Russen en Amerikanen plots samen op militaire basis in Niger

Na Tsjaad, Mali en Burkina Faso gaf ook Niger onlangs te kennen zich van westerse militaire aanwezigheid te willen ontdoen. Volgens berichten van persbureau AP is er nog geen definitief besluit over het vertrek van de Amerikanen. De discussie over een ‘ordelijke terugtrekking’ ving eind april aan.

Dat belette Russische militairen echter niet een luchtmachtbasis nabij de Nigerese hoofdstad Niamey binnen te gaan. Een hoge defensie-ambtenaar van de VS meldde aan persbureau Reuters dat de Russen zich niet mengen met de Amerikanen, maar dat ze een aparte hangar gebruiken. ‘De situatie is niet geweldig, maar op korte termijn handelbaar’, zei hij.

In juli 2023 werd de democratisch verkozen premier van Niger, Mohamed Bazoum, afgezet door zijn presidentiële garde. Het Nigerese leger schaarde zich meteen achter de staatsgreep. Sindsdien wordt het land, dat gold als de laatste bondgenoot van de VS en Europa in de Sahel-regio, bestuurd door een militaire junta onder leiding van Omar Tchiani.

Zoals de Fransen weg moesten uit Mali en Burkina Faso, zo kregen de Amerikanen te horen dat ze Niger moesten verlaten. Zij waren aanwezig om islamitische milities te bestrijden. Ook de Europese missies in het land werden reeds beëindigd, in december vorig jaar.

Uranium

Voor de Russen biedt het vertrek van westerse legers een kans om de banden met Afrikaanse landen aan te halen, onder andere door te benadrukken dat er in hun geval geen sprake is van een koloniaal verleden. Bovendien zegt de Russische president Vladimir Poetin militaire ondersteuning toe: in de strijd tegen terreur, maar ook om de nieuwe dictatoriale regimes in het zadel te houden.

Ondertussen krijgt Rusland toegang tot de grondstoffen die er in de bodem te vinden zijn. Zo beschikt Niger bijvoorbeeld over uranium.

Rusland heeft de relatie met de VS aangemerkt als ‘onder nul’, vanwege de militaire en financiële hulp die Washington biedt aan Oekraïne, nadat het land door het Russische leger werd binnengevallen.

Zestig Russen

Nu kruisen de wereldmachten elkaar dus op de stoffige luchtbasis 101 bij Niamey. Naar verluidt is de Russische militaire aanwezigheid beperkt tot zestig personen. Van de Amerikanen is niet bekend met hoeveel ze zijn. In het hele land verblijven achthonderd tot duizend Amerikaanse militairen.

De Amerikaanse minister van Defensie, Lloyd Austin, zei dat er geen grote reden is tot zorg. ‘De Russen verblijven in een apart gedeelte en hebben geen toegang tot de strijdkrachten of het materieel van de VS’, zei hij tijdens een persconferentie in Honolulu. ‘Ik ben altijd scherp op de veiligheid en bescherming van onze mensen, maar op dit moment zie ik geen significant probleem.’