Seks zonder toestemming taboe in Zweden

Stockholm

Volgens de nieuwe, zogenoemde ‘toestemmingswet’ mogen seksuele handelingen slechts plaatsvinden met expliciete toestemming van beide partners. Die toestemming kan mondeling of op andere wijze worden gegeven. In de wet wordt geen onderscheid gemaakt tussen korte relaties, langdurige relatie en groepsseks. Ook maakt het niet uit of er wel of geen geweld is gebruikt.

In de huidige wetgeving is het zo dat iemand niet veroordeeld kan worden wegens verkrachting, tenzij de partner heeft laten weten geen seks te willen. Vanaf 1 juli kan iemand wegens verkrachting veroordeeld worden in geval van seks zonder toestemming. ‘Wie zwijgt, stemt toe’, gaat straks dus niet meer op.

De toestemmingswet, die eind vorig jaar al werd gepresenteerd door de rood-groene minderheidsregering, kon van meet af aan rekenen op veel steun in het parlement. Woensdag werd hij – met 257 stemmen voor en 38 stemmen tegen – aangenomen in het parlement.

verontwaardiging

Al langere tijd bestond er in Zweden onvrede over het geringe aantal aanklachten en veroordelingen na verkrachting. Zo leidde in 2014 de vrijspraak van een man die een vrijpartij doorzette tegen de wil van zijn partner, tot verontwaardiging. Net als de (aanvankelijke) vrijspraak, in 2013, van drie verkrachters van een tienermeisje, op grond van het feit dat volgens de rechter ‘het dichthouden van je benen niet als een weigering kan worden beschouwd’. Het opstellen van de toestemmingswet kwam echter in een stroomversnelling door de #MeToo-campagne.

Amnesty International spreekt van ‘een grote overwinning voor vrouwen die onvermoeid hebben gestreden voor deze verandering’.

Juristen, onder wie Anne Ramsberg, secretaris-generaal van de Zweedse Orde van advocaten, denken niet dat er nu meer veroordelingen komen, omdat het ook onder de nieuwe wet lastig blijft om vast te stellen of er sprake was van instemming, of niet. De nieuwe wetgeving verlaagt de bewijslast niet. ‘De officier van justitie moet bewijzen dat moedwillig een misdrijf is gepleegd’, zei Ramsberg tegen TheNew York Times.

De sociaaldemocratische premier Stefan Löfven, een groot voorstander van de toestemmingswet, vindt dat niet zo erg. Volgens hem gaat het bij die wet ook om het veranderen van de mentaliteit en de waarden in de maatschappij.

Zweden is het tiende land in Europa dat seks zonder toestemming beschouwt als verkrachting. <