Onderzoeksteam: "Raket die MH17 neerhaalde, was van Russisch leger"
De Buk-raket die vlucht MH17 neerhaalde in juli 2014 was afkomstig van de 53rd Anti-Aircraft Missile Brigade van het Russische leger in Koersk. Dat is na minutieus onderzoek van beelden uit Oekraïne en Rusland vastgesteld door het Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar de crash van vlucht MH17.
Dat liet het internationale onderzoeksteam vandaag weten op een persconferentie over de voortgang van het onderzoek, bijna vier jaar na de tragedie. In het JIT werken Australië, België, Maleisië, Nederland en Oekraïne nauw samen. Het doel van het onderzoeksteam is te achterhalen waarom het toestel werd neergehaald en de verdachten voor de rechter te brengen.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne uit de lucht geschoten door een Buk-raket, een wapen van Russische makelij. Alle 298 inzittenden kwamen om. Onder hen waren 196 Nederlanders en zes Belgen.
Van de Buk-raket waarmee het toestel werd neergehaald, is een "unieke vingerafdruk" gemaakt, meldde het hoofd van de Nationale Recherche, Wilbert Paulissen. Die vingerafdruk wijst naar het Russische leger. Paulissen erkende dat het onderzoekscollectief Bellingcat al eerder tot dezelfde conclusie was gekomen, maar beklemtoonde dat de lat voor het JIT hoger ligt. "Wij doen ons eigen onderzoek. Elke conclusie moet gebaseerd zijn op wettig en overtuigend bewijs."
'De gebruikte Telar is afkomst van de 53ste Brigade van de Russische federatie'
Dat de raket uit Rusland afkomstig was, is nu bewezen, claimt Paulissen. "Het JIT heeft alle beschikbare beelden van 17 en 18 juli – de uren rond de ramp –geanalyseerd. De raket blijkt over vele unieke kenmerken te beschikken."
Die beelden zijn vervolgens vergeleken met de vele foto’s en video’s die via Russische getuigen zijn binnengekomen van een groot Russisch legerkonvooi dat zich in juni 2014 verplaatste tussen een legerbasis in Koersk en de Russisch-Oekraïense grens. Het konvooi werd op 23 juni voor het eerst gefilmd op weg door Rusland. Op 25 juni bevond het zich honderden kilometers verderop, op 25 kilometer van de grens met Oekraïne. Een van de Buk-raketinstallaties in het konvooi is door het JIT geïdentificeerd als de installatie die op 17 en 18 juli 2014 is gezien rond de plek waar MH17 werd neergehaald. Het JIT zegt daarom geen twijfel meer te kennen: "De gebruikte Telar is afkomst van de 53ste Brigade van de Russische federatie."
De 53rd Anti-Aircraft Missile Brigade van het Russische leger bestond in 2014 uit drie operationele bataljons. Er werkten enkele honderden mensen. De luchtafweerbrigade is bestemd voor verdediging van het luchtruim tegen vijandelijke aanvallen.
Betrokkenen vinden
De volgende stap voor het JIT is de identificatie van de direct betrokkenen bij de gebeurtenissen op 17 juli 2014. Hoofdofficier Fred Westerbeke van het landelijk parket van het Openbaar Ministerie zegt dat daarbij "veel progressie" wordt geboekt. Eerder sprak het OM over een groep van circa honderd betrokkenen. "De rol van een groot aantal van hen is een stuk duidelijker geworden. En we boeken nog steeds iedere dag voortgang. Er werken nog steeds tientallen rechercheurs en officieren van justitie aan dit onderzoek. Dat blijft zo totdat we klaar zijn."
Westerbeke benadrukte dat de buitenwereld voorlopig van het JIT niets zal vernemen over de identiteit van de mogelijke verdachten. "Het kan de rechtsgang schaden als wij nu duidelijk maken wat wij precies weten. Dat doen we in de rechtszaal."
Het JIT deed wel een nieuwe oproep aan getuigen om zich te melden. Dat geldt voor iedereen die weet wie deel uitmaakte van de bemanning van de raketinstallatie, met welke instructies die bemanning op stap ging en wie verantwoordelijk was voor de operationele inzet van de installatie op 17 juli 2017.