Bij Oranje lacht Memphis weer zijn zonnige lach en lijkt hij zijn dipje te vergeten

Aan de gevels bij de KNVB in Zeist is het nieuwe Oranje gefotografeerd als een rijtje van vijf voetballers, toekomstmuziek en tevens werving voor de interland Nederland – Wit-Rusland. Vanaf links gezien: Frenkie de Jong met zijn eeuwige lach. Dan Memphis Depay, coole blik en gebalde vuist. De vastberaden oogopslag van aanvoerder Virgil van Dijk vooraan, in het midden. En daarna op de andere flank Georginio Wijnaldum en Matthijs de Ligt.

Van piepjong tot gewoon jong, rijp en ervaren. Het is, zeg maar, de as van het nieuwe Oranje van Ronald Koeman. Het Nederlands elftal moet donderdag in Rotterdam, na een fijne aanloop van een jaar, winnen bij de ouverture van de EK-kwalificatiereeks, tegen het best lastige Wit-Rusland. Op de verjaardag van de bondscoach nota bene.

Memphis Depay (25) was vorig jaar de belangrijkste aanvaller, de topschutter met vijf goals in tien interlands onder Koeman. Hij was de vrije aanvaller, in het centrum, met permissie tot zwerven, in de rol die hij ambieert. Hij combineerde klasse met het opwindende gevoel van wederopstanding van het Nederlands elftal, culminerend in de panenka tegen Frankrijk, de strafschop op de avond uit duizenden, toen Nederland de wereldkampioen vloerde.

Hij is de enige van de huidige internationals met meer dan tien treffers in het Nederlands elftal: dertien in 44 interlands. En het lijkt alsof hij zijn moeilijke periode bij Olympique Lyon meteen is vergeten als hij weer in Nederland is, bij Oranje, het elftal in opbouw. Hij postte dinsdag op Instagram een vrolijke foto met ‘broeder’ Quincy Promes, terwijl hij zich een dag eerder met bedrukt gezicht in het trainingskamp meldde. De maandag was bedoeld als opwindende dag, schreef hij op het medium, maar de gedachten gingen uit naar de slachtoffers van de schietpartij in Utrecht.

Gevoeliger dan hij lijkt

Zo is Depay. Gevoeliger dan hij met al zijn stoerheid lijkt, veelzijdig en sociaal. Aan de rand van het veld zegt hij maandag tegen de NOS dat het frustrerend is dat hij niet altijd speelt bij Lyon. Hij is wisselvallig. Te weinig doelpunten, te weinig beslissende voorzetten. De cijfers spreken duidelijke taal. Slechts zes goals en acht assists in de voor driekwart voltooide competitie, tegen negentien en dertien in zijn uitmuntende vorige seizoen. En bovenal: slechts één goal in de laatste twaalf duels, terwijl hij bijna onzichtbaar was in de achtste finales van de Champions League tegen Barcelona. Het is gerust een dipje te noemen. ‘Hoe lekker is het dan om je gelijk na de wedstrijd te melden in Nederland en voor je land te spelen’, zei hij tegen de camera. En ook: ‘Maak het niet groter dan het is.’

Want het kan zo weer anders zijn. Zijn rapport over dit seizoen is bovendien vrij apart, want hij is met 81 stuks de allerbeste van Frankrijk als het gaat om het aantal gecreëerde kansen, ruim voor Dimitri Payet van Olympique Marseille. In het door Opta bijgehouden klassement van passes voorafgaand aan een doelpoging is hij derde van Europa, gemeten in de vijf topcompetities, en houdt hij zelfs Lionel Messi en Eden Hazard achter zich.

Alleen: hij wil belangrijk zijn in de hoofdcategorieën van het voetbal, en als dat niet lukt, raakt hij geïrriteerd. ‘Zijn prestaties zijn te wisselvallig’, zegt de in Frankrijk wonende journalist Douglas de Graaf van het tijdschrift So Foot. ‘Soms is hij geniaal, soms verliest hij bijna alle ballen.’ Depay krijgt nu en dan bijna overdreven slechte cijfers in de voetbalbladen. De Graaf: ‘Ik denk dat hij vooral is bekritiseerd sinds hij zei dat hij toe is aan een grotere club dan Lyon. Dat was niet zo erg geweest als hij goed speelde, maar sinds hij dat heeft gezegd speelt hij niet goed.’

Geforceerd

Memphis probeert zich soms wat geforceerd af te sluiten van de kritiek. Volg hem op social media en raak sowieso gefascineerd door zijn leven. De ene dag presenteert hij twee nieuwe honden, Drako en Kleo, dan weer post hij een foto met vingers in de oren: block out the noise. De ene keer toont hij de Bijbel, dan weer verlangt hij naar Ghana, waar wortels liggen en waar hij goede doelen steunt. Na Barcelona-uit (5-1) meldt hij bij een foto met Gerard Piqué: you live and you learn.

Ronald Koeman zegt, over het verschil tussen Lyon en Oranje: ‘Memphis wil presteren en belangrijk zijn. Hij moet hier gewoon doen wat hij deed. Misschien dat zijn gevoel hier anders is dan in Lyon. De wedstrijden tegen Barcelona waren teleurstellend.’ Koeman bezocht Depay in december: ‘Dan praat je over van alles. Hier is hij spits, daar speelt hij soms aan de zijkant. Misschien voelt hij zich hier iets meer happy.’ Maar ook van Koeman hoeven we het niet groter te maken dan het is.

Op woensdag zet Depay bij een foto van de training: The smiles here don’t stop. In mooi Nederlands is dat een liedje: Je krijgt die lach niet van mijn gezicht.