‘Niemand in het peloton is zo gedreven als Annemiek van Vleuten’

Drie keer verkende ze het parcours, elk rondje met een eigen thema. Veneberg: ‘De eerste keer lag de nadruk op de bochten, de tweede keer op het verzet en de laatste keer op waar ze het beste kon staan en zitten.’

Het verbaast Loes Gunnewijk niet. Haar ex-ploeggenote, tegenwoordig assistent-bondscoach, begeleidde Van Vleuten vorig jaar tijdens haar gouden tijdrit op de WK in Bergen, Noorwegen. Tijdens de minutieuze verkenningen had Van Vleuten in de slotkilometers een döner kebab-zaak gezien.

‘Ze drukte me op het hart om op dat punt in de wedstrijd ‘döner kebab, doorrossen nu!’ te roepen’, zegt Gunnewijk. ‘Veel rijders houden niet van dat getetter in hun oor, maar Annemiek wil dat juist wél. Dan krijgt ze het gevoel dat ze met iets bijzonders bezig is.’

De ene hoogtestage na de andere

Van Vleuten is de laatste jaren aan een ongekende opmars bezig. Of het nu La Course betrof, het wereldkampioenschap tijdrijden of de Giro Rosa; telkens stond er maar één vrouw op het hoogste podium met de bloemen te zwaaien: Annemiek van Vleuten, afgestudeerd epidemioloog en woonachtig in Wageningen.

Tenminste, als ze niet ergens in Europa op hoogtestage verblijft. Liefst vier keer dit seizoen trok ze de bergen in. De afgelopen weken trainde ze in het Italiaanse Livigno, samen met onder meer Tom Dumoulin.

‘Niemand kan zo goed op een berg zitten als Annemiek’, zegt Kirsten Wild, op toernooien geregeld haar ploeggenoot. ‘Wat ik daarmee bedoel? Ze kan zich heel goed afzonderen. Drie weken op een berg lijkt mij heel eenzaam. Ik ben daar veel te sociaal voor, maar zij vindt het juist fijn. Ze is daarin vrij extreem.’

De Val

Van Vleuten werd bij het grote publiek bekend toen ze in 2016, tijdens de Olympische Spelen in Rio, op weg naar goud ongenadig hard onderuit ging. Ze schatte een bocht verkeerd en belandde met haar hoofd op de stoeprand. Doodstil lag ze in de greppel, haar hoofd in een rare knik gevouwen. Anna van der Breggen zou later zeggen dat ze dacht dat haar ploeggenote dood was.

Op fietsvakantie in Italië met haar moeder – telefoon uit, afgezonderd van de wereld, even geen medeleven – heelden haar drie gebroken ruggenwervels en, belangrijker, de mentale wonden. In plaats van het einde van haar carrière werd Rio een nieuw begin. ‘Ik heb geleerd De Val te omarmen’, zei ze er vorig jaar over.

Een maand na Rio won ze de Ronde van België. En ze blééf nadien winnen. Dat je tegenslag zo kunt omzetten in iets positiefs, tekent de mentale kracht van Van Vleuten, zeggen betrokkenen. Haar Belgische ploeggenoot Jolien D’Hoore van Mitchelton-Scott: ‘Ik zou waarschijnlijk in een zwart gat zijn gevallen, maar zij gaat nog harder trainen, nog meer focussen.’ Veneberg: ‘De val is voor haar brandstof geworden om nóg beter te presteren.’

Verdriet

Loes Gunnewijk zag die gave tot omdenken bij Van Vleuten ook toen het verdriet in haar persoonlijke leven binnendrong. In 2009 overleed haar vader. ‘Dat zijn vreselijke momenten in je leven. Maar dat is ook weer typisch Annemiek. Ze heeft toen gezegd: dan ga ik extra genieten van de momenten met mijn moeder.’

Dat ze juist de laatste jaren is komen bovendrijven, schrijft Van Vleuten zelf toe aan een geslaagde operatie aan haar vernauwde liesslagader in 2011. Voordien was het alsof ze met anderhalf been moest trappen. ‘Ik moest snel stappen zetten om vooruit te gaan.’ Bovendien heeft ze haar ‘topsportwinkel’ beter op orde dan wie dan ook. ‘Als mij iets niet wordt aangereikt door de ploeg, ga ik er zelf naar op zoek.’

Volgens ploeggenoot D’Hoore speelt ook mee dat ploegleiders haar nooit op waarde hebben geschat: ‘Die zeiden tegen haar: je bent een klassiekerrenner. Je bent bergop niet goed genoeg om met de besten mee te gaan. In Rio liet ze zien dat ze het wél kon. Vanaf dat moment is er een klik, een schakel in haar hoofd omgegaan.’

Gedreven

Het beste is ze als anderen haar al hebben opgegeven. Afgelopen zomer bijvoorbeeld, in La Course, toen Anna van der Breggen op de zege afstevende en zelfs Van Vleutens ploegleider was opgehouden met aanmoedigen. Van Vleuten zette zich schrap en passeerde Van der Breggen alsnog, nét voor de eindstreep.

De Boels Ladies Tour, ook zo’n moment. Van Vleuten, alleen op kop, reed in de finale van de eerste etappe verkeerd omdat ze een bordje ‘Boels’ volgde. Het was geen bewegwijzering van de koers, maar het betrof werkzaamheden die in de straat werden uitgevoerd door het verhuurbedrijf van gereedschap en machines. Van Vleuten aarzelde niet, keerde om en kwam alsnog als eerst over de streep.

Ploeggenoot D’Hoore weet het zeker: ‘Niemand in het peloton is zo gedreven als Annemiek.’

‘Elke prikkel werkt’

In Innsbruck verdedigt ze dinsdag haar titel. In tegenstelling tot Tom Dumoulin trainde ze het afgelopen jaar ook geregeld in haar regenboogtrui. ‘En ik genoot als ik de was moest ophangen thuis.’

In de tijdrit heeft Van Vleuten alles te verliezen, niets te winnen. In alle voorbeschouwingen staan vijf sterren achter haar naam. Mocht ze niet de beste zijn, dan is ze altijd nog de meeste ervarene, stelt bondscoach Veneberg. ‘Ze weet precies wat erbij komt kijken om te winnen. Ze kent zichzelf heel goed, elke prikkel werkt.’

Gunnewijk houdt nog een slag om de arm: ‘De voortekenen lijken goed. Maar op het NK verloor ze toch ineens van Ellen van Dijk. Het blijft een kampioenschap.’