Gevoeligheid van thema ‘voltooid leven’ blijkt weer

Den Haag

D66-Kamerlid Pia Dijkstra zei maandag in NRC dat nieuw onderzoek naar de omvang van de groep mensen die hun leven ‘voltooid’ vindt, maar niet onder de bestaande Euthanasiewet valt, niet te lang mag duren. ‘Ik heb de minister gevraagd tempo te maken. We moeten binnen anderhalf jaar resultaten hebben. Daarna kan ik verder.’

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers reageerde dat ‘haast’ – zoals NRC het in een kop samenvatte – wel het allerlaatste is wat dit gevoelige onderwerp nodig heeft. Conclusie van diverse media: er is hommeles.

In de Haagse wandelgangen is daarvan echter niet veel te bespeuren. In het regeerakkoord is immers afgesproken dat zo’n onderzoek er komt. ‘Met de uitkomsten van het genoemde onderzoek zal het kabinet bezien wat het te doen staat en kan de Kamer zelfstandig besluiten over initiatiefwetgeving’, staat zwart-op-wit in de afspraken tussen de coalitiepartijen.

Dijkstra heeft vorige week tijdens de begrotingsbehandeling van Volksgezondheid vriendelijk, maar nadrukkelijk geïnformeerd naar de termijn waarop minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) dit onderzoek in gang wil zetten. De Jonge zei dat mee te willen nemen in een nota over medische ethiek die hij vóór de zomervakantie van 2018 naar de Tweede Kamer stuurt. Dijkstra vroeg of een besluit over het onderzoek vóór 1 april kan worden genomen, maar De Jonge heeft dat niet toegezegd.

Het interview met Dijkstra in NRC wordt daarom vooral gezien als een teken dat de D66-politica met het onderwerp bezig wil blijven, en geen vertragingstactiek wil. In hetzelfde artikel geeft ze echter aan ook zelf nog veel vragen te hebben over de beweegredenen van mensen voor de wens hun leven te beëindigen, omdat ze het ‘voltooid’ zouden vinden. ‘Het blijkt dat we nog veel niet weten over deze groep’, zegt Dijkstra.

ChristenUnie-voorman Segers reageert opvallend genoeg met dezelfde woorden, door het Nederlands Dagblad gevraagd om een reactie. ‘Het gaat om een kwetsbare groep ouderen, over wie we veel nog niet weten’, zegt ook Segers. Het onderzoek moet volgens hem zorgvuldig gebeuren. ‘Het is een belangrijke vraag hoe we hen het beste kunnen helpen.’ Hij wijst op het belang van ándere initiatieven om de oorzaken van gevoelens van eenzaamheid en ‘voltooid leven’ weg te nemen. ‘Daarbij is het mijn overtuiging dat een pil uiteindelijk niet het antwoord kan zijn op gevoelens van een voltooid leven.’

In de ChristenUnie klinkt vooral enige verbazing over de termijn van anderhalf jaar die Dijkstra voor het onderzoek noemt. Een termijn is immers niet afgesproken. En voor daarná zou elke partij open moeten staan voor alle mogelijke conclusies. Ook het nieuwe onderzoek zou immers tot de slotsom kunnen leiden dat mensen met een concrete stervenswens vaak ook onder de Euthanasiewet kunnen worden geholpen (zoals de commissie-Schnabel eerder al stelde). D66 stelt dat het interview met Dijkstra slechts de ‘stand van zaken’ weergeeft. Alles wat erin wordt gezegd, past volgens een woordvoerder binnen de afspraken van het regeerakkoord.

Het enige wat opnieuw duidelijk blijkt, is hoe gevoelig het thema ‘voltooid leven’ was, is en zal blijven binnen de nieuwe regeringscoalitie. <