Scarlett Johansson laat transgenderrol schieten na storm van kritiek

Dante 'Tex' Gill stond eind jaren 70, begin jaren 80 aan het hoofd van een keten massagesalons waar klanten die daar om vroegen extra behandelingen konden krijgen. Dat lucratieve businessmodel maakte hem tot één van de zwaargewichten in de onderwereld van Pittsburgh. Tot een grondige belastingsinspectie Mr. Gill in 1984 achter de tralies deed belanden. En dan is dat nog niet het meest interessante aan 's mans levensverhaal. Dante werd immers geboren als Lois. Zijn meisjesnaam ruilde hij al snel in voor een mannelijker variant. De kleedjes en rokjes moesten plaats ruimen voor op maat gemaakte kostuums. En Dante stond er op voortaan aangesproken te worden als Mr. Gill. 

Materiaal genoeg dus voor een stevig Hollywoodscenario dacht regisseur Rupert Sanders. En hij wist ook meteen wie de rol van Mr. Gill voor zijn of haar rekening zou nemen: Scarlett Johansson, waarmee hij eerder ook al samenwerkte voor Ghost in the Shell. Maar zo ver komt het dus niet. Sinds Johansson twee weken geleden liet weten dat ze de hoofdrol in Rub & Tug te pakken had, stak een storm van protest op. Dat de rol van Dante Gill naar Johansson en niet naar een transacteur ging, stootte op heel wat onbegrip. 

Onder andere Trace Lysette, één van die transacteurs bekend van de Amazon-reeks Transparent, liet van zich horen. "Hollywood heeft het helemaal fout. Ik zou hier niet zo zwaar aan tillen mocht ik voor hetzelfde soort vrouwenrollen in aanmerking komen als Jennifer Lawrence of Scarlett Johansson, maar we weten allemaal dat het zo niet werkt." 

Mooi gebaar

Johansson probeerde eerst nog de brand te blussen door te verwijzen naar acteurs als Jared Leto en Felicity Huffman die in het verleden geprezen werden voor hun genderoverschrijdende vertolkingen. Maar toen die poging op niets uitdraaide besliste Johansson dit weekend om uit het project te stappen.

"Een mooi gebaar", vindt de Nederlandse actrice Abke Haring die in haar recente Hamlet-bewerking ook al aanzette om over mannen -en vrouwenrollen te gaan nadenken. "Zeker omdat deze rol er een is die iedereen wel zou willen spelen." Dat er nu zoveel om de casting te doen is, noemt Haring een goede zaak. "Het is misschien pijnlijk en vervelend voor Johansson zelf maar het zal wel een heleboel mensen aanzetten om tenminste na te denken over de casting voor dit soort rollen." 

Dat is ook wat Bieke Purnelle, directeur van het kenniscentrum voor gender, feminisme en gelijke kansen denkt. "Ik ben absoluut geen voorstander van dit soort relletjes, maar ze kunnen wel een groeiend bewustzijn creëren voor de genderproblematiek." 

Toekomst

Met die groeiende gevoeligheid werd producent Dirk Impens onlangs nog geconfronteerd. In zijn laatste film Girl draait alles immers om een ballerina die gevangen zit in een jongenslichaam. "Regisseur Lukas Dhont heeft bij het maken van die film heel lang en grondig nagedacht over hoe hij de casting voor de hoofdrol zou organiseren", vertelt Impens. "Uiteindelijk hebben we een oproep gedaan naar een m/v/x, het geslacht van de hoofdacteur speelde geen enkele rol. Goed acteren en kunnen dansen, dat waren de enige twee vereisten." 

Een aanpak die in de toekomst navolging zal krijgen, hoopt Haring. Wat telt is de acteerprestatie, vindt ze. "Het geslacht van de hoofdrolspeler zou er eigenlijk nooit mogen toe doen." Al zal het nog wel een tijd duren voor het effectief zo ver is, denkt Impens. "Zie het als een evolutie. In de jaren 30 en 40 werden 'zwarte' rollen ook nog gespeeld door geschminkte blanke acteurs, nu zou niemand er ook nog maar aan denken zoiets te doen." 

 "We zitten nu in de fase waarbij dat soort beslissingen hypergevoelig ligt", vult Abke Haring aan. "Daar moeten we doorheen in de hoop dat het over een jaar of vijf weer gewoon kan gaan waar het over zou moeten gaan: de kunst."