Direct naar artikelinhoud
prinsjesdag

De belangrijkste kabinetsplannen op een rij: iedereen gaat erop vooruit

Iedereen gaat erop vooruit. Dat is de boodschap van de Miljoenennota die de regering dinsdag heeft gepresenteerd. ‘Mensen moeten concreet merken dat het goed gaat. Thuis, op het werk en in de wijk’, zei koning Willem-Alexander in zijn Troonrede.  Dit zijn de belangrijkste kabinetsplannen op een rij.

Minister Wopke Hoekstra van Financiën zet op Prinsjesdag zijn handtekening onder de rijksbegroting en miljoenennota.Beeld ANP

EIGEN PORTEMONNEE

De Arbeidsmarkt.Beeld Matteo Bal / de Volkskrant

• Het kabinet voorziet voor vrijwel iedereen koopkrachtverbetering: 96 procent van de huishoudens krijgt meer te besteden vanwege belastingverlagingen. Gemiddeld zou de koopkrachtstijging neerkomen op 1,5 procent, mits er in de individuele omstandigheden van de burger niets verandert. Zaken zoals salarisverhoging, ontslag of echtscheiding hebben vaak veel grotere gevolgen voor de koopkracht dan kabinetsmaatregelen.

• De inkomstenbelasting daalt volgend jaar voor inkomens hoger dan 20 duizend euro. Het is een eerste stap op weg naar twee belastingtarieven in 2021, een basistarief van 37,05 procent en een toptarief van 49,5 procent. Volgend jaar is er nog een eerste schijf van 36,65 procent, een tweede tarief van 38,1 procent en een toptarief van 51,75 procent.

• De belastingverlagingen compenseren de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent. Een boodschappenmandje van 100 euro wordt daardoor volgend jaar 2,83 euro duurder.

• Voor gezinnen trekt het kabinet een half miljard extra uit. De kinderbijslag gaat omhoog: een gezin met twee kinderen op de basisschool krijgt er 150 euro bij. Om te stimuleren dat ouders (meer) gaan werken gaat ook de kinderopvangtoeslag omhoog.

• Het kraamverlof voor de partner van jonge moeders wordt volgend jaar uitgebreid van twee dagen naar een werkweek. Vanaf 2020 kunnen partners ook vijf werkweken aanvullend geboorteverlof opnemen, tegen 70 procent van het salaris.

Gezondheidszorg.Beeld Matteo Bal / de Volkskrant

GEZONDHEIDSZORG

• Aan verpleeghuiszorg wordt volgend jaar 1,2 miljard meer uitgegeven dan in 2017.

• De stapeling van zorgkosten voor hulpbehoevenden wordt verminderd. Voor degenen die zorg krijgen van de gemeente via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning komt er in 2019 een vast abonnementstarief van 19 euro per maand. De maximum eigen bijdrage voor medicijnen wordt 250 euro per jaar. Voor degenen die in een instelling verblijven wordt de vermogensbijtelling verlaagd. Het eigen risico in de zorgverzekering blijft 385 euro.

• Het kabinet verwacht dat de premie voor de verplichte zorgverzekering volgend jaar gemiddeld 1432 euro kost. Dat is 124 euro meer dan dit jaar. Zorgverzekeraars stellen zelf hun premies vast. Dat moeten zij uiterlijk 12 november doen. Daarna berekent het kabinet de zorgtoeslag, die mensen met een lager inkomen moet compenseren voor de hogere zorgpremie.

• De overheidsuitgaven voor de zorg zijn volgend jaar 71 miljard euro, vijf miljard meer dan dit jaar. De helft van deze groei wordt veroorzaakt door hogere lonen in de sector en stijgende prijzen.

Onderwijs.Beeld Matteo Bal / de Volkskrant

ONDERWIJS

• Naast de al bekende 700 miljoen extra voor het primair onderwijs steekt het kabinet volgend jaar 130 miljoen in het tegengaan van onderwijsachterstand en 70 miljoen in versterking van het technisch vmbo.

• Er komt extra geld (50 miljoen) voor nieuw artistiek talent, voor filmeducatie, om bibliotheken in de regio bereikbaar te houden en om alle kinderen tijdens hun schooltijd een museum en de Tweede Kamer te laten bezoeken. Er is 101 miljoen euro beschikbaar voor het behoud van Nederlands erfgoed.

• Het Metropole Orkest krijgt 750.000 euro in 2019, zodat het zijn ‘toppositie in binnen- en buitenland’ kan vasthouden. Dit pop- en jazzorkest heeft zijn thuisbasis in Hilversum en treedt op bij bijzondere gelegenheden.

• Het kabinet investeert 248 miljoen extra in wetenschappelijk onderzoek, onder andere via de Nationale Wetenschapsagenda (108 miljoen) en via vrij onderzoek (60 miljoen).

• Er zijn meer studenten dan verwacht en mensen studeren sneller af dan geraamd. Dat zorgt voor een tegenvaller van 212 miljoen euro; dit wordt binnen de begroting opgevangen.

Buitenland.Beeld Matteo Bal / de Volkskrant

BUITENLAND

• De miljarden euro’s die beschikbaar komen voor activiteiten in het buitenland, zijn nadrukkelijk bedoeld om Nederlanders te beschermen. Hoofddoelen zijn het tegengaan van ‘irreguliere migratie’ en ‘terreur’.

• Defensie krijgt volgens jaar 1,2 miljard euro extra voor het oplappen van de krijgsmacht. Alle militairen krijgen de komende jaren nieuwe gevechtskleding, de eerste acht nieuwe F35-gevechtstvliegtuigen (de zogeheten JSF's) worden geleverd en de twee bestaande fregatten worden vervangen. De inlichtingencapaciteit wordt fors versterkt, onder meer door de aanschaf van onbemande vliegtuigen. De Apaches krijgen een verjongingskuur. Er komt 75 miljoen extra voor medewerkers die gaan toezien op een veilige werkomgeving voor militairen.

• Ondanks het extra geld blijft de inzetbaarheid van de krijgsmacht beperkt tot twee middelgrote buitenlandse missies. In 2019 blijft Nederland actief in Litouwen, Irak en Afghanistan. De Mali-missie wordt afgebouwd, F16’s gaan weg uit Jordanië.

• Het diplomatieke postennetwerk krijgt jaarlijks 40 miljoen euro extra. Er komt een 24/7 loket waar Nederlanders in het buitenland terecht kunnen met vragen.

• Het budget voor ontwikkelingshulp groeit komend jaar zo’n 200 miljoen euro. Daarvan gaat 60 miljoen naar onderwijs en werk voor jongeren en circa 165 miljoen naar noodhulp.

Gaswinning Groningen.Beeld Matteo Bal / de Volkskrant

ENERGIE

• De gaswinning in Groningen wordt uiterlijk in 2030 beëindigd, maar daarmee zijn de aardbevingen nog niet verdwenen. Het rijk is daarom met de regio in gesprek over een nieuwe aanpak om de huizen met het grootste instortingsrisico snel te versterken.

• Om het met een krimpende bevolking kampende Groningen een nieuw toekomstperspectief te kunnen bieden, maakt het kabinet een bedrag van minimaal 1 miljard euro vrij.

• Het kabinet wil afscheid nemen van de elektriciteitsproductie met kolen. Daarom moeten de twee oudste kolencentrales in Nederland vanaf 2025 sluiten of overstappen op de productie van een minder vervuilende brandstof. Vanaf 2030 moet energie uit kolen verleden tijd zijn.

• Wie energie wil opwekken uit wind, zon, biomassa, aardwarmte of water, kan net als in voorgaande jaren gebruik maken van subsidie. In totaal is 6 miljard euro beschikbaar.

• In 2019 begint de uitvoering van het Klimaatakkoord. Nog deze maand reageert het kabinet op het voorstel voor de grote lijnen van dat akkoord, dat de Kamer in juli presenteerde.

Criminaliteit.Beeld Matteo Bal / de Volkskrant

VEILIGHEID & IMMIGRATIE

• Voor asielzoekers moet het sneller duidelijk zijn wat de kansen zijn op een succesvolle asielaanvraag. Wie een kansloze herhaalde aanvraag indient, wordt niet meer gehoord. Het kabinet maakt afspraken met herkomstlanden over de terugkeer van eigen onderdanen.

• Er komt meer aandacht voor deradicalisering en de re-integratie van jihadgangers, onder meer vanwege de verwachte terugkeer van Nederlandse strijders uit het Midden-Oosten.

• Burgemeesters krijgen meer mogelijkheden om woningen te sluiten.

• Het wordt makkelijker om criminele motorbendes te verbieden.

• Om de ondermijnende criminaliteit (misdaad die de maatschappij of het vertrouwen daarin schaadt) harder aan te pakken, trekt het kabinet eenmalig 100 miljoen euro uit. Structureel trekt het kabinet hier 10 miljoen extra per jaar voor uit.

• Voor cybersecurity en de bestrijding van cybercrime trekt het kabinet eenmalig 30 miljoen euro extra uit. Dat komt bovenop de structurele 95 miljoen euro uit het regeerakkoord.

Opvallende maatregelen.Beeld Matteo Bal / de Volkskrant

DE TYPISCH RUTTE III-MAATREGELEN

• Nieuwe immigranten en emigranten, zoals expats, krijgen ruimere mogelijkheden om, naast de Nederlandse, ook andere nationaliteiten aan te houden.

•Het tekort aan woningen moet verholpen worden door het versnellen van de bouwproductie (ambitie 75.000 woningen per jaar). Door een wetswijziging wordt het makkelijker af te wijken van knellende regels. Procedures rond bouwvergunningen worden verkort.

•Het voorkomen van gezondheidsproblemen krijgt weer aandacht. Het kabinet wil dit najaar samen met diverse organisaties een plan opstellen om roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken (Nationaal Preventieakkoord).

•Vanaf 2019 gaat een nieuw staatsfonds startende bedrijven helpen om producten op de internationale markt te brengen of buitenlandse projecten te financieren. Het fonds ‘Invest-NL’ heeft een kapitaal van 2,5 miljard euro.

•Werk komt centraal te staan in het inburgeringsbeleid. Gemeenten gaan voor alle vluchtelingen die een verblijfsvergunning hebben – statushouders - een individueel inburgeringsplan maken. Doel is ook dat nieuwkomers meteen aan het werk gaan en ondertussen de taal leren

Lees meer over Prinsjesdag

Rutte III reikt oppositie nadrukkelijk de hand
Onder een onzeker politiek gesternte begint het derde kabinet-Rutte aan z’n tweede jaar. Het reikte dinsdag in de Troonrede de oppositie nadrukkelijk de hand, maar die liet nauwelijks ruimte voor toenadering zolang de afschaffing van de dividendbelasting niet van tafel verdwijnt. Daarmee is de toon gezet voor de Algemene Politieke Beschouwingen die woensdagochtend beginnen.

Premier Mark Rutte: ‘Als ik over mijn populariteit nadenk, doe ik mijn werk niet’
Premier Mark Rutte ontvangt op Prinsjesdag traditiegetrouw de schrijvende pers voor een groepsgesprek in het Torentje. Tien lastige vragen over zijn derde kabinet.

Hoeveel verandert jouw koopkracht?
Volgend jaar gaan we er gemiddeld flink in koopkracht op vooruit. Maar lang niet alle huishoudens profiteren evenveel. Bekijk hier wat je kunt verwachten voor jouw inkomensgroep.