Gevonden fossiel van ‘sabeltand-oerhond’ baanbrekend voor evolutionaire geschiedenis
Een internationaal team van paleontologen heeft op Mallorca een fossiel gevonden van een evolutionaire verwant van het eerste zoogdier. Deze gorgonopsia leefde 250 tot 270 miljoen jaar geleden, of nog vóór de dinosaurussen, schrijven de wetenschappers in Nature Communications. De geografische locatie van de vondst leidt ertoe dat een deel van de evolutionaire geschiedenis best herschreven wordt.
De gorgonopsia behoorde tot de synapsiden, een gewervelde groep waaruit de eerste zoogdieren zijn ontstaan. Het dier lijkt op een moderne hond zonder oren. Het legde eieren, was warmbloedig en beschikte over een reptielenhuid. Het fossiel is het oudste exemplaar van de gorgonopsia dat tot nu toe is gevonden.
Sabeltand
De ’oerhond’ was ongeveer een meter lang en beschikte over een sabeltand waarmee hij vermoedelijk op kleine reptielachtigen joeg. Daarnaast is de vondst nog opmerkelijk want nooit eerder zijn resten van een ouder roofdier met sabeltanden opgegraven. En op de koop toe zijn de poten ook eigenaardig: bij zoogdieren staan die recht, bij reptielen staan die naar de zijkant maar bij de Gorgonopsia staan die daar ergens tussenin. Qua voortbeweging konden ze zich door hun rechtopstaande houding efficiënter voortbewegen dan reptielen.
De gevonden fossiele resten omvatten fragmenten van de schedel, wervels, ribben en een dijbeen in uitstekende staat, waardoor onderzoekers details over zijn voortbeweging en dieet goed konden bestuderen.
Verbazing
Alle continenten maakten ten tijde van de gorgonopsia deel uit van het supercontinent Pangea. Tot nu gingen wetenschappers ervan uit dat de gorgonopsia zijn evolutionaire oorsprong had in de gematigde klimaten van Pangea. Ze staafden zich hiervoor op vroegere vondsten van de gorgonopsia in het huidige Siberië en Zuid-Afrika.
De fossiele resten van het exemplaar op Mallorca zijn veel ouder en dat zorgt voor verbazing bij wetenschappers. Het team paleontologen vermoedt dat de evolutionaire oorsprong van de gorgonopsia in de tropische contreien ligt gezien Mallorca tijdens Pangea aan de evenaar lag. “Alsof je een kangoeroe in Europa vindt”, reageerde paleontoloog Lars van den Hoek Ostende in de Nederlandse Volkskrant. Een deel van de evolutionaire geschiedenis moet dus best herschreven worden.