© Karel Hemerijckx

thumbnail: null
thumbnail: null

Infrax wil geheime deal met Angelo Bruno over betaling van 4,6 miljoen

Een week voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober staat een rechtszaak gepland tussen de Genkse schepen Angelo Bruno (sp.a) enerzijds en Infrax en de VREG anderzijds. Het gaat over een conflict rond de uitbetaling van groenestroomcertificaten. Netbeheerder Infrax wil deze zaak via een dading in stilte regelen. Waarom?

Door Mark Van Luyk en Roel Damiaans

In 2010 en 2011 worden zonnepanelen rijkelijk gesubsidieerd door de overheid. Er volgt een rush op zonnepanelen, en dat veroorzaakt administratieve chaos. Veel eigenaars gaan in de wetgeving op zoek naar achterpoortjes, die wagenwijd openstaan. De financiële gevolgen zinderen nog tot vandaag na.

Zo kan Mobility Center in Munsterbilzen, eigendom van Bruno Invest bvba, waarvan de Genkse schepen Angelo Bruno (sp.a) bestuurder is, een bedrag opstrijken van 4,6 miljoen euro. Een bedrag dat volgens netbeheerder Infrax en de Vlaamse Regulator voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) onterecht werd toegewezen via subsidies met groenestroomcertificaten.

Er komt een rechtszaak van voor de correctionele rechtbank van Tongeren. Daarin blijft de advocaat van Bruno Invest hameren op gaten in de wetgeving. Bovendien laten de VREG en Infrax, ondanks hun financiële nadeel, op het laatste moment de ergste aanklacht van fraude en valsheid in geschrifte vallen.

Wisten deze instellingen dat de wetgeving op losse schroeven stond of was er iets anders aan de hand? En waarom wordt een andere rechtszaak tussen de hoofdrolspelers, die gepland staat één week voor de gemeenteraadsverkiezingen van oktober, nu plots geregeld via een dading? Een reconstructie van het dossier.

De bouw van het Mobility Center

Eind maart 2011 beslist de vennootschap Bruno Invest ongeveer 8 miljoen euro te investeren in een grote installatie met 13.000 zonnepanelen op een dakconstructie aan het Mobility Center in Munsterbilzen. Omdat het door de subsidies via groenestroomcertificaten (GSC’s) zo’n lucratieve business is, hebben verschillende ondernemers al zonnepanelenparken op industriële schaal aangelegd. Deze installatie zal aan de geldende tarieven (330 euro/GSC) volgens berekeningen van Infrax jaarlijks 847.110 euro opbrengen. Of een totaalbedrag van bijna 17 miljoen euro over de looptijd van 20 jaar.

Omdat in 2010 en 2011 de vraag naar de lucratieve groenestroomcertificaten helemaal de pan uitswingt, neemt de Vlaamse regering corrigerende maatregelen: het tarief voor industriële installaties wordt geleidelijk aan verlaagd. Op 1 juli 2011 volgt een verlaging van 330 euro naar 240 euro per certificaat. Als Bruno nog aanspraak wil maken op het tarief van 330 euro, is haast geboden. Een verlaging naar het tarief van 240 euro zal voor zijn installatie 4.620.200 euro minder inkomsten betekenen, over de periode van 20 jaar.

Probleem is dat de deadline van 1 juli 2011 met rasse schreden nadert...

Waakhond keurt goed

Op 29 augustus 2011 vraagt Angelo Bruno de toekenning van groenestroomcertificaten voor zijn installatie. Hij heeft een verslag van de keurder, dat gedateerd is op 22 juni 2011. De energiewaakhond VREG keurt het goed en de eigenaar kan rekenen op 330 euro per certificaat.

Maar twee jaar later valt er bij de VREG, Infrax, FOD Economie, het parket van Tongeren, de beroepsfederatie Nelectra én toenmalig minister van Energie Freya Van den Bossche een kopie van een deurwaarderverslag in de bus. Op 1 juli 2011 om 5 uur ’s ochtends heeft deze deurwaarder met foto’s vastgesteld dat driekwart van de kabels van de 13.000 panelen loshingen en niet aangesloten waren op het moment van de keuring. Maar toch prijkt op het keuringsverslag dat Bruno gebruikt om zijn certificaten aan te vragen de volgende datum: 22 juni 2011, een week voor de deadline.

Politieke inmenging

De enige instantie die vervolgens actie onderneemt, is de VREG. De uitbetaling van de groenestroomcertificaten voor het Mobility Center wordt onmiddellijk geblokkeerd. Later springt ook Infrax op de kar.

Uit het gerechtelijke dossier blijkt duidelijk dat er politieke inmenging is geweest bij de VREG. Uit verhoren blijkt dat er politieke druk van de toenmalige voogdijminister Freya Van den Bossche (sp.a) was om de blokkering van de subsidie op te heffen. Ze worden wel teruggeschroefd naar 240 euro per certificaat (in plaats van 330). Van den Bossches partijgenoot Angelo Bruno, schepen in Genk in de coalitie van burgemeester en Infrax-voorzitter Wim Dries (CD&V), zou zelf meermaals contact hebben genomen met de VREG. Daarnaast waren er ook telefoontjes van politici van andere politieke partijen.

Opmerkelijk is dat Angelo Bruno, amper twee weken na de interventie van de minister, bestuurder wordt van Inter-Energa, een dochter van netbeheerder Infrax. Omdat het niet toegelaten is om tegelijk bestuurder én eigenaar van een industrieel zonnepanelenpark te zijn, moet hij na vier maanden dat zitje alweer opgeven. Exact een week nadat de raadkamer beslist om de zaak naar de correctionele rechtbank door te verwijzen.

De correctionele procedure

Of de politieke telefoontjes een rol hebben gespeeld, is niet duidelijk. Maar feit is wel dat de twee benadeelde partijen - VREG en Infrax - pas op de zittingsdag niet langer aandringen op de misdrijven valsheid in geschrifte, oplichting en gebruik van valse stukken.

Wat overblijft is een technische discussie over het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI), en wat zo’n AREI-keuring (zie kadertje rechts) precies moet inhouden. De strafrechter stelt in het vonnis dat het niet aan haar toekomt om daarover te oordelen. Ze is van mening dat die vereiste moet voortvloeien uit de reglementering, maar zegt ook dat die onduidelijk is. Angelo Bruno wordt daarop niet schuldig geacht aan de ten laste gelegde feiten.

De nakende deal

Naast de correctionele zaak is er ook nog een burgerlijke rechtszaak. Die staat gepland op 8 oktober 2018, een week voor de gemeenteraadsverkiezingen. Maar vorige week heeft de directie van Infrax beslist een regeling te treffen met Angelo Bruno: de installatie krijgt tot in het jaar 2031 opnieuw groenestroomcertificaten van 330 euro en Infrax gaat de verschillen van de afgelopen jaren bijpassen. Er wordt bij de netbeheerder op gehamerd dat deze regeling confidentieel is.

Wie betaalt?

De vraag is wie uiteindelijk zal opdraaien voor al dat geld? Waarom hebben de VREG en Infrax besloten om op de correctionele zitting af te zien van de tenlastelegging (oplichting, valsheid in geschrifte, gebruik van valse papieren)? Waarom zijn ze niet in beroep gegaan tegen de uitspraak van de correctionele rechtbank? Waarom wordt de burgerlijke procedure, een week voor de verkiezingen, niet afgewacht en sluit Infrax een deal met Angelo Bruno, die bovendien geheim moet blijven? Hebben de VREG en/of Infrax blunders gemaakt die ze liever willen stilhouden of is er politieke druk uitgeoefend? En vooral: wie kan een antwoord geven op de vraag wie ervoor zal opdraaien? De groenestroomcertificaten worden uiteindelijk betaald met belastinggeld.

Bij de VREG houdt iedereen de lippen stijf op elkaar: “We geven hierover geen antwoorden aan de pers. Er loopt nog een burgerlijke rechtszaak en die willen we niet verstoren”, aldus woordvoerder Dirk van Evercooren van de VREG.

Bij netbeheerder Infrax heet dat officieel: “In het belang van een neutrale behandeling van een nog lopende gerechtelijke procedure kunnen we hierover niet communiceren. We bekijken onze verdere opties nog.”

Het AREI van Columbus

Het verhaal rond het Mobility Center in Munsterbilzen is een schoolvoorbeeld van de onduidelijkheid van de wetgeving van destijds. Daardoor ontstonden achterpoorten waardoor miljoenen euro’s onterechte subsidies werden én worden uitgekeerd. Het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) speelde daarin een grote rol.

Volgens de wettelijke criteria moet in een verslag van een AREI-keuring onder meer de typenummers en serienummers van de omvormers en het aantal zonnepanelen van de volledige installatie vermeld staan. Sommige van die elementen ontbraken in het keuringsverslag van het Mobility Center, maar de strafrechter in Tongeren oordeelde destijds: “De reglementering is niet duidelijk.” Daarmee bedoelde de rechter niet de wet, maar wel de mededelingen die de VREG verstuurde om de wet te verduidelijken. De datum van de AREI-keuring bepaalt de hoogte van de subsidies en de VREG gaat ervan uit dat dit ook de datum is van de indienstneming van de installatie, maar voegt later dan weer toe dat de installatie niet moet aangesloten zijn op het net. Bij grote installaties kan dat ook niet. Die moeten eerst nog door de netbeheerder Infrax gekeurd worden. Uit de eerste mededelingen van de VREG bleek niet duidelijk waaraan zo’n AREI-keuring precies moest voldoen. Zo stond de deur dus wagenwijd open voor juridische interpretaties die mogelijk in het fraudedossier ‘Sunny’ opnieuw zullen opduiken.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer