Pinnen is duurzamer dan contant betalen, maar beide kunnen nog een stuk milieuvriendelijker
Pinnen of contant, wat is de meest duurzame manier van betalen? Met een neuslengte voorsprong: pinnen. Tenminste, als de pinapparaten uit de winkel gerecycled worden. Dat blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank en de Universiteit Utrecht naar de impact van het geldverkeer op het milieu.
Een pinbetaling in Nederland kost evenveel energie als een spaarlamp van 8 watt anderhalf uur laten branden, concluderen de onderzoekers van het betalingsverkeer in 2015. Een contante transactie staat gelijk aan twee uur licht van dezelfde lamp. Gezamenlijk stoten de betalingen 29 miljoen kilogram CO2 uit. Dat is 0,015 procent van de totale CO2-uitstoot in 2015 van de Nederlandse economie. De CO2-uitstoot van een betaling in cash is ruim eenvijfde hoger dan van een pinbetaling.
In de beoordeling van hun milieuprestaties houden de onderzoekers een ruime foutmarge aan. De aanname is dat alle kaartlezers, waaronder de pinapparaten in winkels, gerecycled worden. Gebeurt dit niet, dan is pinnen vervuilender dan betalen met contant geld. Wellicht is dat inmiddels veranderd. Sinds het onderzochte jaar 2015 zijn Nederlanders meer gaan pinnen en nam het aantal geldautomaten (voor contant geld) af. Mogelijk is pinnen inmiddels ook zonder recycling van de kaartlezers duurzamer dan contant.
In 2015 is door consumenten 3,2 miljard keer een pinbetaling gedaan in onder andere winkels of restaurants. Eenzelfde aantal keren werd een rekening contant voldaan. Daarnaast werd er 0,5 miljard keer contant geld overhandigd aan onder andere familieleden, bekenden en liefdadigheid.
Pinterminals versus transportwagens
Wat betreft de milieubelasting van het pinnen weegt de productie van de pinterminal met ruim eenderde van het totaal het zwaarst. De tweede grote energieverslinder (ruim een kwart van het totaal) is de terminal zelf. Die staat vaak 24 uur per dag aan en gebruikt dus constant energie. De gebruikers kunnen daar wat aan doen, zegt een woordvoerder van Pindirect, een leverancier van pinapparaten. ‘De apparaten werken op batterijen. Wij adviseren onze klanten ze uit te zetten als ze niet in gebruik zijn.’
Het vervoer van bankbiljetten en munten door waardetransportwagens drukt het zwaarst op het milieu als het gaat om het energieverbruik rond contant geld, met 31 procent van het totaal. Daarna volgt de winning van metalen als koper voor de productie van munten (25 procent). Ook het maken en met staal beveiligen van de geldwagens vreet energie (8 procent).
Om het betaalverkeer milieuvriendelijker te maken adviseren DNB en de Universiteit Utrecht om geldautomaten en pinapparaten te voeden met duurzame energie. De zware waardetransportwagens zouden deels elektrisch moeten gaan rijden, in plaats van alleen op fossiele brandstof. Bij bankenclub Betaalvereniging Nederland wordt de positieve score van pinnen in het DNB-onderzoek met vreugde begroet. Een woordvoerder: ‘Er wordt steeds meer per pin betaald. Dat is efficiënter, goedkoper om te verwerken en dus ook beter voor het milieu.’