Organisatie Songfestival: "Zullen erop toezien dat er tijdens show geen politieke boodschappen te zien zijn"

Vanavond begint in Malmö in Zweden het Songfestival met de eerste halve finale. Eden Golan, de kandidaat voor Israël, brengt pas donderdag, tijdens de tweede halve finale waar ook België en Nederland aan deelnemen, haar lied 'Hurricane'. Ondanks felle kritiek, onder meer uit de muziekwereld en de culturele sector en ook van minister van Media Benjamin Dalle (CD&V), blijft de EBU tot vandaag achter de deelname van het land staan. Israël voert al sinds oktober een bloedige oorlog in de Gazastrook, waarbij al meer dan 35.000 doden vielen aan Palestijnse kant. 

"Het Eurovisiesongfestival is een niet-politiek evenement waarbij omroepen en artiesten met elkaar in competitie gaan, niet de regeringen", klonk het begin dit jaar al en De Tender houdt vast aan die argumentatie.

"Ik begrijp dat er bezorgdheid is over de deelname van Israël", zegt hij in De Ochtend op Radio 1. "Ik begrijp ook dat mensen zeer uitgesproken meningen hebben over het conflict in het Midden-Oosten.  Niemand kan onverschillig blijven bij het leed dat veroorzaakt wordt bij iedereen die betrokken is, maar het Eurovisiesongfestival is een muziekevenement, dat georganiseerd wordt door 37 openbare omroepen, die lid zijn van de EBU. Het is geen competitie tussen overheden." 

"De bestuursorganen van de EBU hebben de lijst bekeken en geoordeeld dat KAN, de openbare omroep van Israël, aan alle criteria beantwoordt om te mogen deelnemen en dus ook mag deelnemen", benadrukt hij.  

De situatie nu is anders dan de uitsluiting van Rusland in 2022, na de inval in Oekraïne, legt De Tender uit. "Toen was er een brede consensus dat Rusland niet kon deelnemen, maar ook de 3 Russische omroepen die lid waren van de EBU zijn vrijwel onmiddellijk uit de EBU gezet omdat ze niet als een onafhankelijke openbare omroep hebben gefunctioneerd. KAN is wel een onafhankelijke openbare omroep. Dat is het argument en dat is net hetzelfde als dat van alle internationale sportfederaties, die ook Israëlische deelnemers toelaten bij hun evenementen." 

Ook Songfestivalkenner André Vermeulen gaf daar gisteren in De Afspraak toelichting bij. "Rusland was toen Oekraïne binnengevallen dat ook een lid was van de EBU, zij zouden elkaar kunnen tegenkomen tijdens de wedstrijd. Eerst had de EBU trouwens beslist dat Rusland wel mocht deelnemen. Toen zijn individuele openbare omroepen wel in opstand gekomen. Het verschil nu is dat Israël een lid van de EBU is, terwijl de Palestijnen zowat overal uitgesloten zijn, dat speelt zeker mee." 

Mocht er vandaag of de komende dagen nog een groot grondoffensief starten in Rafah, in het zuiden van de Gazastrook, dan zal dat niets veranderen aan de zaak. "We volgen uiteraard de situatie op de voet, maar omdat we geen politieke beslissingen nemen, kan dat ook geen onmiddellijke impact hebben op de deelname aan deze editie van het Songfestival", zegt De Tender. 

"Dit is een muziekfestival en geen politiek evenement", herhaalt hij. "Als we net de omgekeerde beslissing zouden nemen, dan zou het een uitgesproken politieke beslissing geweest zijn." Volgens André Vermeulen had een grootschalige aanval van Israël op Rafah in de voorbije periode eventueel wel een "stap te veel" kunnen zijn voor de EBU. 

Na eerdere commotie over de tekst van de Israëlische inzending, die aangepast moest worden, zou er intussen ook commotie geweest zijn over de outfit van Eden Golan (gescheurde stroken stof zouden gezien kunnen worden als verband dat dan weer verwezen zou hebben naar de aanval van Hamas van 7 oktober, red.), maar De Tender, benadrukt dat de act is goedgekeurd door de producers en de EBU. 

De Tender begrijpt dat het voor mensen raar blijft aanvoelen dat Israël deelneemt. "We hebben begrip voor de meningen die er zijn, het is erg wat er gebeurt in het Midden-Oosten, maar dit een competitie tussen openbare omroepen", herhaalt hij. "We zorgen ervoor dat het apolitiek blijft, door ons volledig te baseren op de spelregels die zeer transparant zijn. De openbare omroep in Israël beantwoordt daaraan en heeft het recht om deel te nemen. Als we net het omgekeerde zouden beslissen, dan zou het een politieke beslissing geworden zijn en dat willen we absoluut niet doen." 

Er zijn ook demonstraties in Malmö, maar op de vraag of het protest ook in de uitzending zal binnensijpelen bijvoorbeeld door reacties vanuit het publiek of tijdens de puntentelling, antwoordt De Tender: "In de show zal er in principe absoluut niets te zien zijn van politieke boodschappen. We zullen daar ook op toezien dat dat niet gebeurt. Vrije meningsuiting is belangrijk, er zijn hier ook een aantal demonstraties in de stad. Het is belangrijk dat mensen zich kunnen uitspreken over het conflict."

"Het festival is een groot evenement dat door 10-tallen miljoenen kijkers wereldwijd wordt bekeken, we zorgen ervoor dat het gebaseerd blijft op de waarden van het Eurovisiesongfestival. Iedereen staat voor eenheid, inclusie en diversiteit, dat is de kern die we willen bewaren. Het maakt niet uit of dit voor mij persoonlijk moeilijk is of niet. Ik heb een verantwoordelijkheid tegenover het festival, de openbare omroepen en tegenover de vele kijkers en dan is dat deel van de job."