CD's op vrijdag: Haydn, Loma, Belle & Sebastian, Dijf Sanders en Caspar Vos

Droomliedjes die alles laten verbleken

POPLoma Loma(Sub Pop/Konkurrent) 

★★★★★

Adembenemend moment op 'Dark Oscillations', het fraaiste nummer op dit naamloze album van het Amerikaanse trio Loma: ongeveer halverwege, op een schijnbaar willekeurig moment, vallen koor en beat weg, zodat alleen die cello-achtige stem van Emily Cross overblijft. Even daarvoor wordt de luisteraar verrast door een kortstondige vibratie. Waar veel popmuzikanten zo in hun nopjes zijn met dergelijke vondsten dat ze het tot vervelends toe herhalen, blijven dit bij Loma unieke gebeurtenissen. Merk ook op hoe de band de tijd neemt om het nummer aan te vangen, hoe die melodie maar kopjes blijft geven tot zij na bijna een minuut genoeg kracht verzameld heeft om het denkbeeldige vlies te doorbreken. Het loont de moeite dit album aandachtig met een koptelefoon op te beluisteren, maar de terloopse consument hoeft niet te vrezen: ook zonder die details blijven de dromerige liedjes op dit 'debuut' overeind.

Debuut tussen aanhalingstekens inderdaad; Loma is de samenwerking tussen Shearwater-zanger Jonathan Meiburg (die goeddeels zijn mond houdt), Emily Cross en Dan Duszynski van het tot nu toe vrijwel onopgemerkte Cross Record. Als trio laten ze hun oude werk verbleken. Wonderlijk gevalletje één plus twee is vijf. (Klaas Knooihuizen) 

De tekst loopt door onder de video.

Haydn én Kraus op hun allerbest

KLASSIEK Giovanni AntoniniHaydn2032, no. 5 'L'Homme de génie'(Alpha)

★★★★★

Dit is het vijfde deel in de reeks 'Haydn 2032' die uiteindelijk alle 106 symfonieën van Joseph Haydn moet omvatten en in het Haydn-jaar 2032 klaar moet zijn. De titel van dit deel is 'L'Homme de génie', maar daarmee wordt niet Haydn bedoeld. Het was Haydn zelf die deze term gebruikte voor de componist Joseph Martin Kraus, die hij in 1783 in Wenen had ontmoet. En omdat een van de kenmerken van deze Haydn-serie is om op elk deel ook een van diens tijdgenoten uit te lichten, wordt hier Kraus' befaamde Symfonie in c-klein uit 1783 afgezet tegen Haydns 80ste Symfonie in d-klein van een jaartje later. Wat een goed idee van Antonini, die in deze serie nu voor het eerst zijn andere orkest voor dit immense project presenteert. En dat Kammerorchester Basel klinkt al net zo smakelijk, idiomatisch en ideaal als Il Giardino Armonico. Van de ruim vierhonderd delen in al die Haydn-symfonieën heeft iedereen wellicht zo zijn eigen favoriete deeltje. Voor mij is dat het prachtige Adagio uit Symfonie nr. 80, dat me altijd weer van mijn stuk brengt. Antonini laat het hier in een ideaal tempo en met de juiste slepende frasering spelen. Geniaal! Verder zijn op deze top-cd nog de Haydn-symfonieën nrs. 81 en 19 te horen. Weldaad. (Peter van der Lint)

De tekst loopt door onder de video.

Een mooiere wereld met Belle & Sebastian 

POPBelle & SebastianHow To Solve Our Human Problems (Pt. 1 t/m 3) (Matador)★★★★

Stuart Murdoch wilde wel eens een keertje iets anders. Het muzikale brein achter Belle & Sebastian wilde niet wéér een album uitbrengen, dat in al zijn degelijkheid wéér zou ondersneeuwen. Daarin speelde de frustratie mee hoe hun laatste album was ontvangen, zei hij in een recent interview met muziekblog Stereogum.

Zijn logica: er verschijnen iedere week zoveel albums, laten we onze nieuwe muziek nu eens uitsmeren over meerdere weken. Zodat de Schotse indieformatie Belle & Sebastian nu niet met één album, maar met drie mini-albums komt. Dat deed de band al eens eerder, in 1997 brachten ze ook binnen enkele maanden drie EP's uit. Maar niet in samenhang, zoals nu. De eerste verscheen afgelopen december, vandaag is de trilogie compleet met 'How To Solve Our Human Problems Pt. 3'.

De tekst loopt door na de video.

Ergens wel jammer, dat een band als Belle & Sebastian een marketingtechniek aanvoert als voornaamste reden voor deze benadering. Je had iets artistiekers achter deze erudiete muzikanten gezocht. Dit project heeft niet voor niets zo'n hoogdravende titel. Is het echt om louter de aandacht langer vast te houden, is dit gewoon een album in drieën gehakt?

Nou nee: deze drie mini-plaatjes verschillen wel degelijk onderling van elkaar, qua klank en aanvliegroute. En ze hebben wel degelijk ieder kop, kern en staart. En doen daarbij in schoonheid nauwelijks voor elkaar onder.

Op die eerste toont de band zich breekbaar. Hoe zoet, hoe arcadisch is die liefdesverklaring van Murdoch op 'Sweet Dew Lee', hoe lieflijk is zangeres Sarah Martin op 'Fickle Season'. Hierna bijt de band toch even stevig van zich af in jarentachtig-discostijl ('The Girl Doesn't Get It') om af te sluiten met een euforische, instrumentale progrocksuite.

Die vormt duidelijk de verbindingslijn met deel twee, waarin het zevenkoppige collectief dieper de muziekgeschiedenis induikt. Richting de jaren zeventig, met barokke progrock en fijnmazige folkliedjes als 'The Same Star', met theatrale koortjes op de achtergrond. Op 'I'll Be Your Pilot', waarbij Murdoch zich tot zijn zoontje richt, wordt alle zoetsappigheid je bijna te veel, met Disney-achtige oboe's die het nummer omlijsten.

Op deel drie worden de teugels weer strak getrokken. Even zijn we terug in hedendaags indiehipsterland met dat funky begin van 'Poor Boy', hoewel - erna wordt teruggegrepen op die al genoemde progtrack van het eerste deel, ditmaal niet instrumentaal. Je zou ze achterelkaar moeten luisteren.

Belle & Sebastian wil vooral erg veel laten horen. Vrolijk husselen ze de muziekgeschiedenis door elkaar in deze driedelige pastiche van folk, progrock, disco. Het knappe is dat ze daarbij toch de boel bijelkaar houden. En het antwoord op de albumtitel, dat wat deze drie zoete, degelijke, liefdevolle mini-plaatjes met elkaar verbindt? Dat wanneer iedereen maar wat meer naar Belle & Sebastian zou luisteren, de wereld er een stuk mooier op zou worden. (Joris Belgers) 

Vertrouwd, maar ook vreemd

WERELD

Dijf Sanders
Java
(W.E.R.F.)
★★★☆☆

Misschien begint een reis pas bij thuiskomst, wanneer de hersenen eindelijk de rust krijgen alle indrukken te verwerken. Die gedachte komt boven na beluistering van 'Java', het nieuwe album van de Belgische multi-instrumentalist Dijf Sanders. Na een verblijf op het Indonesische eiland Java keerde Sanders terug met een grote hoeveelheid ruw materiaal. Opnamen van lokale liederen en instrumenten, maar ook van gesprekken. Die brokstukken muziek werden door Sanders uitgewerkt tot negen composities die elk een ontmoeting tussen verschillende werelden laten horen. Interessant is dat de verschillende instrumentaties en de uiteenlopende klankkleuren met elkaar een verbinding aangaan, maar toch ergens gescheiden blijven. De muziek op 'Java' voelt opmerkelijk genoeg op hetzelfde moment vertrouwd aan als ook vreemd. Op de beste momenten levert dat aangenaam vreemde muziek op, waarin heel spannend iets wringt. Maar soms bekruipt de luisteraar toch ook het gevoel dat Sanders en de gastmusici uit de Belgische groep Black Flower wat aan de oppervlakte blijven. De exotische elementen zijn zonder meer sfeervol, maar zouden toch vaker op hun scherpst kunnen worden ingezet. Misschien zijn nog niet alle indrukken verwerkt. (Mischa Andriessen) 

Vos is goede gids bij muziek van Medtner

KLASSIEK
Caspar Vos
Ego
(7 Mountain Records)
★★★★☆☆

Nikolai Medtner is een groter componist dan Rachmaninov. Deze mening werd verkondigd door Rachmaninov, maar door weinig mensen gedeeld. Medtners muziek is niet vanzelfsprekend. Het heeft een goede gids nodig die de luisteraar door de complexe structuur leidt. Maar wat een heerlijke ervaring als je je eraan kunt overgeven; dan spoelen de intense climaxen als golven over je heen, terwijl de structuur bij nader inzien staat als een huis.

De jonge Nederlandse componist Caspar Vos wijdt zijn debuut aan zijn lievelingscomponist. Dat Vos veel affiniteit heeft met Medtners muziek blijkt wel uit de flexibiliteit waarmee hij de lijnen vormgeeft. Hij brengt Medtner uiterst verstaanbaar.

Veel techniek heeft hij ook, en grote handen. Het klinkt alsof hij de 'Skazki' (sprookjes) en de 'Sonata Skazka' uit zijn mouw schudt. Zelfs de extreme moeilijkheid van de 'Nightwind Sonata' hoor je er niet aan af. Wel zou Vos de climaxen met nog meer power en passie mogen spelen. Het lijkt soms of hij nog een beetje terugschrikt voor wat de muziek oproept. Maar de lieflijke kant van deze muziek glorieert in zijn interpretatie. Wat een knappe prestatie is deze cd. (Sandra Kooke)