"Doekje voor het bloeden" of "werkbaar keurslijf"? Uiteenlopende reacties op nieuwe omgevingsvergunning voor luchthaven Zaventem 

Oppositiepartij Groen heeft scherpe kritiek op de nieuwe omgevingsvergunning. Volgens fractieleider Mieke Schauvliege is Demir er niet in geslaagd om in het dossier economie en gezondheid met elkaar te verzoenen. Integendeel: volgens Schauvliege "offert minister Demir de gezondheid van de omwonenden volledig op met alle bijhorende risico's en kosten van dien".

Demir heeft vanmorgen de nieuwe omgevingsvergunning voor Brussels Airport goedgekeurd. Het gaat om een vergunning van onbepaalde duur, waar de minister een reeks voorwaarden aan koppelt "om het evenwicht tussen de economische belangen van de luchthaven en de leefbaarheid voor de omgeving te garanderen". 

Voor Schauvliege gaan de opgelegde voorwaarden niet ver genoeg en komt de minister "niet verder dan wat gerommel in de marge". Het blijft volgens de oppositiepartij bij "een beperkt  voornemen om pas tegen 2032 de overlast terug te schroeven en bovendien ook maar met 30 procent".

Ook oppositiepartij Vooruit heeft kritiek op de nieuwe vergunning. "Deze beslissing is een doekje voor het bloeden en roept meer vragen dan antwoorden op", zegt Vlaams Parlementslid Bruno Tobback. Volgens de politicus is het alvast wél duidelijk dat Demir met haar beslissing "de uitbreiding van de luchthaven boven de gezondheid en het welzijn van de omwonenden plaatst".

"Het is mij een raadsel hoe de minister met deze vergunning de overlast op de omwonenden wil verminderen door te zorgen voor een leefbare omgeving én gelijktijdig de toekomst van de luchthaven wil garanderen, zoals steeds naar voren wordt geschoven."

Tobback wijst er ook op dat de beslissing van Demir op verschillende belangrijke punten afwijkt van de gewestelijke omgevingsvergunningscommissie (GOVC). "Ze laat in de toekomst een pak meer vluchten toe, doet niets aan de nachtvluchten en formuleert enkel wat vage doelstellingen om binnen acht jaar het aantal slaapgestoorden te verminderen", stipt Tobback aan. "Er moeten goede redenen zijn om af te wijken van zo'n advies. Maar die zijn mij op dit moment niet duidelijk".

Ook Bond Beter Leefmilieu (BBL) is niet onder de indruk van de nieuwe vergunning. Volgens de organisatie schiet die tekort wat betreft ambitie en doelstellingen. BBL stelt onder meer dat er te weinig gedaan is om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

De organisatie wijst daarvoor naar de gefaseerde invoering van de stille weekendnachten om het aantal slaapverstoorden sterk te verminderen. "Dat wil zeggen dat de slaap van heel wat mensen tijdens de week nog steeds verstoord zal zijn", zegt Jasper Wouters van BBL in een reactie.

Een tweede bemerking is dat aan de doelstellingen in de vergunning "te weinig concrete maatregelen zijn gekoppeld". Bovendien zijn er geen maatregelen voorzien wat betreft de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, zegt Wouters nog.

Philippe Touwaide, ombudsman van de Federale Regering voor de Luchthaven, is verbaasd dat de minister van Omgeving niet meer aandacht schenkt aan de gezondheids- en vervuilingsaspecten van de luchthavenactiviteit op Brussel-Nationaal. "In 2024 kunnen we ons niet alles meer permitteren in naam van de economie", klinkt het scherp in een reactie.

Hij wil de economische rol van de luchthaven niet onderschatten, maar hij vindt dat er ook rekening gehouden moet worden met de externe gevolgen van "lawaaierige en vervuilende activiteit", zoals de impact op de gezondheid van de omwonenden en de gevolgen van luchtvervuiling en uitstoot op het milieu. 

Ook de Brusselse minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) spreekt over een vergunning die de gezondheid schaadt en een gemiste kans. "We moeten vaststellen dat de Vlaamse regering het welzijn en de gezondheid van tienduizenden omwonenden van de luchthaven, zowel Vlamingen, Brusselaars als Walen, opoffert ten voordele van de kortetermijnbelangen van de luchthaven en een onevenwichtige, achterhaalde visie op economische ontwikkeling", zegt Maron.

Kurt Ryon, de burgemeester van Steenokkerzeel (N-VA), is tevreden met de inhoud van de nieuwe omgevingsvergunning voor luchthavenuitbater Brussels Airport. "Je kan altijd meer doen, maar dit zijn gedegen afspraken en goede stappen. De luchthaven heeft de mogelijkheid om te blijven opereren, maar met een aantal voorwaarden. We hebben het gevoel dat er naar onze bezorgdheden is geluisterd."

Walter Vansteenkiste, burgemeester van Wemmel (LB Wemmel) en voorzitter van Platform Luchthavenregio, denkt daar geheel anders over. De grootste teleurstelling zit voor Vansteenkiste in het uitblijven van een verbod op nachtvluchten. "De levenskwaliteit en gezondheid van de omwonenden zit aan de verliezende kant van het verhaal." 

De expresskoerier DHL, die vanop de luchthaven van Zaventem leveringsdiensten organiseert, reageert "gematigd positief" op het nieuws. "Op het eerste gezicht zijn de voorwaarden voor DHL een streng keurslijf, maar wel een werkbaar keurslijf", zegt Lorenzo Van de Pol, woordvoerder DHL Aviation.

De voorwaarden die gepaard gaan met de nieuwe vergunning "betekenen voor DHL wel bijkomende beperkingen in het aantal beschikbare uren om op te stijgen of te landen, vooral in het weekend", klinkt het in een reactie. 

"Het zal serieuze inspanningen vergen om de wereldwijde connecties op de verstrengde voorwaarden af te stemmen. Het is voor ons logisch dat aan iedereen inspanningen worden gevraagd en wij zullen die inspanningen leveren, ook omdat we zien dat de vergunning een subtiel evenwicht zoekt tussen de belangen van de luchthaven, de economie en de omgeving. Sowieso moet ook in de toekomst de economische leefbaarheid van de luchthaven blijvend en voortdurend bewaakt worden", aldus Van de Pol. ​

Ook werkgeversorganisatie Voka en Voka KvK Vlaams-Brabant reageren op de toekenning van de nieuwe omgevingsvergunning aan Brussels Airport. "De nieuwe omgevingsvergunning legt de nationale luchthaven strenge exploitatiebeperkingen op", klinkt het in een verklaring.

De werkgeversorganisatie stelt zich vragen bij de plafonnering op het aantal vliegbewegingen. "Op korte termijn is de continuïteit en de ontwikkeling van de luchthaven nog mogelijk en worden de huidige activiteiten en de jobs gevrijwaard. Op langere termijn creëert het plafond op het aantal vliegbewegingen onzekerheid over de toekomstige groei van Brussels Airport", klinkt het.

"Voka rekent erop dat het harde plafond kan worden doorbroken door technologische ontwikkelingen en innovatie in de luchtvaartindustrie met steeds stillere en zuinigere vliegtuigen. De nieuwe omgevingsvergunning houdt hier nog geen rekening mee en mag dan ook geen eindpunt zijn voor een duurzame groei van de luchthaven."

Vakbond ABVV is blij dat de nachtvluchten gered zijn. "Ook de werknemers van de luchthaven willen rustig kunnen slapen. Dat zij hun job zouden kunnen verliezen, daar liggen ze ‘s nachts wakker van. Uiteindelijk spreken we over 64.000 werknemers die rechtstreeks of onrechtstreeks werk hebben dankzij de economische activiteiten op de luchthaven."

De vakbond noemt het nog steeds een streng kader en stelt ook de vraag of het niet te restrictief is naar de toekomst toe. ABVV wil het besluit een kans geven, maar hoopt dat er geen nieuwe hindernissen worden opgeworpen die de job van de werknemers bemoeilijken.