral daar wringt het schoentje. Eerder die dag namen we namelijk deel aan de behoorlijk uitputtende Hochjoch­Totale, de langste afdaling van gans Vorarlberg en voor ons het absolute hoogtepunt van de week. Wie deze afdaling boekt (enkel op woensdag mogelijk), mag als eerste naar het hoogste punt van het hele skigebied. Van daaruit, op 2.430 meter hoogte, gaat het via vers geprepareerde blauwe en rode pistes en via de langste skitunnel ter wereld naar het 1.700 meter lager gelegen daldorp Schruns. Pas daarna gaat het skigebied open voor alle andere wintersporters.

Architectuurtoerisme

In de 39 kilometer lange Montafonvallei wonen zo’n 16.000 mensen, verdeeld over dertien dorpen tussen Bludenz en de grens met Tirol.

“In de drukste periodes komen daar nog 16.000 vakantiegangers bij”, aldus Martina. “Het zijn hier met andere woorden levendige dorpen. En ook als er geen toeristen zijn, blijft alles draaien. Bepaalde andere skigebieden zijn buiten het winter­seizoen doods, dat is hier allerminst het geval. Ook in de zomer krijgen we toeristen over de vloer die hier komen ­wandelen, fietsen of e-biken.”

De deelstaat Vorarlberg krijgt bovendien veel architectuurtoeristen over de vloer. Net als Zuid-Tirol herbergt de streek – en dan vooral de iets noordelijker gelegen regio Bregenzerwald – een hoop architecturale hoogtepunten.

“Het Bregenzerwald is ons architectuurcentrum”, zegt Martina’s collega Andrea, die de pr verzorgt voor heel de deelstaat. “Je hebt wellicht van het project ‘Bus:Stop Krumbach’ gehoord, waarvoor bekende architecten bushaltes ontwierpen. Ook het Werkraumhaus van Peter Zumthor is heel bekend en indrukwekkend, net als het Kunsthaus Bregenz (ook van Zumthor, red.) en het Vorarlberg Museum (Cukrowicz Nachbaur).

“Maar ook in Montafon valt er op architecturaal vlak nog wel wat interessants te ontdekken. De Alfenz-brug bijvoorbeeld, die vlak langs de toegangsweg tot de Montafonvallei ligt en verscheidene architectuurprijzen in de wacht sleepte. Ook een interessant gebouw is het Illwerke Zentrum Montafon, een van de grootste bureaugebouwen ter wereld in houtbouw.”

PRAKTISCH

Schruns, de belangrijkste stad van de Montafonvallei, ligt op net geen 800 km (of net geen 8 uur rijden) van Brussel. Vliegen kan ook, met Swiss naar Zürich of met TUIfly van Antwerpen naar Innsbruck. In beide gevallen zit je nog twee uur in de auto.

In Montafon zijn er verschillende skipasmogelijkheden. Zo biedt de Montafon Brandnertal Card toegang tot liefst zeven wintersportgebieden. Skipassen kunnen ook voor de gebieden apart aangeschaft worden. Zo kost een dagticket voor Silvretta-Montafon 52,50 euro en eentje voor Gargellen 47,50 euro. Info: montafon.at en silvretta-montafon.at

Wij sliepen in het moderne viersterrenhotel Sporthotel Silvretta Montafon in het dorpje Gaschurn. Het hotel is eigendom van het skiliftbedrijf en heeft een bijzonder populaire spa en een uitstekend restaurant. Info: silvretta-montafon.at/sporthotel.