"Je persoonlijke hel omzetten in iets dat anderen helpt: dat is de ultieme veerkracht": Franse psychologe maakt balans op na proces-Pelicot

Voor Gisèle Pelicot komen er enkele moeilijke maanden aan, nu het doek is gevallen over het proces waar zij de spilfiguur was. Dat zegt de Franse psychologe Marie-Estelle Dupont. Maar ook voor de rest van het Franse volk is er volgens haar werk aan de winkel. "Er zijn 2 soorten mannen: zij die kwaad zijn en zich voornemen waakzamer te zijn, en zij die zich laf opstellen."

"Het hof heeft op alle vragen over uw schuld 'ja' geantwoord", luidde het op de slotdag van het proces-Pelicot. En zo kreeg Dominique Pelicot vandaag de maximumstraf van 20 jaar cel. 

9 jaar lang drogeerde hij zijn vrouw Gisèle, en liet hij haar misbruiken door tientallen mannen. 50 van die betrokken mannen werden vandaag ook schuldig bevonden. 

Icoon

Spilfiguur in het proces: Gisèle Pelicot. Slachtoffer van jarenlange verkrachtingen, maar de laatste maanden vooral uitgegroeid tot een icoon. "De schaamte moet van kant veranderen", klonk het. En duizenden vrouwen (en mannen) waren het met haar eens. Pelicot greep haar trauma aan om haar stem te laten horen, en ze ging op de barricaden staan voor haar kinderen, kleinkinderen, en vrouwen overal.

Pelicot (intussen ook gescheiden van haar misbruiker) maakte indruk, ook bij de Franse psychologe Marie-Estelle Dupont. "Ik denk dat deze vrouw ons de mooiste les in veerkracht heeft gegeven", vertelt ze. "Het ergst mogelijke verraad, en die afschuwelijke vernederingen die ze heeft meegemaakt: ze heeft ze weten om te zetten in iets nuttigs voor de gemeenschap. Dat is de grootste veerkracht die je je bij een mens kan voorstellen: je persoonlijke hel omzetten in iets dat anderen helpt."

Frankrijk aan de slag

Gisèle moet nu verder met haar trauma, maar ook voor de rest van het land is heel wat werk aan de winkel. De voorbije weken bracht het gruwelijke proces er heel wat teweeg. Duizenden mensen kwamen er op straat tegen gendergerelateerd geweld, en het lijkt erop dat er ook in de Franse wetgeving een en ander zal schuiven. 

Veel is nog onduidelijk volgens Dupont, maar dat er veel zal worden nagedacht lijkt haar wel duidelijk. "Misschien zullen artsen en gynaecologen nu beter worden opgeleid om te denken aan seksueel misbruik wanneer een patiënt zich herhaaldelijk aandient met een infectie."

"Ik denk ook dat men verkrachtingsdrugs beter wil kunnen opsporen", gaat Dupont verder. "Er zal sneller een staal worden afgenomen bij vrouwen die een klacht indienen. De resultaten moeten ook langer bewaard blijven, zodat het slachtoffer genoeg tijd heeft om een klacht neer te leggen."

Bekijk hier het volledige gesprek met Marie-Estelle Dupont in Terzake:

'Heel gewone mannen'

De tientallen mannen die zich het voorbije decennium hebben vergrepen aan Pelicot, werden omschreven als 'heel gewone' mannen. De gemiddelde Franse man, als het ware. En laat zich nu net onder die Franse mannen een groot verschil aftekenen, wanneer ze reageren op de gruwel die Gisèle Pelicot heeft moeten doorstaan.

"Er zijn de verstandige mannen, die kwaad reageren op deze verschrikkelijke gebeurtenissen. Zij willen waakzamer zijn en beschermender zijn voor de vrouwen om hen heen", vertelt Dupont. 

"Maar je hebt ook de mannen die zich laf opstellen. Ze willen het er niet over hebben, want dat vinden ze ongemakkelijk. En wat me nog het meest schokt, is dat er zelfs mannen zijn die het hele proces in twijfel trekken. Ze zeggen dan dat het niet kan dat een vrouw hier 10 jaar lang niets van afwist."

Een insinuatie waar Dupont bijzonder zwaar aan tilt. "Zo worden de rollen omgedraaid, en wordt de schuld een beetje bij haar gelegd. Helaas zijn er nog steeds mannen die zo reageren, maar voor mij betekent het dat er toch nog iets niet juist zit in hun beeld over vrouwen en seksualiteit."

Komende maanden

Wat het land en de samenleving er ook mee zullen doen, wie zonder enige twijfel nog moeilijke maanden voor de boeg heeft is Pelicot zelf. "Ze heeft me echt ontroerd. Maar ze komt nu uit een aantal weken waar ze veel steun kreeg. Mensen stonden haar op te wachten, ze kreeg bloemen, en voelde die collectieve steun. Ze was elke dag in mensen hun gedachten, en ze werd gesteund door de gemeenschap." 

"Maar ik vrees dat het moeilijk zal worden de komende maanden, wanneer we het er minder over zullen hebben en het minder in het nieuws zal zijn. En dan zal ze opnieuw dat trauma onder ogen moeten zien dat ze heeft ervaren", zegt Dupont bang. "Maar ik denk dat ze goed wordt opgevangen door haar kinderen, en haar psychologen."

Dupont hoopt dat Pelicot nu rust kan vinden, na de gebeurtenissen die haar verbrijzelden en dwongen om opnieuw te beginnen. "Maar ik denk dat ze een manier heeft gevonden om betekenis te geven aan haar trauma: door zich erover uit te spreken en andere vrouwen te helpen die zelf ook gedrogeerd zijn geweest." 

Een banner met de woorden "bedankt Gisèle" aan de stadsmuren van Avignon.
2024 Getty Images

Meest gelezen